آداب و رسوم و سنت های مردم همدان در نوروز

یکی از مراسم جالب سنتی در روزهای قبل از عید، کوسه و زن کوسه بود، که در نقش زن و شوهر چوپان ظاهر می‌شدند و با ساز و دهل از روستاها به‌راه می‌افتادند و به شهر می‌آمدند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، نوروز در همدان آداب و رسوم خاص خود را دارد که امروزه بسیاری از این آداب زیبا و دارای حکمت فراموش شده است و تنها نامی از آن‌ها در میان است.

نوروز که روز آغاز سال و ابتدای بهار است بزرگترین جشن ملی ایرانیان می‌باشد که مراسم آن طی چندین هزار سال به طور مستمر در خانواده‌های ایرانی برگزار شده و می‌شود و شاید هیچ ملتی در جهان دارای یک چنین عید کهنی نباشد.

مراسم نوروز

در استان همدان نیز همچون دیگر نقاط ایران عید نوروز جایگاه ویژه‌ای داشته و همیشه مراسم آن با آداب و سنن خاص کهن برگزار می‌شده است.

در گذشته از اوایل اسفندماه خانواده‌ها در تدارک کارها و تهیه مقدمات برنامه‌های نوروزی بودند. اولین اقدامات، تهیه مواد لازم جهت پخت شیرینی بد. تهیه لباس نو و مایحتاج شب عید مانند برنج و روغن نیز از جمله این اقدامات به‌شمار می‌رفت.

از دیگر برنامه‌های نوروز، خانه‌تکانی بود و گردگیری و به‌اصطلاح 'دوده‌گیری' انجام می‌شد. از جمله کارهای مربوط به ایام عید تمیز کردن و شستن فرش بود. یکی از راه‌های تمیز کردن فرش، فرش تکانی بود که در بیشتر محوطه کوچه‌ها و خانه‌ها دیده می‌شد.

آداب و رسوم و سنت های مردم همدان در نوروز/عیدانه

سبزه انداختن نیز از رسوم دیگر نوروز بود. بر مبنای عقیده ایرانیان قدیم سبزه همیشه ظهر حیات و سبزی و شادی زندگی و سمبل اقتصاد و برکت خانواده‌ها بود و، چون نزد ایرانیان باستان گندم سمبل برکت و اقتصاد به‌حساب می‌آمد، از قدیم‌الایام برای انداختن سبزه نوروزی از گندم استفاده می‌کردند. بعضی خانواده‌ها از شاهی، ماش یا عدس سبزه می‌انداختند.


کوسه و زن کوسه

یکی از مراسم جالب سنتی در روزهای قبل از عید، کوسه و زن کوسه بود، که در نقش زن و شوهر چوپان ظاهر می‌شدند و با ساز و دهل از روستاها به‌راه می‌افتادند و به شهر می‌آمدند. تمام اندام این دو پوشیده شده بود و فقط دو سوراخ جلو چشمان و یک سوراخ جلو بینی داشت. روی لباس نمدی کوسه تعدادی منگوله دوخته شده بود که به اطراف آویزان بود و، چون بلندی در دست داشت که یک سر آن برجسته بود و به آن 'قورچنگ' می‌گفتند. زن کوسه نیز روی لباس نمدی خود یک دامن کوتاه از چیت رنگارنگ می‌پوشید. به این دامن پرچین، 'تنبان‌قری' یا به گویش محلی'تومن قری' می‌گفتند؛ کوسه و زنش با ساز و دهل وارد شهر می‌شوند و تعدادی بچه‌ها به‌دنبال آن‌ها راه می‌افتادند. آن‌ها به هر خانه‌ای که درش باز بود وارد می‌شدند و معمولاً وارد خانه اعیان و اشراف می‌شدند و در محوطه حیاط شروع به حرکات جالب و خنده‌دار و رقص و پای‌کوبی می‌کردند. صاحبخانه‌ها نیز در حد وسع و طبع خود کمکی نقدی یا جنسی به آن‌ها می‌دادند. کوسه و زن کوسه همچون حاجی فیروز پیام‌آورن شادی نوروزی و بهار بودند.


چهارشنبه‌سوری

مراسم آتش‌بازی نیز مفصل انجام می‌شد. انواع و اقسام ترقه و فشفشه و کوزه آتشفشان وجود داشت.


تحویل سال

دقایقی پیش از تحویل سال تمام اعضاءِ خانواده دور سفره هفت‌سین نشسته و شروع به خواندن دعا می‌کردند. رفتن مسافرت در گذشته اساساً متداول نبود و برعکس کسانی که در سفر بودند، سعی می‌کردند برای عید خود را به تویسرکان برسانند تا لحظهٔ سال تحویل کنار خانواده خود باشند. در لحظات قبل از تحویل بزرگ خانواده مرتب دعا می‌خواند و بقیه نیز دعای سال تحویل را به‌صدای بلند می‌خواندند. پس از تحویل سال روبوسی می‌کردند و به یکدیگر تبریک می‌گفتند. بزرگترها به کوچکترها عیدی می‌دادند. کوچکترها به دیدار بزرگترها می‌رفتند و دید و بازدیدهای فامیل و دوستان شروع می‌شد.


سیزده بدر

در همدان نیز مانند سایر مناطق ایران روز سیزده نوروز با آداب و مراسم خاص برگزار می‌شد. از ساعات اولیه بامداد تمام اعضاءِ خانواده‌ها دسته‌دسته به طرف باغ‌ها و چمن‌زارهای کنار رودخانه‌ها و کوهپایه‌ها می‌رفتند و به شادی می‌پرداختند.

۷ فروردین ۱۴۰۱ - ۰۲:۲۶
کد خبر: 26572
منبع: خبرگزاری میزان

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha