بهترین ارزهای وب۳ (Web ۳.۰) کدامند؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد ، درحالی که دو نسل پیشین یعنی وب۱ و وب۲ در گسترش نفوذ و محتوای اینترنت تمرکز داشتند، وب۳ با معرفی تمرکززدایی خیلی جسورانه، کنترل داده‌های کاربران را در اختیار خودشان قرار خواهد داد. در این مقاله سعی خواهد شد تا با مروری اجمالی بر این فناوری و ارتباط آن با تعامل‌پذیری، مقدمه را جهت معرفی بهترین ارزهای وب۳ فراهم سازیم.

وب۳ چیست؟

پیش از هرچیز باید دانست که اگرچه دو واژه‌ی وب ۳.۰ و وب۳ منشا متفاوتی دارند، اما در فرهنگ رایج فناوری تقریبا هم‌پوشانی داشته و باهم ترکیب شده‌اند، لذا در مقاله‌ی حاضر برای سهولت خوانش «وب۳» را برگزیده‌ایم.

وب۳ از واژه‌های جدید نسل بعدی اینترنت است که وعده‌ تحولات بی‌نظیری را خواهد داد. با شکل‌گیری وب۲ در سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۴ اغلب سایت‌ها توسط کسب و کارها ایجاد شد و ماهیتی ثابت داشت. در این دوره افراد با خرید دامنه‌ها با قیمت پایین، سعی در فروش آن ها با قیمتی بسیار بالاتر به کسب‌وکارهای نیازمند به‌ آن ها داشتند.

وب۳ را به نوعی عصر تولید محتوای کاربران و شبکه‌های مجازی می‌دانند. در این نسل کاربران به تعامل با یکدیگر از طریق پلتفرم‌های مجازی مانند وبلاگ‌ها و ولاگ‌ها/ویدئو بلاگ‌ها (vlog) تشویق و باعث محبوبیت آن خواهند شد. طی این روند محتوای بسیار عظیمی تولید خواهد شد که داده‌های آن توسط گروه‌های کوچک وابسته به غول‌های فناوری یعنی گوگل، فیسبوک و مایکروسافت کنترل می‌شوند. با فراگیری بیش‌ازحد این فناوری این پرسش مطرح می‌شود که آیا امنیت حریم شخصی کاربران همچنان محفوظ است؟

همزمان با تکامل هر روزه‌ی اینترنت، وب۳ نیز توانسته است به کمک راهکارهای همتا-به-همتا بر تمرکززدایی مسلط شود. وب۳ پیش‌بینی کرده است که با اتکا بر فناوری بلاک‌چین، کاربران را در کنترل کامل داده‌های خود قرار داده و شفافیت اطلاعات و دسترسی به محتوا را بهبود بخشد. این نکته باتوجه به این امر که بسیاری از اپلیکیشن‌ها و خدمات به کمک فناوری بلاک‌چین، متاورس و هوش مصنوعی (AI) قادر به فعالیت هستند، تایید خواهد شد.

با این رویکرد دیگر نیازی به یک مقام تصمیم‌گیرنده‌ی مرکزی جهت ذخیره‌ داده و حفظ امنیت از راه تصمیم‌گیری توزیع‌شده نخواهد بود. وب۳ عملا می‌خواهد اختیار اینترنت را در دستان کاربران قرار داده و نفوذ انحصاری شرکت‌های بزرگ را ازبین ببرد.

وب۳ و متاورس چگونه از تعامل‌پذیری استفاده می‌کنند؟

رسالت وب۳ تعامل کاربران و مقیاس‌پذیری است؛ از این ‌رو برای کارآمدی هرچه بهتر به سه ویژگی تمرکززدایی، مقیاس‌پذیری و امنیت نیازمند است. ظهور توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) را می‌توان نتیجه‌ی تعامل‌ وب۳ و متاورس دانست که به کمک فناوری واقعیت مجازی (VR) تعامل کاربران را فراهم می‌سازد. وب۳ از این ویژگی برای تسهیل تجارت و ارتباط به خوبی استفاده خواهد کرد.

با توجه به اینکه وب۳ مجموعه‌ای از اپلیکیشن‌های موجود بر یک پلتفرم غیرمتمرکز است، تعامل‌پذیری آن به‌ وسیله‌ی مفهوم متاورس و ارتباط چندجانبه‌ی اپلیکیشن‌ها حاصل می‌شود. برای نمونه پروژه‌ دیسنترالند (Decentraland) با ارائه‌ یک فضای منبع باز به شبکه‌ جهانی کاربران، امکان مشارکت در اداره‌ی یک دنیای مجازی را با خرید و فروش املاک و زمین‌ها فراهم می‌سازد. تنها کافیست تا مقداری توکن‌ LAND خریداری کنید تا مالکیت زمین دلخواه خود را دراختیار بگیرید.

در مرحله‌ آخر، یک اینترنت غیرمتمرکز و فاقد محدودیت‌های متداول اپلیکیشن‌های متمرکز، عنصر اصلیِ متاورس‌ است. تعامل‌پذیری در اپلیکیشن‌های متمرکز ارتباط تنگاتنگی با اخذ مجوزهای لازم خواهد داشت.

ده رمز ارز برتر وب۳

۱-کوساما (Kusama)

کوساما (Kusama) اساساً شبکه‌ای منبع باز و مقیاس‌پذیر از بلاک‌چین‌ها است که بلاک‌چین‌های اختصاصی خود را به‌ کمک چهارچوب Subtrate ایجاد می‌کند. کوساما پلتفرمی مناسب برای توسعه‌دهندگان بلاک‌چین است تا به وسیله‌ی آن خلاقیت خود را محک زده و ایده‌های نوآورانه‌ی خود را محقق کنند. شبکه‌ کوساما سعی دارد تا با درهم شکستن وضعیت انحصاری فعلی، قدرت کنترل داده‌ها را به کاربران انتقال دهد. کوساما توسط Gavin Wood، هم‌بنیان‌گذار اتریوم و بنیان‌گذار پولکادات (Polkadot)، خلق شده است.

توکن بومی کوساما یعنی KSM، یکی از برترین ارزهای وب۳، برای رای‌دهی در همه‌پرسی‌های حاکمیتی، انتصاب اعتبارسنج‌ها، اعتبارسنجی شبکه و پیوند پاراچین‌ها (parachain) استفاده می‌شود. درحال حاضر هر واحد از KSM قیمتی بالغ بر ۸۲.۴۸ دلار داشته و ارزش کل بازار آن برابر با ۷۰۰ میلیارد دلار است. طبق پیش‌بینی WalletInvestor هر واحد از KSM تا سال ۲۰۲۶ قیمتی برابر با ۴۵۸۱ دلار خواهد داشت.

۲-تِتا (Theta)

پلتفرم پخش ویدئوی تِتا (Theta) به کاربران در ازای به‌اشتراک‌گذاری پهنای باند و منابع محاسباتی اضافه‌ٔ خود پاداش‌هایی اعطا می‌کند. Steve Chen، هم‌بنیان‌گذار YouTube، معتقد است که طی سال‌های آتی تتا (مانند YouTube در سال ۲۰۰۵) صنعت پخش آنلاین ویدئو را دگرگون سازد. یکی از دستاوردهای مهم تتا ارائه‌ فایل‌های ویدئویی به بخش‌هایی از جهان با کاهش هزینه‌ دسترسی است. در این فرآیند کیفیت دستخوش تغییر نخواهد شد، زیرا تتا دسترسی همگانی به محتوای تصویری را در اولویت کار خود قرار داده است.

هنگامی که کاربران پهنای باند یا منابع سیستمی خود را با شبکه‌ تتا به اشتراک بگذارند، توکن‌های سوخت تتا یا TFUE دریافت می‌کنند. اما تتا دارای یک توکن بومی به‌ نام THETA است که با پلتفرم حاکمیتی آن ارتباط دارد. از ویژگی‌های شاخص پلتفرم تتا منبع باز بودن آن است که می‌تواند پذیرای انواع نوآوری‌ها از سوی جامعه کاربری فعال آن باشد. سازوکار شبکه‌ی تتا مبتنی بر مکانیسم اجماع اثبات سهام (PoS) است و امنیت آن توسط تحمل خطای بیزانسِ (BFT) چندمرحله‌ای تامین می‌شود. هر واحد از این ارز وب۳ درحال حاضر معادل با ۱.۳۳ دلار و حجم کل بازار آن ۱,۳۴ میلیارد دلار است.

۳-آرویو (AR)

آرویو یا (AR)  Arweave نوعی شبکه‌ ذخیره‌سازی غیرمتمرکز است که می‌تواند اطلاعات و اپلیکیشن‌ها را به‌ شکل دائم ذخیره کند. اطلاعات کاربران در هارد دیسک‌هایی که مالکیت‌ آن‌ها در اختیار گروهی از افراد است ذخیره می‌شود. ازجمله برتری‌های این معماری آن است که هیچ‌کس قادر به تغییر یا بازنویسی اطلاعات شما نبوده، خطای ۴۰۴ و کیفیت پایین اپلیکیشن‌های تحت وب برطرف شده و امکان دستکاری پنهانی محتوای آنلاین ازبین خواهد رفت. پلتفرم Arweave به کاربران آن تعلق داشته و توسط آنان مدیریت می‌شود. اگر فضای ذخیره‌سازی خود را در اختیار Arweave قرار دهید یا برای آن اپلیکیشن طراحی کنید توکن‌های AR به‌ عنوان پاداش به شما تعلق خواهد گرفت.

ارزش هرواحد از ارز وب۳ AR درحال حاضر بالغ بر ۱۴.۷۶ دلار و حجم کل بازار آن بیش از ۴۹۰ میلیون دلار است. فناوری به‌کاررفته در این شبکه Blockweave نام دارد. Blockweave بلاک‌چینی است که نه‌تنها بلاک‌های جدید را به بلاک‌های قدیم بلکه به گروهی از بلاک‌های تصادفی دیگر نیز متصل می‌نماید. Arweave بودجه‌ موردنیاز خود را از منابعی همچون Coinbase Ventures، Andreessen Horowitz و Union Square Ventures تامین کرده است.

۴-سیاکوین (Siacoin)

سیاکوین (Siacoin) نیز مانند پروژه‌ قبل به کاربران فضای ذخیره‌سازی غیرمتمرکز ارائه داده و از مهم‌ترین ارزهای وب۳ است. کاربران داده‌های خود را در یک فضای ابری غیرمتمرکز ذخیره‌ و کنترل کلیدهای خصوصی آن را دراختیار خواهند گرفت. هزینه‌ استفاده از خدمات Sincoin بسیار کمتر از سایر رقبای ابری خود است، به‌طوری که برای ذخیره‌ یک ترابایت داده در هر ماه تنها به دو دلار حق عضویت نیاز دارد. توکن بومی این پلتفرم، Siacoin (SC) بوده که از آن برای پرداخت پاداش‌ به کاربرانی که فضای اضافه‌ خود را دراختیار شبکه قرار می‌دهند استفاده می‌شود. SC را می‌توان به روش استخراج و مبادله به‌دست آورد که درحال حاضر قیمت هر واحد از آن برابر با ۰.۰۰۵ دلار و ارزش بازاری بالغ بر ۲۹۸ میلیون دلار دارد.

۵-فلاکس (Flux)

فلاکس (Flux) یک زیرساخت ابری مقیاس‌پذیر و غیرمتمرکز است. محصولات این شرکت نرم‌افزاری توانایی رقابت با غول‌های فناوری مانند خدمات تحت وب آمازون را داشته و علاوه بر ویژگی‌های مرسوم، غیرمتمرکز نیز هستند. توسعه‌دهندگانی که به استفاده از Flux علاقه‌مند باشند می‌توانند سرورها را ایجاد، مدیریت و میزبانی کرده و همچنین اپلیکیشن‌های وب۳ را در بین سرورهای متعدد با سرعت‌های رقابتی راه‌اندازی نمایند. بلاک‌چین Flux در حوزه‌های حاکمیت، دارایی‌های موازی و اقتصاد کاربرد دارد.

Flux حتی گام را فراتر نهاده و یک سیستم‌عامل انحصاری با ویژگی‌های غیرمتمرکز به اسم FluxOS عرضه کرده است. این پلتفرم منبع باز بوده و هریک از کاربران می‌توانند برای آن نود (node) بسازند. پاداش‌های شبکه به شکل مساوی بین مشارکت‌کنندگان و ماینرها تقسیم خواهد شد. همکاری Flux با شرکت‌ عظیم Nvidia به ارتقای وب۳ انجامیده است و طی این همکاری Flux به مهندسین و بازاریاب‌های Nvidia دسترسی انحصاری داشته و طرح توسعه‌ی اینترنت غیرمتمرکز خود را به خوبی اجرا خواهد کرد. درحال حاضر قیمت هر واحد از این ارز وب۳ برابر با ۰.۶۶ دلار و ارزش بازاری بالغ بر ۱۵۵ میلیون دلار دارد.

۶-اوشن پروتکل (Ocean Protocol)

Ocean Protocol ارائه‌کننده‌ٔ ابزارهای لازم برای توسعه‌ وب۳ است؛ درنتیجه هنگام سرمایه‌گذاری در این فضا بهتر است توکن آن را در سبد خود قرار دهید. این پروتکل همچنین به‌اشتراک‌گذاری داده‌ها و دسترسی به آن‌ها در اینترنت را تمرکززدایی می‌کند. توکن بومی آن یعنی OCEAN برای استیک کردن (staking)، خرید و فروش داده‌ها و شرکت در فرآیند حکمرانی کاربرد داشته و به گونه‌ای طراحی شده است که ارزش آن با افزایش حجم کاربرد، افزایش یابد. توزیع این توکن در فواصل زمانی و مراحل مختلف صورت خواهد گرفت تا به پایداری بلندمدت کمک کند. درحال حاضر قیمت هر واحد از این ارز برتر وب۳ (OCEAN) برابر با ۰.۲۰۶ دلار و ارزش بازاری آن بالغ بر ۱۲۶ میلیون دلار است.

۷-کادنا (Kadena)

Kadena برای توانمندسازی نظام‌های پولی جهانی طراحی شده است و امکاناتی همچون قراردادهای هوشمند امن، بهینه‌سازی انرژی نوآورانه و امنیت لازم سازوکار اثبات سهام (PoS) را ارائه می‌دهد. Kadena برخلاف سایر پلتفرم‌ها که همزمان با افزایش تقاضا انرژی بیشتری مصرف می‌کنند، از سطح انرژی مصرفی یکسانی برخوردار است. با استفاده از زنجیره‌های درهم تنیده (braided chains) پلتفرم Kadena توان پردازش بیش از ۴۸۰ هزار تراکنش در هر ثانیه (TPS) را دارد و با افزایش تعداد زنجیره‌ها این رقم نیز ارتقا خواهد یافت.

KDA توکن بومی پلتفرم Kadena است و برای پردازش تراکنش‌ها بر بلاک‌چین آن استفاده می‌شود. تعداد این ارزهای وب۳ محدود به ۱ میلیارد واحد بوده که برای استخراج در ۱۲۰ سال آینده برنامه‌ریزی شده‌اند. درحال حاضر قیمت هر واحد از KDA برابر با ۱.۹۹ دلار و ارزش بازاری بالغ بر ۳۶۷ میلیون دلار دارد.

۸-آدیوس (Audius)

آدیوس (Audius) قطعا ازسوی علاقه‌مندان به موسیقی با استقبال روبه‌رو خواهد شد. آدیوس یک پلتفرم پخش آنلاین موسیقی است که نیاز به وجود یک فرد واسطه مانند شرکت‌های ناشر را از میان برداشته است. این پلتفرم به هنرمندان فعال در این عرصه اجازه‌ نشر آثار و جذب هوادار را خواهد داد. به علاوه با استیک کردن توکن بومی آن یعنی AUDIO ازسوی هنرمندان امکاناتی همچون نشان‌های افتخاری و قدرت رای‌دهی به آنان ارائه خواهد شد.

مالکیت توکن AUDIO قدرت تصمیم‌گیری در بین هواداران، دسترسی به محتوای انحصاری و حفظ امنیت شبکه را نیز فعال خواهد کرد. از میان هنرمندانی که از این پلتفرم حمایت خود را اعلام کرده‌اند می‌توان به deadmau۵، ۳LAU، Rezz و Stafford Brothers اشاره کرد. کیفیت پخش موسیقی در Audius برای فایل‌های MP۳ بالاترین حد ممکن و برابر با ۳۲۰kbps است. درحال حاضر قیمت هر واحد از AUDIO، این ارز وب۳، برابر با ۰.۴۰ دلار و ارزش بازاری بالغ بر ۲۹۳ میلیون دلار دارد.

۹-رادیکل (Radicle)

رادیکل (Radicle) نوعی پلتفرم غیرمتمرکز و منبع باز برای مشارکت در کدنویسی است. مدیریت کنترل دسترسی در Radicle توسط قراردادهای هوشمند محقق شده و مالکیت کدها با فرآیند چند امضایی (multisig) رخ خواهد داد. کاربران می‌توانند با توکن بومی RAD به حمایت از پروژه‌ها پرداخته و یا در رای‌دهی و حکمرانی مشارکت نمایند. وجود بیش از ۱۰۰۰ پروژه‌ فعال بر بستر Radicle آن را به عامل بسیار تاثیرگذاری در توسعه‌ فضای وب۳ بدل کرده است. درحال حاضر قیمت هر واحد از RAD برابر با ۲.۰۳ دلار و ارزش بازاری این ارز وب۳ بالغ بر ۶۲ میلیون دلار است.

۱۰-سینتروپی (Syntropy)

ماموریت اصلیسینتروپی (Syntropy) حل چالش‌های فضای وب۳ و ارتقای امنیت اینترنت غیرمتمرکز است. حوزه‌هایی که سینتروپی عموما به آن‌ها می‌پردازد عبارتند از: امنیت، حکمرانی، حریم شخصی، اعتمادپذیری یا پایایی، توان خروجی یا عملکرد و استفاده‌ مفید از منابع.

امنیت نسل دوم اینترنت بر اشخاص واسطه، گواهینامه‌ها و مقامات معتمد وابسته بود. سینتروپی توانسته است اشخاص واسطه را از فرآیند رمزنگاری داده‌ها حذف کند. توکن بومی آن NOIA نام داشته و ارتباط بین شبکه‌ای را ممکن می‌سازد. درحال حاضر قیمت هر واحد از NOIA برابر با ۰.۰۷۴ دلار و ارزش بازاری این ارز web ۳.۰ بالغ بر ۴۱ میلیون دلار دارد.