رشد مصرف انرژی با رشد جمعیت همخوانی چندانی ندارد/به دلایل اقتصادی مردم در برابر افزایش قیمت انرژی مقاومت می‌ کنند/مصرف به جا و بهینه انرژی باید از کودکی و در مهدهای کودک به بچه ها آموزش داده شود

گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد محمد صادق مهرجو کارشناس و تحلیلگر انرژی در گفت وگو با رادار اقتصاد در خصوص افزایش رشد مصرف برق و انرژی و ناترازی های برق با توجه به افزایش جمعیت کشور به این موضوع اشاره کرد که رشد مصرف انرژی درایران همخوانی با رشد جمیت ندارد، وی افزود: متاسفانه رشد مصرف انرژی با رشد جمعیت همخوانی چندانی ندارد و نامتعارف است. با اینکه رشد جمعیت سال گذشته ۷.۱ صدم درصد بود اما یک مرتبه مصرف انرژی بالاتر از حد انتظار رفت به گونه ای که یک مرتبه ۱۰ درصد اضافه شد، این میزان مصرف قطعا نامتعارف است.
وی در این باره یادآور شد: متاسفانه صرفه جویی در مصرف انرژی درایران هنوز نهادینه و به درستی فرهنگ سازی نشده است در حالی که مصرف به جا و بهینه انرژی باید از کودکی و پیش دبستان حتی در مهدهای کودک به بچه ها آموزش داده شود.
وی دراین باره افزود: تمام دنیا کودکان را از همان سال های اول زندگی نسبت به اهمیت مصرف درست انرژی آگاه می کنند در حالی که این موضوع به دلیل عدم آموزش و ناآگاهی به اهمیت مصرف بهینه از انرژی در ایران همچنان جا نیفتاده است.
وی در این باره خاطر نشان کرد: در کشورهای توسعه یافته از مهدهای کودک به فرزندان خود می آموزند که انرژی، ثروت ملی است و زیر ساخت هایی که انرژی را برای شما آماده می کند همگی با مالیاتی که می پردازد تامین و ساخته شده بنابراین چون دولت درآمدی برای این موضوع ندارد و خودتان باید هزینه کنید، مصرف درست انرژی کمکی به خود و اقتصاد کشور است.
محمد صادق مهرجو گفت: در ایران چون انرژی خدادادی است و دولتها بدون توجه به اینکه درآمدهای ناشی از صادرات انرژی باید صرف توسعه زیر ساخت ها و تامین نیازهای آیندگان شوند این درآمدها را صرف تامین هزینه های جاری خود می کنند و به مردم نیز برای عدم هدر رفت انرژی به عنوان سرمایه و ثروت ملی آگاهی و آموزش نداده اند.
وی در ادامه بحث افزود: در کشورهای غربی و توسعه یافته به فرزندان گفته می شود باید در ساختن آینده کشور خود مشارکت داشته باشید با کمتر مصرف کردن، ضمن اینکه قیمت انرژی در تمام دنیا آزاد و شناور است.
وی در این باره یادآور شد: شبکه‌های توزیع و انتقال انواع مختلف انرژی مثل برق و گاز کاملاً خصوصی است و دولت هیچ دخالتی در قیمت گذاری ندارد، فقط دولت عهده دار تنظیم‌گری است و فقط مالیات خود را از شرکت های خصوصی دریافت می کند به این خاطر قیمت انرژی در کشورهای توسعه یافته کاملا شناور و بدون سوبسید است.
وی در این باره یادآور شد: مصرف بهینه موضوع بسیار مهمی است به دلیل تامین انرژی مورد نیاز خانوارها وصنایع باید مصرف بهینه به همه مردم اموزش داده شود. در کشورهای غربی برای مصرف بهینه زمستان لباس گرم بیشتری حتی درخانه مورد استفاده قرار می گیرد نه مثل ایران که مردم در زمستان با لباس کم می گردند و شعله های بخاری را بالا می دهند. در اروپا و آمریکا لباس کلفت وگرم بر تن می کنند و کنار شومینه می‌نشینند.
وی در خصوص این موضوع که به دلایل اقتصادی مردم ایران در برابر افزایش قیمت انرژی مقاومت می‌ کنند و این موضوع به دلیل تبعات سیاسی و امنیتی که دارد برای دولتها دردسرساز شده است، گفت: افزایش قیمت انرژی باید در بستر زمان اتفاق بیفتد، چرا که اگر شما کاری را دفعتا و فوری انجام دهید قطعا در برابر آن مقاومت ایجاد می‌شود اما اگر طی ۲۰ سال نرخ ها را واقعی سازی کنید قطعا چون به تدریج انجام می شود مصرف کننده حس نمی کند حتی برای افزایش قیمت صنایع هم می‌توان برنامه‌ریزی کرد اما درایران مشکل از آنجا حادث می‌شود که ده سال نرخ حامل های انرژی افزایش نمی یابد اما به یک باره دولت قیمت هایی که در ده سال باید افزوده می شده را اعمال می کند، این چنین کاری اثر تورمی به جا می گذارد و مردم در برابر آن عصیان می کنند.
محمد صادق مهرجو کارشناس انرژی گفت: افزایش یک مرتبه قیمت انرژی مصرف کننده را تحت فشار قرار می دهد در حالی که اگر سالیانه ۵ درصد قیمت افزایش داده شود مثلاً طی ۲۰ سال ۵ درصد ۵ درصد افزوده شود در حقیقت قیمت صد درصد افزایش یافته و فشار قیمتی زیادی به مردم به یک باره تحمیل نشده است ضمن اینکه با افزایش تدریجی قیمت و فرهنگ سازی مردم متوجه می شوند که باید مصرف خود را کنترل کنند.
کارشناس انرژی گفت: حرف این است که متاسفانه دولتها با ندانم کاری خود بلای اسفناکی بر سر منابع انرژی کشور آورده اند. از سوی دیگرمتاسفانه مردم را در مدیریت مصرف در حکمرانی انرژی شریک نکرده‌ و روی بحث فرهنگ سازی مصرف کاری صورت نداده اند در حالی که همه چیز وابسته به آموزش است.
وی در این باره بیان داشت: وقتی فرزند من از کودکی یاد بگیرد که مصرف بهینه چیست و با این مفاهیم به صورت تدریجی وپله پله آشنا شود قطعاً در ۲۰ سالگی فردی مسئولیت پذیر در برابر کشور و اجتماع خود خواهد بود و نقشی را برای خود قائل می شود که باید مصرف بهینه ای داشته باشد.
وی افزود: چون منابع انرژی به سختی به دست می آید اجازه هدر رفت به آن نمی دهد پس فرهنگ سازی بسیار مهم است و افزایش نرخ انرژی باید در بستر زمان مثلاً در طی ده سال، هر سال ۱۰ درصد قیمت برق افزایش داده شود اما در ایران این کار هیچگاه به شکل درست و تدریجی انجام نشده بلکه دولتها می خواهند یک مرتبه صد درصد یا دویست درصد نرخ انرژی را افزایش دهند بدون توجه به شوک های تورمی که در جامعه به جا می گذارد، بنابراین نگرانی مردم درباره این مدل عملکرد دولت درست است.