گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، بر اساس آنچه درلایحه بودجه ۱۴۰۰ تنظیم شده دولت امیدوار است تا نزدیک به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان از محل صادرات نفت و فرآورده ها کسب درآمد کند. با توجه به نرخ محاسباتی که از سوی دولت در روزهای گذشته اعلام شد برآوردها نشان می دهد با احتساب نفت ۴۰ دلاری و نرخ تسعیر ۱۱۵۰۰ تومانی، روزانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز به فروش برسد. قطعا فروش اوراق سلف نفتی که سال جاری با مشکلاتی رو به رو شد و دولت درعرضه و انتشار این اوراق ناکام ماند باید به گونه ای باشد که جذابیت های لازم برای سرمایه گذاری در آن تعبیه شده باشد .سید مهدی حسینی کارشناس نفت و انرژی و معاون اسبق وزیر نفت دراین باره تحلیل خود را از چگونگی کارکرد اوراق سلف نفتی وموفقیت این طرح در تامین بودجه آتی کشور ارائه داده است.
با توجه به اینکه امسال یکی از خبرهای خوب رئیس دولت برای گشایش اقتصادی همین طرح فروش اوراق سلف نفتی بود که البته تحقق هم نیافت از نظر شما امکان طرح و تحقق این اوراق در سال آینده ممکن خواهد بود؟
در مورد بخش اوراق آنچه که قبلا روی اوراق نفتی مطرح شده بود اگر دولت باز هم براساس طرح پیشین قصد انتشار اوراق سلف نفتی را داشته باشد قطعا همانند سال جاری با مخالفت هایی روبرو خواهد شد، لذا انتظار نمی رود عملی و محقق شود. آنچه می تواند در بودجه برای درآمدهای کشور عملی شود فروش اوراق نفتی است البته این موضوع را باید مد نظر قرار دهیم که برای درامدهای نفتی باید روی نفت سرمایه گذاری صورت بگیرد و چون بخش زیادی از سرمایه گذاری از درآمدهای بودجه کسب می شود بنابراین اگر بودجه محقق شود امکان سرمایه گذاری نفتی محتمل است. به هر حال دولت باید به این موضوع هم توجه کند که با کاهش اعتماد مردم به بورس و روند مدیریت بورس که منجر به از دست رفتن سرمایه های خرد و کوچک شد مردم بیش از اینکه به طرح های دولت اعتماد کنند بیشتر به سرمایه گذاری در خرید ارز و طلا اعتماد می کنند. شاهد این ادعا هم سرازیر شدن سرمایه های مردم برای خرید طلا، دلار سکه و... است که بخشی از بحران‌های تورمی اقتصاد ناشی از این مسئله است. اگر اتفاقی بیفتد که پول ها مجدداً به مسیر دیگری غیر از بازارهای ارز و طلا برگردد و پول‌ها در جای درستی مصرف شود قطعا روش درستی برای هدایت نقدینگی خواهد بود.
برای اینکه مردم به خرید اوراق و سرمایه گذاری دراین موضوع علاقمند شوند چه راهکارهایی باید در نظر گرفته شود؟
ببینید اگر بازپرداخت اوراق با فروش نفت باشد مردم با اعتماد به فروش نفت می توانند بازگشت به خرید اوراق یا اعتماد از دست رفته مردم به بورس در خصوص خرید اوراق نفتی تا حدودی جبران شود. مساله مهم این است که اوراق برای خریداران باید جذابیت هایی داشته باشد که مردم تمایلی برای خرید آن از خود نشان دهند. قیمت اوراق تضمین شده باشد این موضوع یکی از جذابیت های لازم برای فروش اوراق سلف نفتی است به این معنا که مثلا اگر قیمت نفت ۴۰ دلار است که البته در حال حاضر احتمال افزایش آن به ۵۰ دلاروجود دارد اگر قیمت یک بشکه نفت را ۴۰ دلار بگیریم و دلار را هم با نرخ دولتی ۲۵ هزار تومان در نظر بگیریم هر بشکه نفت ۲۵ هزار تومان ضربدر ۴۰ می‌شود حدود یک میلیون تومان در می آید به عبارت دیگر هر بشکه نفت ۱ میلیون تومان قیمت زده می شود، لذا اگر این تضمین به مردم داده شود که اوراق هم قابل خرید و فروش باشد و در زمان فروش به دولت یا به فرد دیگری ۱ میلیون تومان دریافت می شود می تواند بارقه جذابی برای خریداران اوراق سلف نفتی باشد.
به نظر می رسد دولت روی گشایش های نفتی سال آینده حساب زیادی باز کرده است آیا امکان تحقق فروش نفتی با پیش بینی هایی که از اقتصاد جهان می کنید این موضوع برای ما و برای اقتصاد جهان محتمل خواهد بود که نرخ و تقاضای نفت بالا برود؟
با توجه به گشایش های احتمالی نفت در سال های آینده براساس پیش بینی های نفتی که احتمال افزایش قیمت نفت را محتمل می داند و به واسطه احتمال بازگشت آقای بایدن به برجام و برداشته شدن بخشی از تحریم ها و امیدواری بیشتر به کنترل کرونا احتمال رشد قیمت نفت وجود دارد از این منظر اگر موضوع مورد بررسی قرار بگیرد و خریداران اوراق سلف نفتی سود قابل توجهی برای خود متصور باشند خرید اوراق را مورد نظر قرار می دهند لذا از این جهت می توان به کاهش نقدینگی جامعه امیدوار بود.
اینکه سرمایه هایی که صرف خرید اوراق سلف نفتی می شود در تامین هزینه جاری کشور استفاده شود آیا قابل قبول است؟
از سوی دیگر دولت باید به این موضوع دقت کند که وزارت نفت زیر بار این تعهد نمی رود که خود را به به بازپرداخت اوراق متعهد کند وقتی عواید فروش اوراق سلف نفتی تنها برای تامین بودجه دولت مورد نظر باشد، زمانی نفت به عرضه اوراق سلف و بازپرداخت آن متعهد می شود که اگر اوراق و بازپرداخت آن فقط خرج تامین هزینه جاری دولت نشود،بلکه صرفاً برای توسعه و گسترش و اجرای پروژه‌های نفت هزینه شود، پروژه‌های بالا دستی که به سرعت به درآمد می رسند ، لذا اوراق باید صرف درآمدهای آتی پروژه ها شود تا از محل درآمد اوراق پول و سود اوراق برگردانده شود. بنابراین پول باید صرف امور پروژه‌های نفتی شود به این ترتیب بخشی از درآمدهای دولت که در بحث بودجه نفتی هزینه می‌شد حذف می‌شود، وقتی این هزینه حذف شود به بودجه و دولت کمک شده و می‌تواند از محل درآمدهای دیگر هزینه های جاری خود را تامین کند، لذا اگر به این ترتیب اوراق سلف نفتی به فروش برسد می توان به جذابیت های فروش آن مطمئن شد، در غیر این صورت در پیش فروش اوراق سلف نفتی باز دچار مشکل می شویم.
اگر بین مجلس و دولت باز هم دراین باره اختلاف هایی وجود داشته باشد آیا نظر شورای سران درباره فروش اوراق سلف نفتی می تواند راهبردی وتعیین کننده باشد؟
بنده موافق این موضوع نیستم که سران قوا روی طرح فروش و عرضه اوراق سلف نفتی در بورس تصمیم گیری کنند چرا که این مساله یک موضوع کارشناسی و تخصصی است که با کارشناسی باید اجرا شود.
نرخ دلار تا چه اندازه روی موفقیت یا عدم کارآمدی طرح فروش اوراق سلف نفتی تاثیر می گذارد؟
اگر کارشناسان معتقد به این موضوع هستند که با عرضه و انتشار اوراق سلف نفتی پول و نقدینگی کشور از بازارهای دلالی جمع می‌شود عرضه اوراق به نفع اقتصاد و گسترش و توسعه طرح های نفتی است. اگر نرخ دلار به دلیل سیاست های اقتصادی دولت یا تاثیر مسائل بین المللی در بازار کم شود ممکن است بسیاری از مردمی که دلارهایی به عنوان پس انداز دارند با عرضه و فروش آن مایل به خریدن اوراق سلف نفتی باشند. به هر حال این موضوع می تواند یکی از راه های جمع آوری نسبی دلارهایی باشد که در خانه ها جمع آوری شده، مشروط بر اینکه روند نرخ دلار کاهشی باشد اما اگرروند نرخ دلار افزایشی باشد دیگر سرمایه ها برای خرید اوراق تمایلی از خود نشان نمی دهند و به سمت خرید دلار حرکت می کنند.
نظر شما