گرانی میوه نشانه سوءمدیریت مسئولان دولتی/ جای خالی نظارت سیستمی و هوشمند بر بازار محصولات کشاورزی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد محمدشفیع ملک زاده، رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کشاورزی، صنعت و تعاون گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، با اشاره عدم برنامه ریزی مناسب دولت برای مدیریت نظام توزیع محصولات کشاورزی گفت: متأسفانه در طول‌ سال‌های گذشته مدیران دولتی تنها به دنبال ارائه راهکارهای مقطعی و مُسکن‌های کوتاه مدت بوده‌اند.

وی افزود: اتخاذ تصمیماتی مانند ممنوعیت صادرات و آزادسازی واردات میوه هیچ‌گاه نتوانسته‌اند نابسامانی و گرانی میوه را برطرف کنند؛ بلکه در نتیجه اجرای این سیاست‌های موقت، آسیب فراوانی به مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان وارد شده است.

سوءمدیریت دولتی مانع توسعه صادرات کشاورزی ایران

ملک زاده با بیان اینکه سیستم مناسبی برای زنجیره تأمین و توزیع محصولات باغی و کشاورزی در کشور وجود ندارد، اظهار کرد: مشکل اساسی ما در بخش کشاورزی این مساله است که هرساله مسئولان با اعمال سیاست‌های تکراری و برنامه‌ریزی نشده نه تنها معضل بخش توزیع را حل نمی‌کنند بلکه آسیب بیشتری به بخش تولید و صادرات محصولات کشاورزی می‌زنند.

رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به اینکه در حال حاضر 20 درصد از صادرات غیرنفتی ایران متعلق به محصولات کشاورزی است، افزود: با وجود ظرفیت مناسب برای تولید محصولات باغی و کشاورزی به علت سوءمدیریت مسئولان دولتی ما با مشکلات زیادی در زمینه صادرات محصولات کشاورزی روبرو هستیم.

وی ادامه داد: بخشی از این مشکلات به فناوری ضعیف ما در صنعت بسته‌بندی و ارائه محصولات تراز برند صادراتی است؛ البته مساله اصلی اتخاذ تصمیمات اشتباه توسط متولیان بازار محصولات کشاورزی است که باعث شده نه تنها صادرات ما توسعه‌نیافته باقی بماند بلکه با التهاب مقطعی بازار میوه در طول سال مواجه شویم.

ملک زاده با تأکید بر ضعف مدیریت چرخه تولید و توزیع محصولات کشاورزی، گفت: مهم‌ترین نشانه این مساله وجود شکاف قیمتی زیاد از مرحله تولید تا مصرف است. به عنوان مثال محصولی که قیمت تمام شده آن برای کشاورز 2 هزار تومان است، با یک هزار تومان از وی خریداری می‌شود و ناگهان با قیمت 5 هزار تومان در بازار عرضه می‌شود.

توسعه کشاورزی ترکیه به دلیل اتخاذ مدیریت واحد و علمی

رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به مدیریت موفق زنجیره تأمین و توزیع میوه در کشور ترکیه، افزود: این کشور در دهه‌های گذشته دچار ناهنجاری بسیار در بخش تولید و عرضه محصولات کشاورزی بود؛ اما در حال حاضر با اتخاذ رویکردهای هوشمند و علمی توانسته‌ است ارزآوری مناسبی از طریق صادرات میوه و دیگر محصولات کشاورزی به دست آورد.

وی افزود: ترکیه حمایت ویژه‌ای از تولیدکنندگان و کشاورزان خود کرده است و در طی چند سال گذشته بازار مصرفی کشورهای منطقه و حتی روسیه و شرق اروپا، توسط میوه‌ها و محصولات ترکیه‌ای تصرف شده است. تنها راز موفقیت ترکیه در این مسیر، ایجاد زنجیره تولید و توزیع مناسب برای محصولات کشاورزی است؛ به طوری که این زنجیره از مزرعه تا سفره خریداران توسط اصول علمی و هوشمند مدیریت شده است.

ملک زاده با اشاره به مدیریت مناسب کشور ترکیه در بخش کشاورزی، گفت: ترکیه با ایجاد یک نهاد واحد برای مدیریت بخش کشاورزی توانسته است که تمام زنجیره تولید و مصرف محصولات باغی و میوه‌ای را به صورت منطقی سازماندهی کنند. در شرایطی که در کشور ماه نهادهای دولتی گوناگونی متولی بخش تولید و توزیع محصولات کشاورزی هستند و به طور معمول سیاست‌های متناقضی در مقابل یکدیگر اتخاذ می‌کنند.

وی با بیان اینکه آفت صادرات محصولات کشاورزی در ایران، خام فروشی است، اظهار کرد: عدم استفاده از صنایع تبدیلی و استفاده از رویه‌های علمی برای بازاریابی و صادرات؛ آسیب فراوانی به بازار محصولات ایران در منطقه وارد کرده است، به طوری که در طول‌ سال‌های گذشته برتری خود را در این عرصه به دیگر کشورها واگذار کرده‌ایم.

گرانی میوه نتیجه عدم نظارت سیستمی

رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در پایان با اشاره به اینکه بخش کشاورزی می‌تواند اقتصاد ایران را نجات دهد، افزود: مسئولان متولی بخش کشاورزی و توزیع می‌بایست از ندانم‌کاری‌ها و تصمیمات اشتباه کنونی دست برداشته و فرآیند منطقی و مناسبی برای زنجیره تولید و توزیع محصولات کشاورزی ایجاد کنند.

وی ادامه داد: عدم نظارت بر شیوه توزیع محصولات کشاورزی یکی از بزرگ‌ترین مسائل اقتصاد ایران است؛ نهادهای نظارتی تاکنون نتوانسته‌اند به طور کامل از وقوع تخلفات و انحراف در زنجیره تأمین و توزیع میوه جلوگیری کنند.

به گزارش آنا، لزوم دسترسی برخط و آسان به اطلاعات بخش کشاورزی همواره دغدغه تولیدکنندگان، بازرگانان و سیاست‌گذاران حوزه کشاورزی و محصولات باغی بوده است. علاوه بر این به نظر می‌رسد که وجود یک سامانه هوشمند برای رصد و نظارت کامل بر زنجیره تولید و توزیع کالاهای اساسی یکی دیگر از ضروریات بخش کشاورزی ایران است.

به گفته کارشناسان حوزه کشاورزی عدم نظارت سیستمی و هوشمند بر بازار میوه و دیگر محصولات کشاورزی یکی از مهمترین عوامل نابسامانی و گرانی میوه در شب عید است. علاوه بر این تصویب بخش‌نامه‌های عجولانه و مقطعی برای مدیریت بازار، مانند ممنوعیت صادرات میوه می‌تواند اعتبار و سابقه بازرگانان ایرانی را خدشه‌دار کرده و برنامه‌ریزی کشاورزان برای تولید محصول در آینده را غیرممکن کند.