گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد؛ عباس دادجوی توکلی کارشناس اقتصادی و مالی در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص سیاست گذاری های لازم در زمینه نرخ ارز که باید مورد توجه دولت و بانک مرکزی باشد گفت: در مورد نرخ ارز باید این موضوع را در نظر بگیریم که چه در کوتاه مدت، چه در بلندمدت عواملی که منجر به تعیین نرخ ارز می شود مجموعه‌ای از عوامل بازاری و غیر بازاری است. عوامل بازاری عبارت است از کنش بین عرضه و تقاضا، و عوامل غیر بازاری تحت مواردی قرار می گیرد که ما از آن به عنوان فعالیت های دستوری نام می بریم. مثلا ممکن است مقام قضایی برای بازگرداندن ارز صادر کنندگان را تحت فشار قرار دهد یا محدودیت هایی که ممکن است به صورت دستورالعملی صادر شود در این زمره می گنجد. بنابراین هر موضوع و فعالیتی ممکن است به صورت غیر بازاری تقاضا را محدود یا عرضه را تقویت کند که البته به صورت جبری و ناخواسته به کار گرفته می شود.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: در خصوص بخش بازاری عرضه و تقاضا باید گفت این بخش براساس مکانیزم بازار کار می کند،لذا باید ببینیم کنش بین عوامل بازاری و عوامل غیر بازاری چگونه است و به چه نرخ ارزی منتهی می شود. مثلا در صورتی که در برجام بین طرفین توافقی صورت نگیرد با توجه به اینکه پروسه مذاکرات تدریجی و زمان بر است می توان پیش بینی کرد که به احتمال زیاد نرخ ارز تا پایان سال بین ۲۵ تا ۲۶هزار تومان باشد. البته در حال حاضر نمی توان چندان نرخ ارز در شهریور ماه را پیش بینی کرد.
عباس دادجوی توکلی کارشناس اقتصادی ومالی در پاسخ به این سوال که بهترین روش مدیریت نرخ ارز برای وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی چیست، گفت: سیستم ارزی کشور ایران شناور مدیریت شده است. یعنی در قوانین بودجه بر شناور بودن آن تصریح شده است اما وقتی از واژه تعیین نرخ ارز استفاده می کنیم، گویی از نظام نرخ ارز ثابت تبعیت می کنیم. هر زمان در اقتصاد در هر لحظه از زمان بیش از یک نرخ داشته باشیم قطعا فساد در اقتصاد جولان می دهد چون در اقتصاد سالم قطعا نباید بیش از یک نرخ ارز وجود داشته باشد.
کارشناس اقتصادی خاطر نشان کرد: فقط در فواصل زمانی متفاوت به خاطر تغییر قدرت برابری نرخ‌ها است که تفاوت نرخ ایجاد می شود و نرخ ارز بالا و پایین می رود. در حال حاضردر بازار ارز ما چند ارز وجود دارد اعم از ارز ۴۲۰۰ تومانی، ارز نیمایی، ارز بازار آزاد، این ها نشان دهنده آن است که در تخصیص ارز دچار مشکل هستیم، موضوعی که قاعدتا برای بسیاری رانت ایجاد می کند.
دادجوی توکلی گفت: در این بین اولین موضوعی که باید مشخص شود این است که اگر قرار است همچنان با محدودیت ارزی مواجه باشیم باید اجازه بدهیم در حقیقت بحث واردات بدون انتقال ارز همچنان بسته بماند و تخصیص ارز بر اساس نیاز اقتصادی و شرایط کشور صورت بگیرد. یعنی همچنان اولویتها در نظر گرفته شود و برای اولویت ها ارز داده شود.
وی در این باره خاطر نشان کرد: اگر کسی ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفت حتما رفع تعهدات وی توسط دستگاه های نظارتی بررسی شود. صادر کنندگان و تولید کنندگانی که ارز دولتی گرفته اند حتما باید ارز را برگردانند. در حال حاضر بهترین روش تهاتر کالا به کالا در تجارت و اقتصاد کشور است، تهاتر کالاهای اساسی باید اولویت باشد و مابقی ارز نیز صرف واردات کالاهای سرمایه ای شود.
دادجوی خاطر نشان کرد:در صورتی که در برجام توافقی صورت بگیرد و منابع ارزی در اختیار ایران قرار بگیرد اولین موضوع اولویت دار ما این است که باز هم به صورت پلکانی ارز را برای تامین کالاهای اساسی تخصیص دهیم، یعنی هر چیزی وارد نشود تا توان تولید داخلی تقویت شود.اینگونه توان تولید افزایش می یابد، ضمن اینکه صنایعی که ارز می گیرند باید بتوانند ارز را برگردانند و در چرخه اقتصاد کشور قرار دهند.
دادجو در خصوص اثرات نقدینگی بر تورم نیز گفت: قطعا افزایش پایه پولی متغیر مهمی است اما از آن مهمتر موضوع قابل تاکید، این است که وقتی حجم نقدینگی بالاتر می رود قاعدتا هشدارها باید جدی گرفته شود چرا که نقدینگی روی نرخ ارز تاثیر می گذارد. به عبارت دیگر متغیر نقدینگی بسیارمهم است نه پایه پولی. یکی از عواملی که نقدینگی را حمایت می کند و بالا می برد بدهی های دولت به بانک مرکزی است چه از مسیر استقراض مستقیم تنخواه گردانی و چه از مسیر خالص ذخایر خارجی، چه از مسیر تسعیر دارایی‌های ارزی که در حال حاضر بلوکه شده و قابل استفاده نیستند. قاعدتا پایه پولی و نقدینگی که ایجاد می شود، چون ما به ازای محو پول صورت نمی گیرد و واردات به شدت محدود است، منابع بلوکه شده ما در خارج باعث می شود که محو نقدینگی انجام نشود، لذا این مساله روی تورم اثرگذار است. در کنار این باید قاعدتا مسیر ارزی جدیدی برای کشور باز شود تا بتوانیم پاسخ بدهیم.
وی در پایان خاطر نشان کرد: بی تردید افزایش نرخ ارز در بلندمدت موجب افزایش هزینه تولید می شود. ضمن اینکه تورم تولید کننده هم دیر یا زود به مصرف کننده منتقل می شود. اگر مکانیزم توزیع درست نشود، مکانیزم تخصیص ارز درست نشود، قدرت قیمت‌گذاری و عوامل اقتصادی کنترل نشود، همه این مسائل باعث می شود که تورم شدیدی بر مصرف کننده وارد شود.
نظر شما