سهامداران شرکت‌های سرمایه‌گذاری نقره‌داغ شدند

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از روزنامه ایران؛ شرکت‌های سرمایه‌گذاری یکی از انواع نهادهای مالی دارای مجوز هستند که در چارچوب تعیین‌شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند و عملکرد و فعالیت آنها همواره تحت نظر است. تا پایان آذرماه ۱۴۰۰، تعداد ۱۱۶ شرکت سرمایه‌گذاری مجوزهای لازم را اخذ کرده‌اند که ۵۰ شرکت سهامی عام، ۳۸ شرکت سهامی خاص و ۲۸ شرکت سرمایه‌گذاری استانی هستند. در حال حاضر بیش از ۴۰ شرکت در صنعت سرمایه‌گذاری بورس فعال هستند که در سال مالی منتهی به آذرماه ۱۴۰۰، در حدود ۳ درصد از مجموع ارزش بورس و فرابورس ایران را به خود اختصاص داده‌اند. آمارها نشان می‌دهد که اکثر شرکت‌های موجود در این صنعت، طی یکسال گذشته با کاهش قابل توجه درآمدها و حتی زیان بسیار بالایی روبه‌رو شده‌اند. مدیران علت را در سیاستگذاری‌ها، شرایط اقتصاد کلان و خروج نقدینگی از بازار سهام می‌دانند. در ادامه این گزارش به بررسی عملکرد این صنعت می‌پردازیم.

خروج نقدینگی از بازار عامل تأثیرگذار بر بازدهی صنعت سرمایه‌گذاری
در ۱۲ماهه منتهی به آذرماه ۱۴۰۰، تلاش‌های مسئولین سازمان بورس در بازگشت اعتماد و رونق به بازار با شکست روبه‌رو شد تا بازار سهام در این مدت شاهد خروج حجم قابل توجه نقدینگی باشد. به طوری که در ۱۸۰روز کاری ابتدایی سال ۱۴۰۰، تا پایان بهار تنها ۵ روز، در تابستان ۲۶ روز و در پاییز تنها ۱۰روز خالص ارزش خرید افراد حقیقی مثبت بوده است. در این مدت با وجود رشد سودآوری برخی از شرکت‌ها، اعمال سیاست‌های انقباضی و افزایش نرخ بهره به رکود در بازار سرمایه و کاهش نسبت (P/E) بازار منجر شد. طی دوره مورد بررسی، رشد قیمت جهانی بسیاری از کالاهای پایه (از جمله نفت، فولاد و مس) که بخش قابل توجهی از عملکرد شرکت‌های بورسی به آن وابسته است با افزایش قابل توجهی روبه‌رو شده است. اما به دلیل کاهش انتظارات تورمی و افزایش سطح نرخ بهره (به دلیل انتشار اوراق بدهی) و تأمین مالی کسری بودجه دولت، به خروج بیشتر نقدینگی از بازار سرمایه  منجر شد. در این بازه، گردش معاملات بورس و فرابورس با افت ۶۵ درصدی روبه‌رو شد و ارزش بازار نیز در حدود ۱۱ درصد کاهش یافت.

شاخص صنعت سرمایه‌گذاری با افت ۲۹ درصدی روبه‌رو شد
روند کلی شاخص سرمایه‌گذاری در دوره ۱۲ماهه منتهی به آذرماه ۱۴۰۰، به روند نزولی شاخص بورس شباهت دارد ولی دقیقاً از آن تبعیت نمی‌کند. شاخص صنعت سرمایه‌گذاری طی این دوره معادل ۲۹ درصد کاهش یافته و نسبت به شاخص، عدد بیشتری را نشان می‌دهد که بخشی از این تفاوت با کاهش نسبت قیمت به خالص ارزش دارایی
(P/NAV) شرکت‌های سرمایه‌گذاری قابل انطباق است. ولی مهم‌ترین عامل تأثیرگذار در افت بازدهی صنعت سرمایه‌گذاری را می‌توان افت قیمت روز سهام شرکت‌های سرمایه‌پذیر و کاهش ارزش افزوده سبد سهام بورسی و فرابورسی این شرکت‌ها دانست. همچنین در مدت مذکور شرکت‌های سرمایه‌پذیر، به نسبت کمتری اقدام به تقسیم سود کرده‌اند که این موضوع نیز کاهش درآمدهای شناسایی شده صنعت سرمایه‌گذاری را به همراه داشته است.

نرخ سود بدون ریسک، عامل تأثیرگذار بر بازار سهام
عامل تأثیرگذار در چشم‌انداز بازار سرمایه، نرخ سود بدون ریسک است. اثرگذاری این ریسک از ۲ جهت قابل بررسی است؛ اول اینکه نرخ سود بدون ریسک، بازاری موازی با بازار سرمایه است، بنابراین در صورت ارائه نرخ‌های جذاب‌تر می‌تواند به عنوان یک گزینه مناسب سرمایه‌گذاری تلقی شود و سرمایه‌های مازاد را به سمت خود جذب کند. از طرف دیگر افزایش این نرخ سبب می‌شود تا نسبت قیمت به سود بازار پایین‌تر آید و خرید سهام در قیمت‌های بسیار پایین‌تر در دستور کار فعالان بازار قرار گیرد. لازم به ذکر است نرخ بازده تا سررسید اوراق با درآمد ثابت قابل معامله در بازار سرمایه از حدود ۲۱ درصد در ابتدای شهریورماه سال‌جاری با روندی افزایشی به ۲۴ درصد رسیده است که این روند می‌تواند برای بازار سرمایه به عنوان یک تهدید تلقی شود.

بررسی نماگرهای صنعت سرمایه‌گذاری
در جدول بالا نسبت‌های عملکردی برخی از شرکت‌های فعال در صنعت سرمایه‌گذاری آورده شده است. طبق ارقام موجود در جدول، بازدهی یکساله اکثر این شرکت‌ها منفی بوده و بازده دارایی‌ها نیز در شرایط مطلوبی قرار ندارد. از آنجا که بازدهی صنعت به بازدهی شرکت‌های سرمایه‌پذیر در بازار سهام وابسته است، با بهبود روند بازار، بازدهی این صنعت نیز بهبود خواهد یافت.