گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، جلیل جلالی فر عضو اتاق بازرگانی ایران و روسیه در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص تاثیرات نوسانات نرخ ارز روی بی ثباتی تجارت خارجی و زیان هایی که از این ناحیه متوجه تجار و صادر کنندگان و حتی تولید کنندگان می شود، گفت: نوسانات نرخ ارز صادر کننده را در وضعیت شکننده ای قرار می دهد. با افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی، بازار به سرعت روند افزایش قیمت به خود می گیرد به طوری که در آنی شاهد افزایش هزینه ها هستیم. آن سمت ماجرا، کاهش نرخ ارز کمترین تاثیری روی قیمتها ندارد و منجر به کاهش قیمت ها نمی شود، چرا که نظارتی بر سیستم های مالی و قیمت تمام شده محصول صورت نمی گیرد.
وی در این باره افزود: در سیستم های مدیریت تولید، بحث قیمت تمام شده محصول بسیار حائز است. در سیستم های مالی به این موضوع اشاره و تاکید شده که وقتی در یک مقطع زمانی مواد اولیه کارخانه ای با یک قیمت مشخص خریداری می شود اما دو ماه بعد مواد اولیه با قیمت بالاتر خریداری می شود و دو ماه آینده قیمت به وضعیت کاهشی و نرمال قبلی بازمی گردد، مدیریت مالی تولید صنعتی با روش میانگین گیری باید قیمت مشخص و درستی به خریدار اعلام کند تا مصرف کننده تحت تورم قیمتی قرار نگیرد. متاسفانه تنش های دائمی نرخ ارز منجر به آن شده نظارتی بر قیمت تمام شده کارخانه های تولیدی صورت نگیرد و ما از چنین نظام مدیریت شده ای عقب باشیم.
جلیل جلالی فر خاطر نشان کرد: تنش های بالای ارزی باعث شده نظارت بر این مسائل که در تمام دنیا جدی گرفته می شود از دست برود و سازمان مالیاتی فقط به دنبال گرفتن سهم مالیات خود باشد و بس. قطعا بعد از گذشت چهل سال بی توجهی به این موضوع، دولت کار سختی در حوزه نظارت در پیش رو دارد.
جلیل جلالی فر خاطر نشان کرد: پس دریافتیم بخش مهمی از تنش های اقتصادی ما محصول نوسان های شدید نرخ ارز است. گران شدن ارز صادر کننده را آسیب پذیر می کند. من صادر کننده امروز که به آن سمت مرز کالا صادر می کنم وقتی می خواهیم دلار خود را بازگردانم، البته اگر دلاری در میان باشد، با کاهش نرخ ارز حتی اگر دلار ۵۰۰ تومان کاهش یافته باشد به معنای تحمیل ریسک بزرگی به صادر کننده است چرا که حاشیه سود صادر کننده حداکثر بین ۵ تا ۷ درصد در بازار صادراتی است. به نظر می رسد بانک مرکزی برای جلوگیری از نوسانات ارزی بخصوص در بخش تجاری باید یک بار برای همیشه نرخ نیمایی را حذف کند همانطور که در ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شد.
عضو اتاق بازرگانی ایران و روسیه خاطر نشان کرد: ارز نیمایی و چند نرخی بودن ارز که منجر به نوسانات قیمتی و تصمیم گیری های آنی درباره نرخ ارز شده فساد بزرگی در این زمینه ایجاد کرده است. با آزاد سازی قیمت ارز قطعا وضعیت بهتری در پیش روی فعالان اقتصادی و تجاراست که در نهایت همه مردم از این وضعیت بهره مند خواهند شد. من صادر کننده امروز روبل را با قیمت ۵٢٠ تومان می خرم در حالی که بانک مرکزی به قیمت ۴٣۰ تومان از ما خریداری می کند. به بیان دیگر می توان گفت فعلا مرغ بانک مرکزی یک پا دارد و نمی خواهد بپذیرد نوسانات ارز به نفع تجار نیست و حذف ارز نیمایی به نفع کشور است.
جلیل جلالی فر درخصوص اقدامات غلط بانک مرکزی گفت: ارز پاشی دستاوردی برای اقتصاد ایران ندارد. به جای اعطای دلار و یورو با کارت ملی به مردم بهتر است منابع ارزی به وارد کننده داده شود.وضعیت مدیریت بانک مرکزی به گونه ای است که گاهی روی کوه راه می روند و گاهی روی مو.
وی در این خصوص گفت: به نظر می رسد بانک مرکزی برای نرخ ارز باید یک مبنای تجاری در نظر بگیرد. در روسیه مبنای تجارت یک نرخ ثابت است که عدد تغییر آن بسیار ناچیز است. تجار براساس نرخ ارز مشخص شده با هم کار می کنند ونهایتا ۲ درصد بر نرخ مبنا کشیده می شود، ضمن اینکه دولت نیز در این موضوع دخالت نمیکند و در روسیه ارزپاشی صورت نمی گیرد. بانک مرکزی باید یک بار برای همیشه نرخ نیمایی را جمع کند چرا که چند نرخی بودن ارز عامل نوسان های نرخ ارز است. تعیین یک نرخ مشخص و اعلام آن به صرافی ها برای خرید و فروش با سود کنترل شده ای مانع از نوسانات نرخ ارز می شود و تا حدی می تواند بخشی از مشکل ارزی کشور را حل کند.
وی در پایان گفت و گو خاطر نشان کرد: فرای اثرات تحریم بر اقتصاد ایران و نرخ ارز، تنها راه ایجاد تعادل در نرخ ارز، تولید بیشتر و صادرات است. دولت باید چالش های فراوان صادرات را در بخشهای زیر ساختی، زنجیره تامین و ترابری در بخش ریلی، جادهای و بخصوص دریایی حل کند. کمبود کشتی در دریای خزر باعث تضعیف صادرات شده در حالی که ایران از ظرفیت صادراتی قابل توجهی برخوردار است به گونه ای که با توسعه صادرات می تواند بخش عمده ای از منابع ارزی کشور را تامین کند.
نظر شما