گروه مسکن پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، بیت الله ستاریان کارشناس و تحلیلگر مسکن در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص چرایی موفق نبودن بخش خصوصی در ساخت و ساز مسکن در ایران گفت: در سال های گذشته فشار هزینه ای اجاره بها روی مستاجران بسیار بوده است به طوری که بخش قابل توجهی از مردم فشار هزینه ای زیادی را متحمل شده اند که تاثیرات منفی شدیدی روی زندگی و هزینه هایشان گذاشته است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: با اینکه گفته می‌شود سبد هزینه مسکن بیشتر از ۴۷ درصد است اما بعضا حتی به صد درصد نیز می رسد، چرا که امکان حذف مسکن به عنوان یک کالای ضروری از لیست کالاهای مورد نیاز خانوار وجود ندارد، لذا خانوارها مجبور به پرداخت هزینه های مسکن و اجاره بها هستند و چاره ای غیر از تحمل تورم های بزرگ سال های گذشته در بخش مسکن را نداشته اند، تورم هایی که به گرانی مسکن به شدت دامن زده است.
بیت الله ستاریان کارشناس و تحلیلگر مسکن در خصوص چرایی عدم توفیق بخش خصوصی در ساخت و ساز مسکن گفت: متأسفانه از ابتدای انقلاب تا کنون بهای کافی و لازم به بخش خصوصی برای تسریع و افزایش ساخت و ساز مسکن داده نشده و زمینه های لازم برای حضور و ورود جدی بخش خصوصی فراهم نشده است. وی در ادامه خاطرنشان کرد: به همین خاطر دولت نتوانسته پاسخگوی نیاز مردم باشد چرا که تسهیل گری های لازم را درباره ورود بخش خصوصی به ساخت مسکن فراهم نکرده، با اینکه دولت خود را مسوول ساخت و ساز مسکن می داند و در دوره ای بخشی از نیاز مسکن کشور را تامین کرده اما دولت هرگز نمی تواند پاسخگوی کامل نیاز مردم و نیازهای آتی مسکن باشد، چرا که ساخت و ساز مسکن توسط دولت در دنیا یک اتفاق معمول و رایج نیست و در دنیا چنین تجربه ای نداریم و امکان ندارد دولت بتواند برای همه سلیقه ها خانه بسازد. کارشناس مسکن در این باره بیان داشت: قطع به یقین ورود دولت به ساختمان سازی بخصوص بخش مسکونی غلط، سخت و دشوار است و حتما فشار بودجه ای به دنبال خواهد داشت. از سوی دیگر در کشورهای توسعه یافته و اقتصادهای آزاد احزاب سیاسی و دولتها هرگز به مردم وعده ساخت و ساز مسکن نمی دهند چرا که بازخورد سیاسی چنین موضوعی عواقب بدی به دنبال دارد. با توجه به اینکه عمدتا دولت در پروژه مسکن سازی موفق نمی شود احزاب به مساله ساخت و ساز مسکن ورود نمی کنند، بنابراین خود را وارد درگیری های مسکن نمی کنند و به مردم چنین وعده ایی نمی دهند. این نکته حائز اهمیت است که دادن وعده ساخت و ساز مسکن به مردم در اقتصادهای آزاد منجر به افزایش قیمت می شود به این دلیل دولتها از دادن چنین وعده هایی که به زیان اقتصاد و افزایش تورم است اجتناب می کنند،بنابراین هیچ دولتی راغب نیست مساله ساخت و ساز مسکن را به عهده بگیرد.
کارشناس و تحلیلگر بازار و اقتصاد مسکن توضیح داد: اگر دولت زمینه های لازم برای ورود بخش خصوصی را به ساخت و ساز مسکن فراهم کند و در مسیر ساخت و ساز مسکن سنگ اندازی نشود ضمن اینکه اقتصادی با ثبات داشته باشیم، بخش خصوصی می تواند به مقدار واقعی مسکن تولید کند، سود ناشی از تولید مسکن برای ساخت و ساز مسکن سودی عادی است، به اندازه سود سایر کالاها، در حالی که خرید و فروش مسکن هنگامی سود و ارزش افزوده زیادی دارد که تولید مسکن به اندازه کافی نیست و مسکن مورد نیاز جامعه ساخته نمی شود. بیت الله ستاریان در این باره توضیح بیشتری داد و با طرح سوالی ادامه داد: حال این سوال مطرح می شود که بخش خصوصی ایران در طی چهل سال اخیر در حالی که کشور به تولید مسکن نیاز مبرمی داشته، چرا نتوانسته پاسخگوی نیاز جامعه باشد در حالی که بخش خصوصی کشورهای همسایه و کشورهای مختلف جهان به سهولت پاسخگوی نیاز جامعه خود در بخش مسکن هستند حتی موفق به تولید مسکن تفریحی شده اند به طوری که بنا به آمارهای صحیح منتشر شده ایران رکورد خرید مسکن در ترکیه را شکسته است! حال باید این موضوع را ریشه یابی کنیم که چه تفاوتی بین بخش خصوصی ما و دنیا وجود دارد؟ستاریان در این باره افزود: آیا بخش خصوصی ما توان و دانش فنی لازم را ندارد؟ پاسخ منفی است به این خاطر که مشکل اصلی ما بستن دست و پای بخش خصوصی در اقتصاد بسته ایران است. بخش خصوصی کشورهای همسایه ابزارهای مالی متعددی در اختیار دارند اما بخش خصوصی ایران باید به توان مالی خود برای تولید مسکن بسنده کند هیچ امیدی ندارد که بتواند از دولت یا نظام بانکی تسهیلاتی بگیرد چرا که بانک‌های خصوصی به زیر مجموعه های خود وام می دهند و به سازندگان بیرون از خود تسهیلاتی ارائه نمی دهند، دریافت مجوزهای دولتی برای ساخت و ساز مساوی عبور از هفت خوان رستم است بنابراین در حالی که سازندگان مسکن بخش خصوصی در کشورهای مختلف ده ها ابراز مالی در اختیار دارند اما در ایران بخش خصوصی باید به توان مالی خود بسنده کند و به مقدار آورده خود تولید کند.
ضمن اینکه برخی سرمایه گذاران به دلیل عدم ثبات اقتصادی تمایلی به ریسک و سرمایه گذاری در تولید مسکن ندارند به همین خاطر است که بخش مسکن کشور به شدت تحت فشار است چون مشکل اصلی ما ابزارهای مالی است که باید وزارت اقتصاد، دارایی و بانک مرکزی و سایر مراکز اقتصادی در اختیار سازندگان مسکن قرار دهند و شورای اقتصاد از سازندگان به لحاظ مالی و پشتیبانی های دیگر حمایت کند اما مجموعه هایی که در ایران مهمترین مسوولیت بخش مسکن را دارند به مسکن سازی کمکی نمی کنند، اما وزارت راه و شهرسازی که حداقل مسوولیت را در قبال بخش مسکن دارد و تنها وظیفه تامین زمین مسکن در طرح های بالادستی را دارد تحت فشار است در حالی که مسوولیت بستر سازی تامین مالی مسکن تحت اختیار وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و وزارت صمت است اگر ساختار اقتصادی به گونه ای طراحی شود که سازندگان بتوانند از ابزارهای مالی استفاده کنند، امکان ساخت مسکن بیشتر از یک میلیون واحد وجود دارد.
نظر شما