به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از اکوایران، ایالات متحده تصمیم گرفته است که مهمات خوشه‌ای را به اوکراین بفرستد تا به ارتش این کشور کمک کند نیروهای روسی مستقر در خط مقدم را عقب براند.
انتظار می‌رود دولت بایدن روز جمعه اعلام کند که این کمک‌های نظامی جدید به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار به زودی به اوکراین تحویل داده می‌شود. این اقدام احتمالا خشم برخی از متحدان و گروه‌های مدافع حقوق بشر را که مدت‌ها با استفاده از بمب‌های خوشه‌ای مخالف بوده‌اند، برانگیزد.
طرفداران این تصمیم استدلال می‌کنند که روسیه تا همین حالا از این سلاح بحث‌برانگیز در اوکراین استفاده کرده است و مهماتی که آمریکا ارائه می‌کند از نرخ عدم انفجار کمتری برخوردار است، به این معنی که گلوله‌های منفجر نشده بسیار کمتری وجود خواهد داشت که در نتیجه از کشته شدن افراد غیرنظامی جلوگیری می‌کند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی مفصل به بررسی مهمات خوشه‌ای و کارکرد آنها در میدان نبرده پرداخته است.
مهمات خوشه‌ای چیست؟
مهمات خوشه‌ای بمبی است که در هوا باز می‌شود و بمب‌های کوچک‌تری را در یک منطقه وسیع آزاد می‌کند. این بمب‌ها برای منهدم کردن تانک‌ها و تجهیزات و همچنین نیروها و هدف قرار دادن چندین هدف به طور همزمان طراحی شده‌اند.
این مهمات توسط همان سلاح‌های توپخانه‌ای پرتاب می‌شوند که ایالات متحده و متحدان اروپایی‌اش قبلا برای جنگ در اختیار اوکراین قرار داده اند. نوع مهمات خوشه‌ای که ایالات متحده قصد ارسال آن را دارد بر اساس یک گلوله مشترک ۱۵۵ میلی متری است که در حال حاضر به طور گسترده در سراسر میدان جنگ استفاده می‌شود.
در درگیری‌های قبلی، بمب‌های خوشه‌ای از نرخ عدم انفجار بالایی برخوردار بودند، که به این معنی بود که هزاران بمب کوچک‌تر منفجر نشده باقی مانده و ده‌ها سال بعد مردم را کشته و معلول می‌کردند. ایالات متحده آخرین بار در سال ۲۰۰۳ از مهمات خوشه‌ای در نبرد در عراق استفاده کرد و زمانی درگیری به محیط‌های شهری با جمعیت غیرنظامی متراکم‌تر منتقل شد، تصمیم گرفت به استفاده از آنها ادامه ندهد.
روز پنجشنبه، سرتیپ ژنرال پت رایدر گفت که وزارت دفاع «انواع مختلفی» از مهمات دارد و «آنهایی که در نظر داریم ارائه کنیم، شامل انواع قدیمی‌تر نمی‌شود.»
چرا حالا آمریکا به اوکراین بمب خوشه‌ای می‌دهد؟
برای بیش از یک سال، ایالات متحده از ذخایر مهمات سنتی هویتزر ۱۵۵ خود به اوکراین ارسال کرده که میزان آنها بیش از ۲ میلیون گلوله بوده است. دیگر متحدان اوکراین از سراسر جهان نیز صدها هزار عدد دیگر برای این کشور فراهم کرده‌اند.
یک گلوله ۱۵۵ میلی متری می‌تواند اهدافی را در فاصله ۲۴ تا ۳۲ کیلومتری مورد اصابت قرار دهد. این باعث می‌شود نیروهای اوکراینی استفاده از این گلوله را ترجیح دهند و بتوانند با کمک آن روزانه هزاران گلوله از راه دور به دشمن روسی خود شلیک کنند.
یئور چرنیف، یکی از اعضای پارلمان اوکراین، پیشتر به خبرنگاران گفته بود که این کشور نیاز به شلیک روزانه ۷ تا ۹ هزار گلوله در جنگ دارد و با توجه به تشدید حملات اوکراین برای بازپس‌گیری مناطق از دست رفته، این نیاز امروز بیش از گذشته احساس می‌شود.
آیا استفاده از آنها جنایت جنگی است؟
استفاده از بمب‌های خوشه‌ای به خودی خود قوانین بین المللی را نقض نمی‌کند، اما استفاده از آنها علیه غیرنظامیان می‌تواند یک نقض به شمار رود. مانند هر چیز دیگری، تعیین جنایت جنگی مستلزم این است که آیا هدف مشروع بوده و آیا اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از تلفات غیرنظامیان اتخاذ شده است یا خیر.
مارک هیزنای، دستیار مدیر تسلیحات دیده‌بان حقوق بشر به آسوشیتدپرس می‌گوید: «بخشی از قوانین بین‌المللی در این خصوص به حملات بی‌رویه‌ای مربوط است که غیرنظامیان را مورد هدف قرار می‌دهد. بنابراین این لزوما به سلاح‌ها مربوط نمی‌شود، بلکه به نحوه استفاده از آنها مربوط است.»
بیش از ۱۲۰ کشور به کنوانسیون منع استفاده از بمب‌های خوشه‌ای ملحق شده و توافق کردند از استفاده، تولید، انتقال یا ذخیره این سلاح‌ها خودداری کنند.اما جالب است بدانید که ایالات متحده، روسیه و اوکراین این قرارداد را امضا نکرده اند.
بمب‌های خوشه‌ای کجا استفاده شده است؟
این بمب‌ها در بسیاری از درگیری‌های اخیر، از جمله توسط نیروهای آمریکایی، مورد استفاده قرار گرفته است.
بر اساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر، ایالات متحده در ابتدا بمب‌های خوشه‌ای را بخشی جدایی‌ناپذیر از زرادخانه خود در جریان تهاجم به افغانستان در سال ۲۰۰۱ در نظر گرفت. این گروه تخمین زده است که ائتلاف به رهبری ایالات متحده در سه سال اول جنگ افغانستان بیش از ۱۵۰۰ بمب خوشه‌ای در این کشور پرتاب کرده است.
وزارت دفاع آمریکا قرار بود تا سال ۲۰۱۹ استفاده از هر گونه مهمات خوشه‌ای با میزان مهمات منفجر نشده بیشتر از ۱ درصد را متوقف کند. اما دولت ترامپ این سیاست را لغو کرد و به فرماندهان این کشور اجازه داد استفاده از چنین مهماتی را تأیید کنند.
نیروهای دولتی سوریه اغلب از مهمات خوشه‌ای که از طریق روسیه تهیه می‌شد علیه پایگاه‌های مخالفان در طول جنگ داخلی آن کشور استفاده می‌کردند و اغلب به اهداف غیرنظامی و زیرساخت‌ها حمله می‌کردند. اسرائیل هم نمونه دیگری است که در طول تهاجم سال ۱۹۸۲ در مناطق غیرنظامی در جنوب لبنان از این بمب‌ها استفاده می‌کرد.
همچنین در طول جنگ ۳۳ روزه سال ۲۰۰۶ اسرائیل با لبنان هم، تل‌آویو بار دیگر از این بمب‌ها استفاده کرد و دیده‌بان حقوق بشر و سازمان ملل متحد، اسرائیل را به شلیک ۴ میلیون بمب خوشه‌ای به لبنان متهم کردند. این در حالیست که بخشی از آن مهمات هنوز منفجر نشده و همچنان جان غیرنظامیان لبنانی را تهدید می‌کند.
ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی در جنگ یمن هم دیگر نمونه اخیری است که استفاده از بمب خوشه‌ای در آن مشاهده شده است. حملات عربستان و متحدین عربش به ویرانی یمن انجامیده و طبق گزارش سازمان ملل در سال ۲۰۱۷، یمن دومین تلفات بالا توسط بمب‌های خوشه‌ای را پس از سوریه داشته است. به گفته سازمان ملل، کودکان مدت‌ها پس از سقوط اولیه مهمات کشته یا معلول می‌شوند و همین مسئله اطلاع دقیق از آمار تلفات را دشوار می‌کند.
در دهه ۱۹۸۰، روس‌ها هم در طول تهاجم ده ساله خود به افغانستان از بمب‌های خوشه‌ای استفاده زیادی کردند. در نتیجه چندین دهه جنگ، روستاهای افغانستان یکی از مناطقی هستند که پس از دهه‌ها همچنان خطر بمب منفجر نشده در آنجا مشاهده می‌شود.
علاوه بر اینها موارد دیگری از استفاده این بمب‌ها در حمله آمریکا به عراق و همینطور نیروهای آذربایجانی در حملات خود به ارمنستان بوده است.
در اوکراین چه اتفاقی می‌افتد؟
به گفته رهبران اوکراین، ناظران و گروه‌های بشردوستانه، نیروهای روسی بارها از بمب‌های خوشه‌ای در اوکراین استفاده کرده‌اند اما در مقابل گروه های حقوق بشری گفته‌اند که اوکراین نیز از آنها استفاده کرده است.
در روزهای اولیه جنگ، موارد استفاده مکرری از بمب‌های خوشه‌ای روسی وجود داشت که توسط گروه‌هایی مانند دیده‌بان حقوق بشر مورد مستند شده است، از جمله زمانی که بمب‌های خوشه‌ای در نزدیکی یک پیش‌دبستانی در شمال شرقی شهر اوختیرکا اوکراین اصابت کرد. گروه اطلاعاتی منبع باز بلینگ‌کت گفت که محققان مهمات خوشه‌ای را در آن حمله و همچنین حملات متعدد با این بمب‌ها در خارکیف و همچنین در شمال شرق این کشور گزارش کرده اند.
اخیراً، در ماه مارس، رگبار موشک و پهپاد روسیه به تعدادی از مناطق شهری- از جمله بمباران‌های مداوم در باهموت- اصابت کرد. درست در غرب آنجا، بمباران و حملات موشکی به شهر کوستیانتینیوکا تحت کنترل اوکراین انجام شد. پلیس در همان زمان گفت که نیروهای روسی با موشک های اس-۳۰۰ و مهمات خوشه‌ای خود به شهر حمله کردند.
نظر شما