به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از خبرنگار فرهنگی ایرنا، هرساله در ایام ماه محرم و صفر آیین های سوگواری بومی برگزار می شود که ثبت آن برای بسیاری از عکاسان و مستندسازان مهم بوده است و سالانه هزاران عکس و فیلم از این اجتماع بزرگ دینی ثبت می شود اما عکاسی آیینی فقط ثبت یک رویداد ساده نیست، بلکه تلاشی است برای اندیشه ورزی و درک صحیح هنرمند در انتقال مفاهیم و مصادیق فرهنگ عاشورایی که با توجه به تاثیر و کارکردهای اجتماعی آت عکاسان بایستی پیش از عکاسی، ضمن شناخت صحیح و آگاهی از فلسفه این واقعه بزرگ تاریخی بتوانند نماد و نشانه های این معرفت و ذوق هنر دینی را با تکیه بر دانش زیبایی شناسی در آثارشان انعکاس دهند.
نخل‌گردانی روستای نوا
نخل‌گردانی یا نخل‌برداری، حملِ تابوت چوبی عظیم و نمادی از سوگواری محرم در ایران است. در دههٔ اول این ماه، تابوت درحالی‌که توسط پارچه‌های مشکی و سبز پوشانده شده، توسط عزاداران حمل می‌شود. این سازه مابقی روزهای سال در حسینیه‌ها و مساجد نگهداری می‌شود.
نخل‌گردانی روستای نوا
آیین نخل‌گردانی روستای نوا در بخش لاریجان شهرستان آمل نیز از دیگر آیین‌های کهنی است که هر ساله در ایام ماه محرم در روزهای نهم و دهم صورت می‌گیرد.
این نخل هر ساله مسافت زیادی را در این روستا به همراه دسته‌های عزادار طی می‌کند.
مراسم چهل منبر در گرگان و لاهیجان
این مراسم مخصوص خانم هاست و آن ها در این مراسم باید اول ۲ رکعت نماز بخوانند و بعد با پای پیاده و با در دست داشتن ۴۰ شمع به در ۴۰ خانه که درب های آن ها باز است و در آن ها عزاداری است می روند در هر خانه ۱ شمع روشن می کنند که به هر کدام از این خانه ها یک منبر گفته می شود. این زن ها نقاب هایی بر صورت دارند و اصلا در طول مسیر با هم صحبت نمی کنند و در آخر مراسم نقاب هایشان را برمی دارند و یک شمع برداشته نیت می کنند. در صورتی که نیتشان برآورده شود، سال بعد نذر خود را ادا می کنند.
گل مالی قدمتی چند هزارساله دارد و آغاز آن را می‌توان به زمان نزاع هابیل و قابیل نسبت داد که به امر خداوند زمین را چال کرد و جسد برادرش را به خاک سپرد. جسم با خاک یکی می‌شود و به ریشه اول خود برمی‌گردد.
مراسم چهل منبر در گرگان
اشعاری که در نوحه‌های لری استفاده می‌شود، اغلب توسط شاعران برجسته محلی به زبان لری و با درون‌مایه حماسی سروده شده‌اند. مهم‌ترین ویژگی این نوحه‌ها، وجود ترجیع بند در آنها است که موجب زیبایی کلام و همین طور کرخوانی می‌شود. هنگام نوحه، سینه‌زنی به‌صورت آرام و با فاصله انجام می‌شود و مکث بعد از اتمام بند یا بیت، تداعی‌کننده فضایی عجیب و سوزناک است.
سنج و دمام در بوشهر
نوحه خوانی و نوای سنج و دمام بوشهر ها در ماه محرم یکی از آیین های عزاداری است که طرفداران زیادی پیدا کرده و علاوه بر بوشهر در شهر های دیگر کشور هم رواج پیدا کرده است.
سنج و دمام در بوشهر
در عزاداری بوشهری ها، نوحه خوان در وسط می ایستد و در اطراف او حلقه هایی از افراد شکل می گیرد. سینه زن ها به صورت دایره ای می چرخند و با هماهنگی با نوحه خوان به عزاداری و سینه زنی می پردازند. در اوج عزاداری و زمانی که عزاداران غرق در شور و نوای حسینی شده اند، نوحه خوان کلمه «واحد» را با صدایی رسا به زبان می آورد و عزاداران با گفتن «الله واحد» پاسخ می دهند.
حرکت شترها و نخل گردانی در سمنان
از آیین های عزاداری محرم که هر سال در ماه محرم در سمنان انجام می شود، حرکت شترهای با کجاوه در خیابان هاست که نمادی از کربلاست، نخل گردانی یکی دیگر از مراسم های ویژه ی سمنانی ها در ماه محرم است که بیشتر در شهرهای سمنان و شاهرود دیده می‌شود و در واقع سمبلی از تشییع پیکر امام حسین است. در شب عاشورا هم مانند دیگر شهرهای ایران مراسم شام غریبان برگزار می شود.
نخل گردانی در سمنان
یکی از سنت هایی که سمنانی ها آن را حفظ کرده اند و هر سال هم انجام می دهند، اجرای تعزیه است، مردم این استان بر این عقیده اند که تعزیه و اجرای آن یک نوع پیام رسانی است که برای حفظ و نهادینه کردن عاشورا لازم است.
روز «یا عباس یا عباس» در شاهرود
پنجمین روز از ماه محرم هر سال در شهر شاهرود روز «یاعباس یا عباس» نامیده شده و مراسم طوق‌بندان در این روز بر پا می‌شود. این نشانه از سه قسمت پایه چوبی، بدنه فلزی سینی مانند مشبک به شکل قلب و زبانه فولادی به عرض تقریبی ۱۰ سانتی‌متر و طول یک متر تشکیل می‌شود.
در باور اهالی منطقه، این نشانه، نمادی از علم و بیرق علمدار واقعه کربلا حضرت ابوالفضل‌العباس (ع) است.پس از جامه به تن کردن بدنه طوق با پارچه‌های مشکی، سبز و غیره در این روز توسط سادات و پیرغلامان اباعبدا... الحسین(ع) انجام می‌شود. بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین طوق شهر، طوق «بابا علی» نام دارد.
طوق‌بندان در شاهرود
اگر در هنگام حمل طوق به طور ناگهانی تیغه آن بر زمین بیفتد، بلافاصله گوسفندی را در همان محل قربانی می‌کنند. در غیر این صورت معتقدند که پیشامد ناگواری برای شخص حامل طوق اتفاق خواهد افتاد. هر طوق بنا بر سال‌های گذشته در مقابل خانه افرادی که نذر دارند، با حضور عزاداران و با ذکر سلام و صلوات توسط سادات یا پیرغلامان تکایا و مساجد ادا می‌شود؛ پس از جامه شدن همه طوق‌ها، در ساعت چهار بعد از ظهر، عده‌ای از بزرگان تکیه‌ها در حالی که اشعار محتشم کاشانی را زمزمه می‌کنند، در جلوی دیگر عزاداران به حرکت در می‌آیند؛ در مقابل آنها بیرق سفیدی توسط یکی از خادمان تکیه بازار حمل می‌شود. این بیرق به حضرت عباس (ع) منتسب بوده و رنگ سفید آن از عزیمت آن حضرت برای آوردن آب و نه جنگ‌طلبی حکایت دارد.
در شهر شاهرود هم آیینی به نام آیین طوق بندان یا همان علم بندان با شور مذهبی خاصی انجام می شود. فلسفه ی آیین طوق بندان هم بر این اصل است که درست است که آن ها در زمان شهادت امام حسین (ع) نبودند تا به یاری اش بشتابند اما امروز آماده اند تا به یاد او، علم حضرت عباس (ع) را بر افراشته کنند.
سینه زنی در سیستان و بلوچستان
در سیستان و بلوچستان این سنت وجود دارد که مردم از ۳ روز قبل از عاشورا از پختن غذا پرهیز کنند و خانم ها از کارهایی مثل سوزن دوزی و حصیربافی که از هنرهای این استان محسوب می شود، دست می کشند و بیشتر وقت خود را به عزاداری و عبادت بگذرانند. یکی دیگر از آیین های عزاداری محرم در سیستان و بلوچستان که تقریبا فقط خاص این استان این است که مردم ۲ روز تاسوعا و عاشورا روزه می گیرند چرا که برا این باورند که گرفتن روزه در این ۲ روز ثواب بسیار زیادی دارد.
مراسم سینه زنی در خاش
نوحه خوانی، زنجیر زنی و سینه زنی و خواندن مکرر زیارت عاشورا از دیگر بخش های عزاداری است که توسط مردم انجام می شود. در روز عاشورا مردم چابهار، خیمه هایی که بر پا کرده بودند را آتش می زنند و یاد اسیران کربلا را با بر سر و سینه زدن زنده می کنند و با حضرت زینب (س) و اسیران همدردی می کنند.
آیین گل‌مالی
آیین گل‌مالی در روز عاشورا در استان‌های غربی ایران نظیر لرستان، کرمانشاه و ایلام انجام می‌شود. گل‌مالی در زبان محلی با عنوان «خره گیری» تلفظ می‌شود که خره به‌معنای «گل» است.
آیین گل مالی در بیجار
آیین های عزاداری محرم در استان لرستان و منطقه ی زاگرس هم شکل خاصی دارد. در ایام محرم و چند روز مانده به روز عاشورا مردم باغچه هایی از گل در خیابان ها درست می کنند و آن را با گلاب ترکیب می کنند و روز عاشورا آن را بر لباس ها و بدن خود می مالند. گل نماد ماتم و غم است و مردم با نوای سرنا و دهل در خیابان ها به سینه زنی می پردازند و یکی از قدیمی ترین مراسم عزاداری با تاریخی طولانی در ایران است. در روز عاشورا ماندن در خانه کار ناپسندی است و همه به خیابان ها می آیند تا عزاداری کنند و اندوهشان را ابراز کنند.
طشت گذاری در شهر اردبیل
یکی از سنت ها و آیین های کهن ایرانیان در ماه محرم مراسم «طشت گذاری» یا «طشت گردانی» است. این آیین که در استان های آذری زبان به خصوص در شهر اردبیل از ریشه دار ترین آیین های عزاداری ماه محرم است یادآور رفتار زیبای امام حسین (ع) می باشد که در مقابل لشکر حر، آب مشک ها را در طشت ها ریخته و تمام سپاه حر و اسب های آنان را سیراب کردند. در واقع با انجام این مراسم اهمیت آب و جایگاه در واقعه کربلا مورد توجه قرار می گیرد. در این مراسم عزاداری که قدمتی چند صد ساله دارد و از دوران صفویان برگزار می شود بعد از قرار گرفتن طشت ها در سکو های مخصوص در میان عزاداری حضار، دعای خاصی خوانده می شود و اکثریت حاضران در مراسم به عنوان تبرک از آب تشت ها استفاده می کنند.
طشت گذاری در شهر اردبیل
عزاداری شهرهای آذربایجان و اردبیل با دو رسم خاص «طشت گذاری» و دسته‌های «شاخسی، واخسی» معروف است که با مرثیه‌ها و آداب خاصی برگزار می‌شود. دسته‌های عزاداری «شاخسی، واخسی» (شاه حسین، وای حسین)، بنابر سنت دیرینه آذربایجانیان، همه ساله از دهه آخر ماه ذیحجه، فعالیت خود را شروع می‌کنند.
شاه حسین تبریز
یکی دیگر از مراسم باشکوهی که در ایام عزاداری امام حسین(ع) در ایران برگزار می‌شود، مراسم «شاه حسین» تبریز است. این آیین که در لهجه محلی به آن «شاخسی» می‌گویند، از چند روز قبل از محرم شروع می‌شود و تا ظهر عاشورا ادامه پیدا می‌کند.
در این مراسم عزاداران سیاه‌پوش کنار یکدیگر می‌ایستند و با قرار دادن یک دستشان پشت کمر دیگری، زنجیره‌ای انسانی تشکیل می‌دهند. سپس با دست دیگر چوبی مخصوص را در مسیر سر تا پای خود حرکت می‌دهند. این حرکات همراه با نوای «شاه حسین» (شاخسی) و «وای حسین» (واخسی) عزاداران است. آیین شاه حسین، رفتاری نمادین است؛ گویا عزاداران در حال عزیمت به کربلا و قرار گرفتن در کنار یاران امام حسین(ع) هستند.
مراسم شاه حسین در تبریز
در سال‌های اخیر، استفاده از سنج، طبل و سایر ادوات موسیقی مذهبی نیز در این مراسم رواج پیدا کرده است. با این حال به نظر می‌رسد همان شکل سنتی آداب و رسوم محرم در تبریز که با صدای عزاداران هدایت می‌شد، دلنشین‌تر باشد.
نخل گردانی در یزد
آیین نخل گردانی مراسم باشکوه عزاداری شهر های کویری ایران به خصوص یزد است. در این مراسم نخل که سازه ی چوبی عظیمی است بر شانه های عزاداران حسینی می نشیند و شکلی از تشییع پیکر مطهر امام حسین (ع) را تداعی می کند. آیین نخل برداری در روز عاشورا با همیاری و همکاری مردم شهر در همه ی مراحل مراسم از جمله کمک مالی، تهیه چوب برای نخل و عَلَم کردن و حمل آن برگزار می شود.
نخل گردانی در یزد
روش معمول این مراسم عزاداری به این شکل است که در دهه ی اول محرم یا دهه ی آخر صفر، نخل را به مانند کشتی به حرکت در می آورند و همراه با روضه خوانی و سینه زنی، برای سه بار به دور میدانی که مراسم در آنجا در حال برگزاری است می گردانند. نخل هایی که در این مراسم از آن ها استفاده می شود معمولا چندین تُن وزن دارند و برای حرکت دادن آن ها به نیروی زیادی نیاز است. مثلا نخل های میدان امیر چخماق، میدان امام تفت، میدان مهریز، هر یک به زور ده‌ها نفر نیاز دارد. دربرخی موارد، زرتشتیان یزد هم در ساختن نخل‌ها، همیاری و همکاری دارند. آن ها حضرت سیدالشهدا(ع) را همسر شهربانوی ایرانی دانسته و نسبت به وی احترام و ارادت خاصی قائل هستند.
آیین بیل زنی در در شهرستان خوسف خراسان جنوبی
در شهرستان خوسف خراسان جنوبی آیین سنتی بیل زنی در ظهر عاشورا برگزار می شود. این آیین عزاداری به نوعی شبیه سازی و یاد آوری کار طایفه بنی اسد در صحرای کربلاست و برای ادای احترام به این افراد شکل گرفته است. طایفه بنی اسد پس از واقعه ی کربلا با بیل و ابزار های دیگری که داشتند، پیکر های مطهر شهیدان دشت کربلا را به خاک سپردند.
آیین بیل زنی در در شهرستان خوسف خراسان جنوبی
برای انجام این سنت زیبا در هر یک از دو هیات خوسف دو دسته پانزده نفری که مجموعا چهار دسته را تشکیل می دهند حضور دارند. شیوه برپایی این آیین هم به این صورت است که نفرات بیل به دست به صورت یک دایره شده و به هم چسبیده و در همان حال بیل های خود را به سمت آسمان می گیرند و در حین حرکت به هوا پریده و تیغه بیل خود را به بیل های دیگر می زند و همه یا هم ذکر «حیدر علی» را صدا می زنند. مردم این منطقه اعتقاد دارند که برگزاری مراسم بیل زنی باعث ایجاد برکت و رزق و روزی حلال برای کار و محصولات آن ها می شود
اجتماع بزرگ سینه زنی در زنجان
شهر کوچک زنجان با جمعیت پانصد هزار نفره خود همه ساله در عصر روز هشتم محرم پذیرای خیل عظیم عزاداران امام حسین (ع) است که از حسینیه اعظم به سوی امام زاده ابراهیم شهر حرکت می کنند.
سینه زنی در زنجان
در این مراسم نه علم کشی می کنند و نه خبری از زنجیر زنی و طبل و دهل های رایج در مراسمات عزاداری است. در این اجتماع بزرگ حسینی فقط نوحه ها و نوا های عاشورایی خوانده می شود و جمعیت به سینه زنی می پردازند
چغچغه زنی در روستای انجدان اراک
یکی سنت های عزاداری که در میراث آیین عاشورایی کشور نیز به ثبت رسیده است آیین چغچغه زنی می باشد. این سنت رسم مردم روستای انجدان، یکی از روستا های تاریخی استان مرکزی می باشد. چغچغه ابزاری است که از چوب ساخته شده و روی آن خراطی شده است و به هم خوردن آن ها، صدای زیبایی تولید می کند.
چغچغه زنی در روستای انجدان اراک
پیشینه ی تاریخی این رسم به زمانی بر می گردد که اهالی این روستا خبر شهادت امام حسین (ع) و یارانش را می شنوند. آنها با شنیدن این خبر از فرط ناراحتی با سنگ بر سر خود زده و برای آن حضرت عزاداری کردند. با گذشت زمان مردم این شهر چغچغه ها را جایگزین سنگ برای عزاداری کردند. نحوه ی اجرای این آیین به این صورت است که عزاداران با صدا و نوای نوحه خوان به جلو خم میشوند و چغچغه را در مقابل زانوی خود به هم می زنند، و بعد از آن بلند شده و چغچغه را در بالای سر خود دوباره به هم می زنند.
مراسم مشعل گردانی در اعراب خوزستان
مشعل گردانی از آیین های عزاداری محرمی ست که در منطق مرکزی و جنوبی ایران و اغلب در میان عرب ها رواج دارد. در سالیان قبل از مشعل های هیزمی برای اجرای این سنت اسفاده می شد اما اکنون این نوع مشعل ها جای خود را به مشعل های گازسوز داده اند.
مراسم مشعل گردانی در اعراب خوزستان
برای گرامی داشت این ایام برخی هیات های عزاداری در دهه ی اول محرم اقدام به مشعل گردانی می کنند.برخی هم به مناسبت رسیدن امام و یارانش به زمین کربلا در روز هشم محرم این سنت را انجام می دهند.
در مشهد اردهال کاشان
مراسم قالیشویان یکی از آیین‌های کهن ایران با قدمتی بیش از هزار سال است که همچنان به دست مردمان این سرزمین حفظ و تقویت می‌شود. به عقیده کارشناسان، دیرینگی و تاریخی بودن این مراسم و جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی آن، شایستگی ثبت در فهرست میراث ناملموس یونسکو را داشته است و به همین سبب نام آن از دسامبر ۲۰۱۲ در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.
در مشهد اردهال کاشان
مراسم قالیشویان برای زنده نگه داشتن یاد امامزاده سلطان علی بن محمد باقر ( ع ) و سوگواری در شهادت ایشان برگزار می‌شود. مردم و اهالی فین کاشان که از حامیان آن حضرت بودند، وی را به این دیار دعوت کردند. زمانی که ایشان قصد ترک کاشان را به مقصد مشهد اردهال داشتند، در ۲۷ جمادی الثانی سال ۱۱۶ هجری قمری به هنگام نماز و دعا به شهادت رسیدند و دشمنان در محلی موسوم به قتلگاه سر مبارک ایشان را از بدن‌شان جدا کردند.
چاووش عزا در کاشان
در آخرین روز ذیحجه با ورود دسته «چاووش عزا» به بازار شهر کاشان مردم و کسبه از فرا رسیدن ماه محرم مطلع میشوند. بیشتر اعضا ی این دسته مداحان اهل بیت(ع) هستند که هر کدام در مسیر راه اشعاری را در رثای امام حسین (ع) و واقعه عاشورا می‌خوانند. با نگاهی به تاریخ عزاداری سنتی در کاشان و شهرهای همجوار آن، همچون نطنز، آران و بیدگل و اردستان به برخی آیین‌های سنتی ازجمله نخل گردانی و حمل خیمه‌گاه حسینی و شهدای کربلا بر می‌خوریم که در زمان آل‌بویه مرسوم بوده و در زمان قاجار نیز با برپا کردن تکیه‌ها، آیین‌های تعزیه رونق بیشتری گرفته است. عزاداری‌های سنتی در شهر کاشان سابقه‌ای طولانی دارد؛ به طوری که سابقه برپایی عزاداری در چند هیات به بیش از دو قرن می‌رسد. مجلس روضه‌خوانی بیت آیت‌ا... مدنی که بیش از دو قرن نسل به‌نسل بر پا می‌شود.
چاووش عزا در کاشان
یک قرن از سابقه برپایی مجلس روضه‌خوانی در بیت آیت‌ا... یثربی در مسجد حبیب ابن موسی (ع) می‌گذرد و مجلس روضه‌خوانی در مسجد «درب یلان» از طرف مرحوم حاج ارباب حسن تفضلی دو قرن پیش از پدر وی به یادگار مانده که هنوز همه ساله برگزارمی‌شود. مراسم «توغ»برداری در کاشان نیز از جمله آداب مورد توجه اهالی این شهرستان است. زمان برداشتن توغ در کاشان معمولا در شب و روز عاشورا و شانزدهم محرم است، مرسوم است که دسته‌های عزاداری به دنبال آن به بازار رفته و در پای آن عزاداری می‌کنند.
مراسم سنتی «کرب زنی» در لاهیجان
کرب زنی یا کرپ زنی از آئین‌های ویژه دهه محرم و عزاداری برای سرور و سالار شهیدان امام حسین (ع) است که از دیرباز تاکنون در شهر لاهیجان اجرا شده است.
مراسم سنتی «کرب زنی» در لاهیجان
«کرپ یا کرب» قطعه چوبی تراشیده شده به اندازه کف دست بوده که برای سهولت در نگهداری پشت آن بندی دارد. عزاداران حسینی کرپ را در کف دست قرار داده و هماهنگ با نوای نوحه خوان آن دو را به هم می‌کوبند.
عاشورا در ابیانه
ابیانه از روستاهای تاریخی ایران با مردمانی اصیل و سنتی است که به سنن خود بسیار پایبندند. محرم و عزاداری های آن، یکی از مهم‌ترین و پر شورترین مراسم‌های مذهبی آن‌هاست.
اهالی ابیانه، حتی اگر مهاجرت کرده و به شهرهای دیگر رفته باشند، خود را برای سوگواری های حسینی به ابیانه می رسانند؛ به طوری که در دو روز تاسوعا و عاشورا حدود چهار هزار نفر جمعیت در ابیانه به عزاداری شهادت اباعبدا... حسین (ع) می پردازند. نکته جالب توجه در این روستا، پوشش مردان و زنان ابیانه است که تحت هر شرایطی آن را حفظ می‌کنند، حتی در عزاداری ها و محرم...مردم ابیانه همانند مردم دیگر نقاط ایران برای این روز تاریخی، رسم های خاص خود را دارند و از شب تاسوعا خود را مهیا می کنند. « ذاکری» مراسم خاص شب تاسوعای حسینی است که در آن مردم در مسجد «یسمان» دور هم جمع می شوند و نوحه هایی را با نوای و آهنگ های خاص خود می خوانند.
عاشورا در ابیانه
در صبح و پیش از شروع عزاداری‌های ظهر تاسوعا، مردهای محله «هرده» جلوی امام زاده جمع شده و باحرکت عَلَمی مزین به پارچه های قرمز به سمت خانه‌هایی می‌روند که از محرم سال گذشته تا امسال، عزیزی را از دست داده‌اند. خانواده های عزادار نیز جلوی در منزل خود خیرات و نذری می گذارند و اهالی که برای عرض تسلیت می آیند از آن ها برداشته و فاتحه ای نثار روح مرحوم کنند.علمی که در جلوی این جمعیت به حرکت در می آید به « پارسا» معروف است؛ به همین خاطر به این مراسم پرسه یا پرسا گفته می شود. برخی به آن «علم قاسم» می‌گویند که به یاد حضرت قاسم علم بلند و گردانده می شود.جالب است بدانیم تا زمانی که مراسم «پرسه» تمام نشود، نخل گردانی پایین دهی‌ها شروع نخواهد شد.یکی از جذاب‌ترین و قدیمی ترین مراسم های روز تاسوعا در ابیانه، جغجغه زنی است که برای اهالی این روستا و مهمانانش بسیار جالب و دوست داشتنی است.
شله پزان در مشهد
آداب و رسوم مردم مشهد در ماه محرم با برگزاری آیین و مراسم مختلفی همراه است. از مهم‌ترین آداب و رسوم مردم مشهد در محرم می‌توان به دسته‌های سینه زنی، زنجیرزنی، خیمه سوزان و شله پزان اشاره کرد. به جرات می‌توان گفت که در مشهد مراسم عزاداری محرم باشکوه‌تر از هر شهر دیگری در ایران برگزار می‌شود. زیباترین جلوه عزاداری محرم در مشهد را می‌توانید در حرم امام رضا مشاهده کنید.
شله پزان در مشهد
برای مثال در میدان فلکه آب که درست روبروی درب باب‌الرضا قرار دارد، در شرایط عادی همه فواره‌ها پر از آب است. در ایام محرم همه این فواره‌ها به رنگ خون درمی‌آیند و با پرچم‌هایی مشکی برای عزاداری آماده میشوند. برای خواندن ادامه آداب و رسوم عزاداری محرم در مشهد با جزییات برگزاری هر مراسم می‌توانید روی لینک مقاله آداب و رسوم مردم مشهد در ماه محرم کلیک کنید.
پخت نذری در روستای باغملک اصفهان
در اصفهان پخت نذری بسیار رایج است و بین مردم و فقرا تقسیم می‌شود. غذاهایی مثل آش رشته، شله زرد، کاچی، حلیم گندم و خورش قیمه از رایج‌ترین غذاهای نذری در ماه محرم در اصفهان هستند.
آنچه بیشتر از مراسم روستای باغملک برای مردم دیگر شهرها آشناست همان سینی‌های غذایی است که روی سر روستاییان قرار دارد و به سمت حسینیه می‌روند.
پخت نذری در روستای باغملک اصفهان
در اصفهان عزاداری‌های محرم همانند مراسم محرم در شهرهای مختلف ایران با سیاه‌پوشی و راه اندازی دسته‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی آغاز می‌شود. مردم اصفهان در دسته پیشتازان امور مذهبی در کشور محسوب میشوند و از همین رو هر ساله سنت‌های محرم را با شور و شکوه بیشتری به جا می‌آورند. بیشتر آداب و رسوم مردم اصفهان در محرم از قرن‌ها پیش به جا مانده و هنوز در میان مردم رواج دارد.
بسیاری از عزاداران در مراسم عزاداری امام حسین در اصفهان به سر و روی خود گل می‌مالند و با سینه‌زنی و زنجیرزنی ارادت خود را به امام حسین نشان می‌دهند. مراسم غبارروبی و نظافت مساجد نیز از آداب و رسوم عزاداری محرم در اصفهان است که معمولاً قبل از شروع محرم و به وسیله مردم انجام می‌شود.
چایینه در ایلام
«چایینه» یکی از رسوم زنان ایلامی در مراسم عزاداری محرم است. به بیان دیگر رسم چایینه یکی از متداول‌ترین رسوم محرم ایلامی‌ها است که زنان در آن نقش پررنگی دارند. علاوه بر چایینه، رسم «چمر» هم جزو عزاداری‌های عمومی در ایلام است که معمولاً مردان این مراسم آیینی را انجام می‌دهند، البته می‌توان زنان را هم در این مراسم دید.
چایینه در ایلام
در چایینه ایلامی که اغلب توسط زنان سوقی (سوق از توابع شهرستان کهکیلویه و بویراحمد) اجرا می‌شود (البته این مدل در دهلران و خوزستان هم انجام می‌شود)، زنان به شکل حلقه‌ای دور هم جمع میشوند. وقت اوج گرفتن اشعار مربوط به عزاداری، زنان وسط حلقه، به صورت دایره‌وار و بلند شدن از روی زمین، به دور هم می‌چرخند و همزمان ضمن تکرار اشعار، سرها را به یکدیگر نزدیک کرده و با هر دو دست به پیشانی می‌زنند.
نظر شما