گروه مسکن پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، هشت ماه از عمردولت آقای روحانی مانده است. به عبارتی هشت ماه دیگر هشت سال مدیریت دولت آقای روحانی که با شعارهای امیدوار کننده ای آغاز شد و انتظار می رفت تدبیری که در طی سال های گذشته در اقتصاد به کار گرفته نشده بود در این دولت نه تنها در حوزه اقتصاد، بلکه در سیاست هم به کار گرفته شود . هشت ماهی که از دولت آقای روحانی مانده به واقع گویای امیدی است که قرار بود به جامعه تزریق شود و تدبیری که برای حل مشکلات اقتصادی مردم به کار گرفته شود.از معیشت تا اشتغال و تامین مسکن، رفاه و آرامش اجتماعی و حوزه های دیگر که در این فرصت امکان ذکر یکایک آنها وجود ندارد.اما از نان شب بگذریم، دیگر نمی توان سر بر بستر خیابان گذاشت وخوابید چرا که هر انسانی نیازمند سرپناهی ولو کوچک است، اما متاسفانه تامین مسکنی که سکنی و آرامش می دهد حتی در متراژ کوچک در شهرها و کلانشهرها آنقدر سخت شده که رستم دستان و هفت خوانش در پیچ و تاب آن می مانند. افشین پروین پور کارشناس بازار مسکن دراین گفت و گو گزیده ای از سخنان آقای روحانی را که در عملکرد دولت خود مورد تقدیر قرار داده برای ما تحلیل کرده است که ببینیم آمارهای ما از گرانی و نبود مسکن مناسب درست است یا آمارهایی که دولت از عملکرد مثبت خود ارائه می دهد.
مسولان دولتی به این نکته اشاره کرده اند که انتقادها علیه دولت در بخش ساخت و ساز وارد نیست چرا که اصولا دولت مسوول ساخت و ساز مسکن برای مردم نیست.در بیان این موضوع تا چه اندازه جانب حق نگاه داشته شده است؟
اینکه ساخت مسکن باید توسط دولت صورت بگیرد به معنای این نیست که دولت خودش آجر روی آجر بگذارد و برای مردم خانه بسازد، یا دولت سازنده مسکن برای مردم باشد، بلکه مسکن باید توسط سازندگان حرفه‌ای مسکن ساخته شود. یعنی بخش خصوصی به عنوان سازندگان حرفه‌ای باید وارد ساخت و ساز مسکن شوند. بنابراین به این معنا که دولت خود اجرای ساخت مسکن را به عهده بگیرد این حرف درستی نیست. اما مساله این است که مسکن کالایی است که اصولا بخش خصوصی و مردم به تنهایی نمی‌توانند آن را بسازند، با توجه به گران بودن قیمت زمین و بالا بودن قیمت مصالح و هزینه‌های ساخت و ساز، ورود حمایتی دولت بسیار لازم است. در همه ی کشورهای دنیا که تقریبا مساله مسکن در آنها حل شده دولت نقش مهمی در ساخت و ساز مسکن ایفا می کند. یکی از مهمترین نقش های دولت ایجاد بسترهای لازم و مناسب برای ساخت و ساز مسکن توسط مردم و بخش خصوصی است.
اصولا دولت ها برای حمایت از خانه دار شدن مردم در دنیا چگونه عمل می کنند؟
مثلا دولت ها برای حمایت از تامین مسکن گروه های آسیب پذیر جامعه زمین‌های متعلق به خود را در اختیار انبوه سازان و مردم قرار می‌دهند یا از زمین‌هایی که به عموم مردم است، همان انفال که در اختیار دولت است برای کمک به تامین مسکن نیازمندان استفاده می کنند، یعنی زمین ها را در اختیار سازندگان قرار می دهند، اما دولت در قبال زمینی که برای ساخت خانه به گروه های نیازمند جامعه به انبوه سازان داده پولی نمی گیرد یا هزینه کمتری نسبت به زمین هایی که به سایر اقشار جامعه می دهد می گیرد تا با این راهکار مشکل بالا بودن قیمت مسکن را حل کند. به هر حال قیمت زمین در خانه دار شدن مردم بسیار موثر است، با توجه به اینکه قیمت زمین بسیار بالاست و عموما خانواده‌های کم درآمد نمی‌توانند از پس هزینه های اینچنینی بر بیایند، بنابراین یکی از ابزارهای دولت برای خانه دار کردن دهک های کم درآمد تامین زمین برای ساخت مسکن است ضمن اینکه دولت می تواند به بانک ها دستور دهد تسهیلات ارزان قیمت در اختیار کسانی که می‌خواهند مسکن بسازند قرار دهد، مثل مسکن مهر، یا اینکه تسهیلاتی به صورت قرض‌الحسنه به مردم بدهد تا بخش بزرگی از هزینه‌های ساخت و ساز مسکن آنها را پوشش دهد. از این بابت دولت وظیفه دارد در تامین مسکن مردم کمک کننده و تسهیل گر باشد. آقای روحانی بهتر است الگوهای ساخت و ساز مسکن را در کشورهای دیگر دنبال کنند تا متوجه نقش تسهیل گری دولت در تامین مسکن شهروندان شوند. دولت حتما باید بر روند کار نظارت کند، اما اینکه بستر را فراهم کند مساله مهمی است، یعنی آنچه که مورد نیاز تولید مسکن به سهولت هر چه بیشتر است را باید در اختیار سازندگان مسکن قرار دهد. سازندگان اعم از مردم یا بخش خصوصی، به هر حال دولت موظف است تا آنجایی که می تواند هزینه‌ها و قیمت مسکن را پایین بیاورد. آنچه آقای روحانی درباره اینکه ساخت مسکن وظیفه دولت نیست عنوان کرده اند بیشتر به خلط مبحث شبیه است، به نظر می‌رسد آنچه دولت درباره وظایف و عملکرد خود در بخش مسکن می گوید، فرار رو به جلو، و شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت است، یعنی دولت به جای اینکه از مردم به جای رها کردن بخش مسکن و پیامدهای سنگینی که به کشور وارد کرده عذر خواهی کند بیشتر در حال مغلطه کردن است، به این امید که به جامعه تلقین کند که دولت نباید کاری برای ساخت و ساز مسکن انجام دهد، بلکه دولت فقط وظیفه نظارتی دارد و بس! در صورتی که که دولت ابزارهایی مثل تامین زمین، امکان دستور به بانک‌ها برای اعطای تسهیلات ارزان قیمت دارد و می تواند از آنها استفاده کند تا هزینه‌های ساخت مسکن مردم را کاهش دهد. مسلما هیچ کسی نمی تواند وظیفه دولت را در این بخش به غیر از خود دولت انجام دهد.
آقای روحانی گفته است اقدامات دولت یازدهم و دوازدهم در حوزه مسکن قابل قبول است اگر چه می‌توانستیم قدم‌های بلندتری برداریم، آیا عملکرد دولت در بخش مسکن قابل تایید است؟
اصلاً دولت کاری در زمینه مسکن انجام نداده است که بگوییم قابل قبول است. آنچه دولت تا کنون انجام داده فقط طرح اقدام ملی مسکن است که در یکی دو سال اخیر با روی کار آمدن آقای اسلامی انجام شده اما دردورانی که آقای آخوندی وزیر مسکن بود، دولت عملاً در حوزه مسکن کار خاصی انجام نداد، بلکه با افتخار هم به این موضوع بالیدند که مسکن نساخته اند. از زمانی که آقای اسلامی وزیر مسکن شد طرح اقدام ملی مسکن کلید خورد، لذا می توان گفت غیر از همین طرح اقدام ملی مسکن هیچ کاری توسط دولت انجام نشده است. به هر حال نمی توان این موضوع را نادیده گرفت که آقای اسلامی وزیر مسکن و شهرسازی قدم‌هایی در راستای ساخت مسکن برداشت، اما این طرح هم اشکالات زیادی دارد چرا که می‌توانست بهتر از این مدیریت شود و هزینه‌های تمام شده مسکن را برای اقشار کم درآمد پایین بیاورد. از سوی دیگر بزرگترین وظیفه ی دولت در بخش مسکن، کنترل سوداگری در بازار مسکن است که متاسفانه دولت در این زمینه کار خاصی صورت نداد. عملکرد دولت در کاهش و حذف سوداگری از بخش مسکن صفر بوده است.
آقای رئیس جمهور عملکرد دولت یازدهم و دوازدهم را اینگونه عنوان کرده که ۱میلیون و ۳۵۵هزار واحد مسکونی مهر آماده در دولت دوازدهم تحویل مردم شده است، نقش دولت در تکمیل مسکن مهر را چگونه ارزیابی می کنید؟
دولت آقای احمدی‌نژاد یعنی دولت نهم و دهم مسکن مهر را با پیشرفت ۷۰ درصدی یعنی کل پروژه های مسکن مهر را تحویل دولت آقای روحانی داد. کل پروژه های مسکن مهر ۲ میلیون واحد مسکونی شهری و ۲ میلیون واحد روستایی بود که در مجموع با پیشرفت ۷۰ درصدی تحویل دولت آقای روحانی شد. به عبارت دیگر دولت آقای روحانی هنوز ۳۰ درصد باقی مانده از دولت قبلی را در بیش از هفت سال گذشته تمام نکرده و متاسفانه نتوانست تمام کند، در صورتی که ابتدای دولت اول آقای روحانی، اینچنین عنوان شد که اولین اقدام ما تکمیل باقی مانده های مسکن مهر و تحویل آن به مردم است. دولت در سال ۹۲ تاکید کرد که مسکن مهر را در سال ۹۳ تکمیل می‌کنیم و به مردم عرضه می‌کنیم، اما از سال ۹۳ به سال ۹۴ و در سال ۹۴ به سال ۹۵ موکول شد و همچنان هم مسکن مهر تکمیل نشده و دولت تمام نکرده که بخواهد تحویل بدهد یا به تحویل دادن آن به مردم افتخار کند.
نظر شما