گروه اقتصاد بین الملل پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد عبدالمجید شیخی اقتصاددان و استاد اقتصاد کشاورزی در گفت و گو با رادار اقتصاد با تاکید بر اهمیت توجه دولت چهاردهم به موضوع کشت فراسرزمینی گفت: حقیقت این است کشت فراسرزمینی راهکار مهمی در بحث تامین و امنیت غذایی به شمار می رود چرا که امروز بسیاری از کشورهای جهان توجه ویژه ای به موضوع کشت فراسرزمینی دارند.
وی در این باره خاطر نشان کرد: کشت فراسرزمینی به دلیل اینکه زمینه ساز تنظیم بازار و عدم فشار بر منابع ابی و خاکی کشور است؛ مورد توجه بسیاری از کشورهای دنیا از جمله توسعه یافته ترین کشورها قرار گرفته است.
استاد اقتصاد کشاورزی بیان داشت: برای نهادینه کردن بحث کشت فراسرزمینی لازم است دستگاه های متولی اقتصاد، همزمان و هماهنگ با وزارت خارجه تاکید ویژه ای بر به کار گیری ابزارهای دیپماسی اقتصادی داشته باشند؛ بنابراین وزارت خارجه باید زمینه های سیاسی و حقوقی کشت فراسرزمینی را آماده کند.
عبدالمجید شیخی معتقد است: در صورتی که مقدمات کشت فراسرزمینی از سوی وزارت خارجه فراهم شود و سایر دستگاه های نیز با کشاورزان و فعالان این عرصه همکاری داشته باشند قطع به یقین تمهیدات لازم اعم از تسهیل مراودات و مبادلات پولی و ارزی با پول ملی با پول کشور باید آماده شود.
وی افزود: با توجه به تحریم ها لازم است مراودات پولی خارج از منطقه دلار و یورو باشد، ضمن اینکه وزارتخانه های یاد شده باید زمینه های لازم را برای بازرگانی متقابل بین کشور مقصد و ایران فراهم کنند.
وی با بیان عمده فعالیتهای وزارت جهاد کشاورزی گفت: وزارت جهاد کشاورزی باید متولی ارائه خدمات فنی به کشورهایی باشد که مایلند در خاک آنها کشت فراسرزمینی انجام شود، ضمن قرار داد باید محصول تولیدی فراسرزمینی به کشور مبداء مثلا ایران و مابقی کالا به کشورهای دیگر یا کشوری که درآن محصول تولید شده صادر و داده شود.
وی خاطر نشان کرد: اولویت کشت فراسرزمینی برای ما تنظیم بازار داخلی و صادرات است. به عنوان مثال وقتی در کشوری که در نیمکره ی جنوبی است کشت فراسرزمینی داشته باشیم در زمانی که آنجا تابستان است کشت صورت می گیرد، کالا در زمستان وارد کشور می شود، یعنی آنها محصول تابستان خود را در زمستان به ما تحویل می دهند؛ بنابراین تنظیم بازار دو جانبه از جهات بسیاری به نفع ماست و با این روش و با توجه به تمهیداتی برای نوسازی زیر ساخت های کشور و بهایی که به سرمایه گذاران در امر کشت فراسرزمینی داده می شود می توانیم سرمایه های داخلی و ایرانیان خارج از کشور را متوجه کشت فراسرزمینی و سودآوری آن کنیم.
عبدالمجید شیخی معتقد است: استفاده از سرمایه ایرانیان خارج از کشور ظرافت های خاص خود را می طلبد. باید دورنمای روشنی از سودآوری سرمایه گاری در کشت فراسرزمینی در بخش های مختلف مثل دامداری، زراعی و باغی به آنها داده شود، ضمن اینکه وزارت صنعت هم باید زمینه‌های لازم برای تسهیل تجارت در بخش کشت فراسرزمینی را برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی را فراهم کند.
وی در این باره افزود: انتظار می رود وزارت کشاورزی هم حمایت‌های مستشاری، فنی و بازاریابی مقصد را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهد، به خصوص وزارت صنعت معدن تجارت باید افرادی که عموماً منابع پولی و مالی در فعالیتهای غیر مولد دارند را متوجه سودآوری در سرمایه گذاری کشت فراسرزمینی کند تا سرمایه های داخلی به جای دلالی و خرید و فروش در بازار ارز و طلا، و سرگردانی از بازار مسکن به خودرو، وارد کشت فراسرزمینی شود.
عبدالمجید شیخی گفت: دولت با حمایت از کشاورزان، سرمایه گذاران و جوانان تحصیلکرده در رشته های فنی و مهندسی با حمایت هایی که درزمینه صنعتی و تکمیل زنجیره تولید و صنایع تبدیلی می تواند انجام دهد ذیل قرار دادهای مشترک با کشورهای مقصد، با تاکید بر کشورهای قاره افریقا می توانیم ساخت و ساز کارخانه‌های تبدیلی مواد غذایی را در کشورهای مورد نظر کلید بزنیم و با سرمایه گذاری در بخش اقتصادی و کشاورزی، زمینه سایر همکاری های اقتصادی و سیاسی با کشورهای هدف را رقم بزنیم.
"صدرالدین نیاورانی" نایب رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی نیز در این باره گفت: با توجه به امکانات و منابع آبی در کشورهای شمالی این امکان وجود دارد که از طریق کشت فراسرزمینی به جای واردات محصول بتوان حداقل ۳۰ درصد در مصرف ارز صرفه جویی داشت.
نیاورانی ادامه داد: در کشورهایی که به دنبال سرمایه گذاری برای اجرای کشت فراسرزمینی هستیم، قوانین ۲ کشور باید معاف از مالیات باشد.
نایب رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با بیان اینکه مخالف کشت محصولات استراتژیک و صادراتی هستیم، افزود: بارها اعلام کرده‌ایم که از طریق کشت فراسرزمینی باید محصولات آب بر را که از طریق واردات تامین می کنیم، تولید کنیم و هیچ گاه تولید محصولات صادراتی و ارزآور در دستور کار نباشد که متاسفانه شرکت‌های تابعه وزارت جهاد که بدنبال کشت فراسرزمینی هستند، درصددند که محصولاتی نظیر زیره، پسته، زعفران و برخی سردرختی ها را از این طریق تولید کنند که کاملا مخالف این‌موضوع هستیم.
برای توسعه کشت فراسرزمینی راهی جز فراهم شدن زیرساخت‌ها و ارتباط و همکاری وزارتخانه‌های مربوط همچون وزارت امور خارجه، وزارت صمت و وزارت جهاد نیست تا تولیدکنندگان در فروش محصول دچار چالش نشوند.
"محمد بازرگان" عضو اتاق اصناف کشاورزی گفت: در سال‌های قبل که صحبت از کشت فراسرزمینی می‌شد، دولت از طریق جهاد استقلال، اراضی را در فیلیپین، آذربایجان و نقاط مختلف اجاره کرده بود و وارد بحث واگذاری‌های ۹۹ و ۵۰ ساله شده بود، اما متاسفانه خروجی ندیدیم و این اراضی یک سال روی دستشان ماند و بدنبال آن بودند که چطور واگذار کنند.
بازرگان با بیان اینکه شفافیتی در اجرای کشت قراردادی نیست، گفت: مجموع کشت های فراسرزمینی در سال های گذشته به یک میلیون هکتار هم نرسید که این امر بیانگر یک هفتم تولید داخل است که رقمی نیست.
عضو اتاق اصناف کشاورزی گفت: زمانی امکان کنترل منابع آبی کشور وجود دارد که ۵۰ درصد تولید داخل در بیرون کشت شود، اما در شرایطی که یک هفتم تولید داخل قرار است از طریق کشت فراسرزمینی تامین شود، بهتر است از کشورهای ارزان با حجم بالا واردات صورت گیرد.
با توجه به شدت بحران آب در کشور باید در جهت بهره‌وری کشاورزی موجود و استفاده از روش‌های آبیاری و کاشت، داشت و برداشت نوین و کاشت محصولات آب بر در سایر کشورها و ایجاد کشت فرا سرزمینی گام برداشت.
نظر شما