گروه بورس و بازارهای مالی پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد - بازار سرمایه بعد از صعود شدید میله ای شاخص بورس در شهریورماه سال ۹۹ که رشد شاخص کل فقط دریک مقطع کوتاه ازمرز دومیلیون واحدعبور کرد . این رشد دور از هر گونه دلایل عقلی ومنطقی اقتصادی بود . فقط القائات و تهییج احساسات رسیدن به سود زودرس می توانست سیل عظیمی از خریداران خرد را که با فروش دارایی های منقول وغیرمنقول خود درصف خریداران بازار سرمایه قرار دهد . که با فروش داراییها ی ثابت و پس اندازهای چندین ساله خود را در یک شرایط تورمی انتظاری با چاشنی تشویق دولتمردان ، حاصل عمر خودرا راهی بازار سرمایه نمودند . در یک چنین بازار سودآوری بود که نظر بسیاری از سرمایه گذاراران خرد را به خودش جلب کرد و البته دعوت مسؤلان ارشد سیاسی و اقتصادی وقت عزم متقاضیان خرد به خرید سهام بازار سرمایه را دو چندان کرد تا با فروش دارایی های ثابت و وجوه نقد خود را وارد بازار سرمایه نمایند. همزمان با هجوم سهامداران خرد در بازار سرمایه ، باتوجه به رانت اطلاعاتی یا با ارزیابی آینده بازار توسط سهامداران حقوقی و خرد حرفه ای دارای سرمایه های کلان ، ضمن کسب سود های گزاف با فروش سهام خود از بازار سرمایه خارج شدند . با این خروج تاکتیکی وکاهشی شدن روند شاخص کل بورس ، تعداد زیادی از سهامداران خرد وکلان دیگر را در صف فروش قرار داد و باعث کاهش شدید شاخص بورس گردید و شاخص کل بورس در مدت کوتاهی یعنی در عرض دو ماه درماه آذر سال ۹۹ به زیر یک میلیون و دویست هزار واحد رسید و به میزان ۶۸ درصد ارزش سهام سقوط نمود . بعد از این افت شدید شاخص بورس ، بازار سرمایه در مسیر خوف و رجاء قرار گرفت . سهامداران خرد بازار سرمایه که طیف زیادی از سهامداران راشامل می شد ، به کلی اعتماد خود را از دست دادند واین اعتماد بعدها به سختی قابل برگشت شد که با کوچکترین خبر ناخوشایند اقتصادی با عکس العمل سهامداران مواجه می شود . این رویداد نا خوشایند اولین ضربه کاری بود به بازار سرمایه وارد شد . جبران آن تا کنون به سختی قابل انجام شده است . لذا باید اقدامات سازنده برای برگشت اعتماد مردم به سرمایه گذاری های صاحبان سرمایه های خرد از طرف دولت چهاردهم و مدیریت جدید سازمان بورس انجام شود.
۱-شفاف سازی صورت های مالی لازمه عرضه سهام شرکت ها دربورس :
تجزیه و تحلیل دوره های رونق و رکود سهام در بازار سرمایه و بررسی شواهد آماری و تاریخی نمودار های افت و خیز شاخص کل سهام در دوره های مختلف نشان می دهد افزایش یا کاهش شاخص بورس ازیک روند منطقی و عقلی براساس واقعیات شاخص های کلان اقتصادی نبوده ، بلکه بیشتر تابع هیجانات حاکم برصف های فروش وخرید ، بر فضای حضور خریدارن و فروشندگان غلبه داشته و خریداران خرد حقیقی بدون ارزیابی های بنیادی یا تکنیکالی درصف های خرید و فروش قرارمی گرفتند . ازطرف دیگر عرضه بلوکی شرکت های عرضه شده در بورس بدون رسیدگی وحسابرسی عملکرد مالی شرکت های عرضه شده در یک دوره میان مدت ، می تواند در انتخاب درست خریداران کم تجربه خلل وارد نماید ، و تصویرروشنی از صورت های سود و زیان شرکت های بلوکی عرضه شده در بورس را مورد معامله قرار می دهند ، به اشتباه بیندازد و متقاضیان تازه وارد به بازار سرمایه را در خرید و فروش سهام که بدون توجه به تحلیل وضعیت صورتهای مالی شرکتها ی عرضه شده مورد معامله قرارمی دهند ، آنهارا با زیان پیش بینی نشده مواجه کند و مجدداً ازاعتماد آنها به بازار سرمایه کاسته شود . البته فرآیند شفاف سازی باید ازسوی سازمان بورس طبق قواعد و مقررات بازار سرمایه فراهم شود. به نظر می رسد این وظیفه در بازار داغ عرضه سهام شرکت های بلوکی به طور مطلوب انجام نمی شود و سازمان بورس باید با قوانین و مقررات سختگیرانه تری این وظیفه مهم را انجام دهد .
بنابراین یکی از ضروریات بازار سرمایه شفافیت مالی شرکت های عرضه شده است . اصل براین است اگر شرکتی زیان ده است یا صورت های مالی آن مبهم و غیر شفاف است نباید در بورس پذیرفته شود . سازمان بورس امین وحافظ منافع سهامداران بازارسرمایه است .
۲-اطلاع رسانی و شفافیت تبادل اطلاعات صحیح درمواقع ریزش بازار سرمایه :
موضوع دیگرکه دربازار سرمایه رواج دارد شایعه موضوعات مالی و اقتصادی گمراه کننده در تأثیر گذاری بر تصمیمات سهامداران خرد است ، به عنوان مثال طرح قیمت دستوری کالاها ی قابل عرضه دربورس کالا است . البته لازمه عرضه کالا در بورس کالا تعیین و کشف قیمت کالا در زمان عرضه و فروش کالا با توجه به بالاترین قیمت پیشنهادی از طرف متقاضی است . اصولاً بحث دستوری قیمت کالا برای کالاهای عرضه شده در بورس معنا ندارد . اگرقیمت کالایی نظیر خودرو در خارج ازبورس توسط دولت به عنوان تنظیم کننده عرضه و تقاضا در شرایط نامتعادل بازار و برای حمایت از مصرف کننده صورت انجام می شود و قیمت دستوری برای تنظیم بازار در دستور کار قرار می گیرد ، با آنچه که دربورس کالا عرضه می شود تفاوت دارد . وقتی در سال های اخیر قیمت خودروهای تولید داخلی با تأسی از افزایش قیمت خودروهای خارجی که واردات آنها به کلی ممنوع اعلام شده ، بدون هیچ منطق اقتصادی بی رویه افزایش یافت و وقتی در شرایط انحصاری وغیررقابتی ، قیمت خودروی داخلی رشد غیرمنطقی را دنبال کرده و در پی ممنوعیت واردات خوروهای خارجی و عدم وجود رقابت درعرضه وقیمت ، پس از خارج شدن قیمت خودروهای داخلی از شمول قیمت گذاری ، قیمت انواع خوروهای تولید داخل با هرکیفیتی افزایش چشمگیری پیدا کرد واین عطش افزایش قیمت غیر منطقی در آن دوره موجی از اعتراضات مردمی را به همراه داشت ، دولت هم به عنوان مدافع حقوق مردم در پی دستور سریع رییس جمهور وقت ، قرار شد قیمت خودروهایی که افزایش داده شده به قیمت قبلی خود برگردد. باتوجه به تبلیغات صاحبان منافع از افزایش قیمت خودرو ، موجی از تبلیغات مسموم درنشریات متعلق به جنا ح های خاص راه انداختند و برخی نشریات داخلی دانسته و ندانسته از جو ساختگی تبعیت کردند که دولت دوباره وارد سیاست دستوری قیمت گذاری خودرو شده است . در این قبیل از مسایل ساختگی که موج جوسازی توسط منفعت طلبان صورت می گیرد ، فقط سهامداران خرد مورد سوء استفاده قرار می گیرند و با کاهش شاخص کل بورس سهام اغلب شرکت های عرضه شده در بورس فرومی ریزد و باز سهامدران خرد بدون مطالعه در صف فروش سهام قرار می گیرند و سهام خود را با قیمت های پایین به سهامدارن حرفه ای می فروشند . در مواجهه با این مسایل دولت به سازمان بورس باید با توجه به وظیفه سنگینی درقبال سهامداران حقیقی در بازار سرمایه دارد ، اطلاع رسانی به موقع انجام دهد . دراین شرایط همانطور که اشاره شد ، اطلاع رسانی دولت و به ویژه سازمان بورس می تواند آگاهی سهامداران بازار سرمایه را در خرید و فروش سهام شرکت های عرضه شده مفید باشد .
این یک نمونه از واکنش سهامداران خرد در خصوص تغییرات قیمت کالا در شرکت های مورد اشاره بود که ذکر شد ، منطبق برهیچ واقعیتی نیست . صرفاً افزایش یا کاهش قیمت های سهام نمی تواند معیار خوبی درصف خرید یا فروش قرار گرفتن سهام شرکت های عرضه شده در بورس باشد . بلکه وضعیت صورت های مالی ، به ویژه میزان فروش و سود و زیان سالهای گذشته وحال می تواند مبنایی برای تصمیم گیری برای خرید سهام باشد . نکته بعدی ، درهنگام سقوط آبشاری سهام ، موقعیت خوبی برای فروش سهام نیست . به ویژه فروش سهامی که در پی کاهش ارزش سهام متعلق به شرکت های عرضه اولیه سهام خریداری شده همراه باشد .
نظر شما