به گزارش گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، سال هاست یکی از موارد اشکالی که کارشناسان و بانک مرکزی بر بانکهای کشور می گیرد تخطی از نرخ سود مصوبی است که برای سود سپرده گذاران به بانک ها ابلاغ می شود. این روزها که نرخ سود بانکی از ۱۶ تا ۱۸درصد برای سپرده های کوتاه مدت اعلام شده، به نظر می رسد بانکها بیش از رقم اعلامی به سپرده گذاران خود یا به برخی از سپرده گذاران سود پرداخت می کنند. مرتضی عزتی میزان نرخ سود بانکی را با نرخ تورم کنونی و چرایی این رفتار بانکها را با رادار اقتصاد در میان گذاشته است.
مرتضی عزتی درخصوص مشکلات بانک ها در فضای اقتصادی کشور و دلایل تخطی از سودهای مشخص شده توسط بانک مرکزی گفت: به علت محدود بودن سرمایه گذاری در بانک ها و بزرگ شدن شبکه بانکی در کشور به نظر می رسد بانک های ما دچار مشکلات عدیده ای شدند. یکی از ایراداتی که بر عملکرد بانک ها گرفته می شود موضوع سود دهی بیش از اندازه مقرر شده توسط بانک مرکزی است در حالی که این موضوع را باید از دید دیگری مورد ارزیابی قرار داد، دیدی که شاید به واسطه تغییر در نوع نگاه تا حدودی بتوان به بانک ها حق داد.
وی دراین باره خاطر نشان کرد: بانک ها چون با مشکل تامین منابع رو به رو هستند، لذا برای جذب سرمایه های مردم آن هم در شرایط تورمی بالا مجبور به رقابت با هم هستند. افزایش تورم در اقتصاد مشکل را نه برای بانک ها برای همه بخش های اقتصادی از معیشت روزانه مردم تا بخش های تولیدی و سرمایه گذاری بسیار سخت می کند. در هنگامه ای که نرخ تورم بالاست و ثباتی هم براین وضعیت وجود ندارد، یعنی دائما درحال مشاهده افزایش نرخ تورم هستیم، مردم تمایل چندانی برای سپرده گذاری سرمایه های خود در بانک ها ندارند، لذا ترجیح می دهند تا کالاهای سرمایه ای دیگری را خریداری کنند که با توجه به افزایش تورم ارزش پول آنها سوخت نشود.
وی دراین باره توضیح داد: آن دسته از مردمی که قدرت ریسک پذیری پایین تری نسبت به بقیه دارند سپرده ها وسرمایه های خود را به ناچار به بانک می سپارند، در این وضعیت بانک ها ناچار به رقابت با هم هستند تا منابع مردمی را جذب کنند. به هرحال کسانی که ریسک پذیر هستند اگر ببینند که با خرید سکه سر سال ۴۰ درصد سود می کنند قطعا پول خود را به بانک ها نمی سپارند، لذا بانک ها برای اینکه منابع بیشتری جذب کنند مجبور به رقابت با بازارهای مالی دیگر هستند.
مرتضی عزتی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس و استاد اقتصاد نرخ سود بانکها را در برابر تورم موجود ناچیز خواند و گفت:قعطا با نگاهی به نرخ تورم می توان دریافت که بانکها حتی بانک هایی که سودهای بالاتر از نرخ مصوب می دهند، باز هم سود بالایی به سپرده گذاران خود پرداخت نمی کنند، مگر اینکه پول های بزرگ چند میلیاردی به آنها سپرده شود که سودهای بالاتری نسبت به سرمایه های کوچک به آنها پرداخت شود.
وی دراین مورد توضیح داد: مسلما هزینه بانکها برای سرمایه های بزرگ نسبت به سرمایه های خردی که به آنها سپرده می شود کمتر است، مثلا آنها وقتی با هزار مشتری که سپرده های ۱۰ میلیون تومانی سر و کار داشته باشند برای بانک پر هزینه تر از مشتری است که به یک باره مثلا هر مشتری مثلا ۱۰ میلیارد تومان پول در بانک می گذارد، مشخص است که این رقم بزرگ نسبت به رقم های کوچک کار بانک را راحت تر می کند لذا بانک ها برای جذب سپرده های بزرگ تلاش بیشتری برای رقابت با هم در جذب این سپرده ها دارند، ضمن اینکه آنها چاره ای جز این رقابت ندارند.
کارشناس مسائل اقتصادی تخلف بانکها از اعطای سود بیشتر به سپرده گذاران را اینگونه تحلیل کرد و گفت: بانک ها به این علت به سمت اعطای سود بیشتر به سپرده گذارهایشان رفته اند چرا که سود بانکی مصوب بانک مرکزی بسیار پایین تر از نرخ تورم است، مسلما مردم با این نرخ سود و نرخ تورم علاقه ای به سپرده گذاری در بانک ندارند،این نرخ سود تنها به نفع کسانی تمام می شود که از بانک تسهیلات دریافت می کنند، در حالی که نرخ سود پرداختی به مشتریان نسبت به تورم بسیار پایین است، بنابراین بانکها مجبورند برای جذب بیشتر سرمایه های مردم به نوعی مشوق بگذارند و نرخ سود دهی خود را بالاتر ببرند.
عزتی درباره فرآیند اعطای تسهیلات بانکی به تولید در وضعیت کنونی نیز گفت: اگر بانکها بخواهند تسهیلاتی برای مصرف مردم و فعالیتهای مورد نیازشان یا برای تولید به آنها اعطا کنند باید منابعی جذب کنند تا بتوانند تسهیلات مختلفی به متقاضیان وام بدهند. از سوی دیگر وقتی بانک ها مجبورند سودهای بالا به سپرده گذاران بدهند باید به تناسب همین نرخ ها نیز به تولید کننده و مردم تسهیلات بپردازند.
کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی درباره نرخ سود مصوب بانک مرکزی برای بانک های کشور گفت: به هر حال نرخ سود ۱۶ و ۱۸ درصد حتی ۲۰ درصد هم نسبت به نرخ تورم پایین است، به ویژه در یکی دو سال اخیر که تورم نسبت به سال های گذشته به مراتب افزایش یافته است. به هر حال این نرخ سود فقط برای تولید کننده خوب است چرا که با این نرخ تورم و روند افزایشی آن مثلا اگر تولید کننده ماشین آلات ایرانی، امروز ۱۰۰ میلیون تومان وام می گیرد سرسال با افزایش ۲۰ درصدی پولی که به بانک می دهد به مراتب کمتر از نرخی می شود که همان ماشین آلات را با قیمت جدید می خرد، لذا زمانی می توان گفت که نرخ سود بانکی نباید بالا باشد که تورم در اقتصاد وجود نداشته باشد مثل کشورهای توسعه یافته زیر ۴ درصد باشد. اگر رشد اقتصادی کشور خوب بود و منابع خوبی به بانکها برای تولید می رسید قطعا نرخ سود بانکها به هیچ وجه نباید بیشتار از ۵ درصد می شد اما وقتی نرخ تورم بالاست و روز به روز نیز بر آن افزوده می شود نمی توان توقع داشت نرخ سود بانکها به مراتب کمتر از نرخ تورم باشد.
مرتضی عزتی عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در پایان خاطر نشان کرد: قطعا مشکل اصلی اقتصاد ما سود بانک ها نیست، بلکه پایین بودن رشد اقتصادی است. سرمایه گذاری در اقتصاد بسیار پایین است و مردم قدرت خرید خود را از دست داده وسرمایه ها به سمت دلالی می رود. سرمایه گذاری مردم به دلیل مصرف گرایی کاهش یافته، ضمن اینکه پولی جهت سرمایه گذاری برای مردم باقی نمی ماند.
وی در انتهای بحث توضیح داد: وقتی نرخ تورم بالاست مردم حتی از پس اندازها و پول های آینده خود را نیز پیش خور می کنند مشخص است دراین صورت سرمایه گذاری در اقتصاد به شدت کاهش می یابد، لذا بنده معتقدم به جای بزرگ کردن مسائل فرعی چون نرخ سود بانکی بهتر است مسوولین مشکلات اصلی چون رشد اقتصادی پایین آمده را مورد بررسی قرار دهند و مشکلات اصلی که اقتصاد ایران را به چالش کشیده حل کنند، چرا که مساله نرخ سود بانکی با کاهش تورم قطعا خود به خود حل می شود. بی تردید وقتی رشد اقتصادی افزایش بیابد؛ تورم هم کم می شود و در کناراین موضوع، وجوهی که به دست مردم می رسد در بانک ها و بورس ...سرمایه گذاری می شود آن زمان نرخ تسهیلات هم خود به خود کاهش می یابد.
نظر شما