گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، در مراسم تنفیذ ریاست جمهوری یکی از مقوله های مهمی که رهبر معظم انقلاب و رئیس دولت سیزدهم بدان پرداختند اقتصاد ایران و حل چالش های بیشمار آن بود. دراین مراسم از موضوعات مختلفی سخن گفته شد از تغییرات در نحوه مدیریت اقتصاد تا مبارزه با رانت و فساد و کاهش تورم. رادار اقتصاد در گفت و گو با مهدی صادقی شاهدانی استاد اقتصاد و رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام تحلیلی دارد بر راهکارهای مبارزه با فساد و رانت که از مهمترین رهنمودهای رهبر فرزانه انقلاب خطاب به رئیس جمهور تازه نفس ایران بود.
مهدی صادقی شاهدانی رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق در گفت و گو با رادار اقتصاد با اشاره به اهمیت ریشه کن ساختن فساد در اقتصاد با توجه به بیانات رهبر انقلاب در مراسم تنفید رئیس دولت سیزدهم گفت: رهبر معظم انقلاب در مراسم حکم تنفیذ ریاست جمهوری آقای رئیسی برای ساماندهی به اقتصاد کشور به نکات ارزشمندی در باب مشکلات اقتصادی اشاره کردند که انتظار داریم دولت آقای رئیسی برای ساماندهی به وضعیت موجود آن را در دستور کار خود قرار دهد. امروز اقتصاد ایران نیازمند برخورد اساسی و ریشه ای با فساد است. ضمن اینکه یکی از وعده های مهم انتخاباتی آقای رئیسی مبارزه با فساد اقتصادی بود.
وی با اشاره به اینکه فساد عامل ایجاد رانت و فعالیت های سوداگرانه است گفت: رهبر معظم انقلاب به دولت تذکر دادند که از همان روز اول روزنه های فساد را که دربخش های مختلف مثل اعطای ارز ترجیحی، فعالیت های سوداگرانه، قاچاق، اقتصاد کشور را دچار تلاطم های مختلفی کرده است ببندد. از این رو مساله مبارزه با فساد حائز اهمیت است چرا که عمدتا ریشه فساد توزیع رانت است. وقتی دربخش هایی رانت بین عده معدودی و سفارشی ها توزیع می شود یعنی خود دولت عامل گسترش و بسط دادن فساد در اقتصاد شده است از این منظر باید با توزیع هر گونه رانت، که توزیع فساد اقتصادی است مبارزه شود.
مهدی صادقی شاهدانی استاد اقتصاد در این باره تصریح کرد: در حقیقت رانت مبنای ایجاد فساد است. دولت سیزدهم که وعده مبارزه با فساد را به مردم داده است باید توزیع هر گونه رانت در بخش های ارزی و نهاده ها و یارانه ها را قطع و حذف کند. توزیع رانت برای ارزی یا رانت هایی که به اسم مایحتاج عمومی مردم و واردات نهاده های دامی انجام می شود زمینه سازی برای بسط فساد اقتصادی وبرخورداری عده ای کمی از افراد وابسته به قدرت است در حالی که بخش بزرگ مردم جامعه تحت فشار تورمی قرار می گیرند.
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام در ادامه تصریح کرد: دولت سیزدهم اگر به دنبال تحقق وعده های اقتصادی وساماندهی به وضعیت پر چالش امروز اقتصاد ایران است قطعا باید بساط هر گونه رانتی را از اقتصاد ایران برچیند چرا که ریشه اصلی تولید فساد توزیع رانت است.شبیه رانت ارز ۴۲۰۰ تومانی که تبعات و پیامدهای آن را در اقتصاد دیدیم، ضمن اینکه کمترین نظارتی بر توزیع ارزهای دولتی و رانت هایی از این دست هم نمی شود.
استاد اقتصاد خاطر نشان کرد: اگر دولت رانت توزیع نکند هر وارد کننده و تولید کننده ای مجبور می شود برای خرید مواد اولیه و یا تهیه مجوز و ارز به بازار آزاد مراجعه کند. این موضوع موجب افزایش رقابت برای ارتقای کیفیت کالا نیز می شود چرا که کالا باید با قیمت مناسب و با کیفیت بهتر به دست مصرف کننده برسد، بنابراین در چنین وضعیتی نیاز به زد و بند و برخورداری عده قلیلی از رانت نیست، لذا هر گاه بخواهیم ریشه فساد را بخشکانیم باید ریشه رانت زده شود. آنجایی که نرخ های ترجیحی و حمایتی وجود دارد.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: در برخی مواردی که حتما دولت باید حمایت های یارانه ای داشته باشد، این کار باید به طرق دیگری انجام شود که شبهه توزیع رانت و فساد درآن صفر باشد. مثلا اگر دولت قصد حمایت از کشاورز دارد با فراهم کردن نهاده در بازار به قیمت آزاد، کشاورز نهاده را خریداری کند وآن زمان دولت مثلا در ازای هر کیلو گندمی که تولید شده به کشاورز قیمت آزاد و قیمت روز را پس بدهد، البته بدون کمترین تنش و چالشی قیمت تضمینی را به سرعت به کشاورز بازگرداند تا کشاورز سردرگم و برای سالهای بعد از تولید پشیمان نشود. اگردولت چنین کاری انجام دهد در ضمن اینکه از کشاورز و تولید کننده حمایت کرده، رانتی نیز توزیع نشده است، همچنین کشاورز با تمایل و اشتیاق بیشتری به سمت تولید محصولات استراتژیک واساسی کشور می رود بنابراین اگر دولت به عدم توزیع رانت اهتمام جدی داشته باشد راهکارهای خوبی برای انجام این پروسه مهم وجود دارد که می تواند از آن استفاده کند.
مهدی صادقی شاهدانی با اشاره به پیامدهای وجود فساد و رانت دراقتصاد خاطر نشان کرد: منشاء زمین رانتی، نهاده و ارز رانتی فساد است. هر چند حذف توزیع رانت و از بین بردن فساد اقتصادی کاری بسیار سخت است و معمولا شاهد مقاومت هایی از سوی صاحبان قدرت و ثروت در برابر دولت خواهیم بود، اما دولت باید مبارزه قاطعانه ای با توزیع رانت و گسترش فساد داشته باشد.
وی در این باره خاطر نشان کرد: ضمن اینکه دولت نباید نگران شائبه افکنی هایی که مبنی بر ایجاد تورم در کشور می شود توجه کند. اگر دولت قالب های حمایتی خود را از دهک های پایین درآمدی جامعه تغییر دهد حتما مبارزه با رانت وحمایت از طبقات ضعیف جامعه امکان پذیر خواهد بود.
نظر شما