گروه صنعت و بازرگانی پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، ایجاد تمهیدات لازم و بستر سازی هایی که مانع افزایش تورم های بالا یا شوک های بزرگ تورمی در اقتصاد کشور شود و سفره مردم را کوچک تر از قبل کند مهمترین مواردی است که یحیی آل اسحاق وزیر اسبق بازرگانی و رئیس اتاق بازرگانی ایران و عراق و فعال اقتصادی در این گفت و گو دولتمردان را به وقوع آن هشدار داده است.
آقای آل اسحاق، حذف ارز ۴۲۰۰ در دستور کار دولت قرار گرفته است آیا موافق حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی هستید؟
در اقتصاد ایران بنا به دلایلی که حتی آن را خوش بینانه مورد نقد و بررسی قرار داد موضوعی به نام تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به برخی کالاها اتفاق افتاد. در طی سه سال گذشته با واقعیتی به نام ارز ۴۲۰۰ تومانی با نقاط مثبت ومنفی رو به رو بودیم که سیاست گذاران و مسوولین اقتصادی کشور، تداوم تخصیص آن را به نفع اقتصاد کشور نمی دانند از این نظر تصمیم بر حذف ارز ۴۲۰۰ گرفته اند. بنده به عنوان یک فعال اقتصادی تا اینجای بحث موافق نظر دولت در حذف ارز ترجیحی هستم. یعنی تداوم تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به صلاح نیست.
با شیوه ای که دولت برای حذف یک باره ارز ۴۲۰۰ درپیش گرفته نیز موافق هستید؟
به هیچ وجه. عرض کردم روی موضوع حذف ارز ۴۲۰۰ نظر مثبتی دارم اما تمام بحث این است که ارز ۴۲۰۰ تومانی به چه شکل و چگونه حذف شود تا اقتصاد و معیشت مردم دچارعوارض کمتری شود. ضمن اینکه جامعه ازنقاط مثبت این موضوع بهره مند شود. بنابراین می توان گفت تمام سوال و هنری که دولت می توانست از خود نشان دهد در حذف درست و به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی است. به این دلیل که حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی آثار واقعی و روانی روی اقتصاد کشور به جا می گذارد که نمی دانیم دولتمردان تا چه اندازه آمادگی مدیریت آن را دارند. بنده معتقدم دولت باید ارز ۴۲۰۰ تومانی را به صورت تدریجی و با برنامه حذف می کرد. اما حذف یک باره ارز ترجیحی ممکن است آنچنان شوکی بر اقتصاد و معیشت مردم وارد می کند که شاید دولت به راحتی نتواند این موضوع را جمع کند!
آثار روانی حذف ارز ۴۲۰۰ از نظر شما چیست؟
تولید کننده، مصرف کننده و کل فضای اقتصاد کشور از حذف ارز ۴۲۰۰ دچار شوک می شوند. بهتر بود دولت قبل از حذف ارز ترجیحی تمام جوانب کار را می سنجید و با بررسی ملاحظات لازم، زمان درستی را برای حذف تدریجی ارز ۴۲۰۰ در نظر می گرفت. در این موضوع شکی وجود ندارد که حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی زمانی موثر واقع می شود که دولتمردان زمان، شیوه، مقدار و کیفیت آن را درست برنامه ریزی کرده باشند. در غیر این صورت باید منتظر شوک بزرگی در اقتصاد ایران باشیم.
آیا در این باره تجربه ای دارید؟
در دوره وزارت، به یاد دارم با شوک ارزی که منجر به افزایش نرخ ارز شد به یک باره روغن که یک کالای اساسی است در بازار نایاب شد. بعد از این شوک مثلا مصرف کننده ای که قصد خرید یک روغن داشت، برای احتیاط پنج روغن می خرید. عرضه کننده به دلیل احتمال گرانی، روغن را در انبارهای داخلی خود احتکار کرد. تولید کنندگان به دلیل اینکه مواد گران می شود موجودی ها را عرضه نکردند و فروشندگان مواد اولیه دست نگه داشتند و به تولید کننده مواد اولیه نمی رساندند. نایابی روغن باعث ایجاد انبارهای خانگی و احتکارهای بزرگی شد به گونه ای که وضعیت فاجعه باری ایجاد گردید. به هر صورت از هر جایی که امکان واردات بود، روغن وارد کردم چرا که کمبود روغن بازتاب اجتماعی بسیار بدی به جا گذاشت به گونه ای که به برنج و سایر کالاهای دیگر نیز تعمیم یافت. وضعیت طوری شد که تقاضا برای همه کالاهای مصرفی وعمومی بالا رفت، در حالی که عرضه به شدت کاهش یافت و افزایش قیمت، فاجعه بزرگی رقم زد. بنده این تجربه را دارم از این جهت نگران هستم. با اعلام خبر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی شاهد هستیم بلافاصله احتکارها، عرضه نکردن ها و بالا بردن قیمت ها شروع شده است. به طوری که دولت مجبور شده برای آرامش بخشی به جامعه به مردم اطمینان بدهد که کالاهای مورد نیاز مردم در دی ماه را فراهم کرده و در تامین دارو و گندم و... مشکلی ندارد. این ها همه مصادیق جنگ روانی است که در جامعه کلید خورده است.
به نظر شما دولت برای جلوگیری از وقایعی که برای اقتصاد و جامعه سم مهلکی است چه تدابیری باید بیاندیشد؟
بهتر است بگوییم باید می اندیشید! چرا که علاج واقعه را باید قبل از وقوع حادثه انجام داد. دولت برای عملیات جبرانی فقط به پرداخت یارانه نقدی با مقادیرغیر شفاف بسنده کرده، در حالی که برای انجام بهتر عملیات جبرانی اگر قصد تزریق نقدی به جامعه را می داشت باید یکی دو ماه زودتر از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی این یارانه ها را به حساب مردم واریز می کرد. ضمن اینکه به نظر می رسد دولت به جز پرداخت یارانه نقدی روی موضوع دیگری مانور نمی دهد! و راهکاری ندارد! به غیر از پرداخت یارانه نقدی دولت از ماه های قبل باید مواد مورد نیاز بخش تولید در بخش های مختلف را فراهم و به اندازه کافی ذخیره می کرد تا از دو طرف ضربه نخورریم.
معاون امور اقتصادی سازمان برنامه و بودجه در گفت و گوی ویژه خبری شبکه دو اعلام کرد که با حذف ارز ۴۲۰۰ در نهایت مجموع تورم ناشی از حذف ارز ترجیحی ۷ درصد است، آیا برای مردم مصداق کلی مهم است یا مصادیق خرد در خریدهای روزانه؟
در این موضوع نباید شک کنید که قطعا با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تورم خواهیم داشت. تورمی که دولت اگر آن را جبران نکند زیان آور خواهد بود. اما آنچه آقای پورمحمدی در خصوص مجموع افزایش تورم آن هم ۷ درصد بیان کردند تورم روی کل شاخص است نه مصداق. چرا که مثلا ممکن است در بحث مرغ یا تخم مرغ یا سایر کالاها به صورت تکی شاهد تورم ۵۰ درصدی و یا حتی بیشتر باشیم. ضمن اینکه رقم ۷ درصد در مجموع کل نیز عدد بالایی است. مساله به قدری حیاتی است که حتی ممکن است اقلام اساسی مثل روغن، برنج، گندم، دارو و... حتی بیش از ۱۰۰ درصد گران شوند. بنابراین بهتر است با مردم صادق باشیم چرا که مصادیق و افزایش تورم کالاهای مختلف برای مردم مهم است. متاسفانه به نظر می رسد دولتمردان اثرات افزایشی نرخ تورم را دست کم گرفته اند و به تبعات و پیامدهای ناشی از شوک های تورمی چندان واقف نشده اند.
نظر شما