حرم و ضریح امام حسین(ع) چه زمانی ساخته شد؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از لحظه آخرحرم امام حسین یا حرم حسینی یکی از محبوب ترین اماکن مذهبی در جهان بوده که مورد توجه افراد زیادی از اقصی نقاط جهان قرار گرفته است. حرم امام حسین در کشور عراق واقع شده و سالانه شیعیان زیادی برای زیارت کردن به سمت آن روانه می شوند. حرم امام حسین چنان آرامش وصف ناپذیری به زائرین خود می دهد که شیعیان با آن انس فراوانی گرفته اند و حتی برخی از زائرین به طور هر ساله به پابوسی ابی عبدالله می روند. در سفر زیارتی حرم امام حسین نیاز به شناخت و اطلاعات بیشتر دارید تا پایان همراه ما باشید تا هر آنچه که درباره حرم نیاز دارید مطلع شوید.

حرم امام حسین در کدام شهر است؟

آرامگاه اباعبدالله در مرکز شهر کربلا ( شهری در ۸۰ کیلومتری نجف و ۱۰۰ کیلومتری بغداد) می باشد. موقعیت جغرافیایی این شهر در عرض شمالی: ۳۲ درجه و ۴۰ دقیقه و در طول شرقی: ۴۳ درجه و ۵۰ دقیقه است.

گنبد امام حسین

بنا بر اسناد تاریخی و شواهد موجود، گنبدی که اکنون بر فراز قبر مطهر حضرت سیدالشهدا (ع) قرار دارد و ستون‌های پیرامون ضریح مطهر که گنبد روی آن‌ها قرار گرفته است ، در دوران حکومت جلایریان و در قرن هشتم هجری بنا شده و بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد که البته بارها در طول تاریخ ،از سوی شیعیان و ارادتمندان، بازسازی، تعمیر و تزئین گردیده است. گنبد کنونی حرم مطهر دومین گنبد بنا شده می‌باشد و گنبد اول که در میان عموم به قبه حسینی مشهور است، زیر آن محفوظ مانده است.

گنبد کنونی حرم از نظر تاریخی و فرهنگی، یک میراث ارزشمند هنر ایرانی و اسلامی مربوط به عصر صفویه محسوب می‌شود از این رو طرح ترفیع گنبد به‌گونه‌ای تعریف شده که سازه قدیمی تخریب نشده و گنبد جدید روی آن نصب شود.به این ترتیب حرم سیدالشهدا(ع)، تنها حرم مقدسی است که همزمان دارای ۳ گنبد خواهد بود. وگنبد تازه بر روی این گنبد با خشت های طلای کهن خود ، قرار داده می شود. ۳ گنبد شدن حرم امام حسین(ع) به این معنی نیست که حرم دارای ۳ گنبد مجزا می‌شود، بلکه همانگونه که اکنون دو گنبد بر روی هم سوار هستند، گنبد جدید نیز روی آنها سوار می‌شود تا ارتفاع آن افزایش یابد.

یکی از مواردی که زائران حرم مطهر حسینی را در سال‌های اخیر آزرده خاطر کرده است نبود دید مناسب به گنبد حرم مطهر است.چند سالی است که به‌دلیل ساخت و سازهای توسعه‌ای اطراف حرم، دید زائران به گنبد مطهر کاهش یافته است به‌گونه‌ای که از فاصله ۵۰متری حرم امکان مشاهده آن وجود ندارد. لذا طرح ترفیع گنبد حرم امام حسین تصویب و در حال اجرا می باشد.

ستاد بازسازی عتبات عالیات در حال اجرای پروژه فنی و مهندسی است که با اتمام آن، گنبد مطلای جدیدی با ارتفاع ۲۱ متر روی حرم مطهر امام حسین (ع) نصب خواهد شد. بدین ترتیب گنبد موجود ، به عنوان تاریخ و اثر کهن با خشت های طلای نزدیک به یکصد وهشتاد سال پیش ، در جای خود همچنان باقی خواهد ماند. شایان ذکر است که گنبد تازه بارگاه امام حسین ع ، دارای حدود پانزده هزار خشت طلا است که این خشت ها در اندازه های مختلف ساخته شده است وپس از انتقال به کربلا ، در کارگاه ویژه آبکاری طلا ، لایه ای از طلا بر روی آن قرار داده می شود.

مرقد امام حسین

همان طور که پیش از این اشاره کردیم، اولین آرامگاه حسین بن علی را بنی اسد بنا نهاده و پس از آن گفته می شود مختار ابوعبید ثقفی آن را بسط داده است. البته این بنا که از مصالحی چون گچ و آجر ساخته شده بود، به دستور هارون الرشید (دوره بنی عباس) تخریب شد. در طی این تخریب، بسیاری از منزلگاه های اطراف نیز ویران شد و برای نابودی هرگونه علامت، قبر را شخم زدند و درخت سدره را بریدند.

اما این عمل با رنجش خاطر شیعیان همراه بود و خشم آن ها را برانگیخت سپس زمانی که علی بن موسی خلافت را به دست گرفت، شیعیان با همت والا دگربار حرم امام حسین را ایجاد کردند. اما چندی نگذشت که این بنا هم به دستور متوکل عباسی در سال ۲۳۲ قمری ویران شد، به دنبال این اقدام نابخِرَدانه زمین مورد نظر را به طور کلی شخم زدند و آن را تبدیل به کشتزار نمودند.

آخرین عملیات مرمت و احیای بنای حرم امام حسین (در دوره باستان) در سال ۳۷۱ قمری توسط عضدالدوله دیلمی انجام شد و او فرمان ساخت کل عتبات عالیات را داد. عملیات بازسازی ساختمان حرم در سال ۳۶۷ قمری آغاز شد و در سال ۳۷۱ قمری پایان یافت، در طی این مدت ۴ ساله حرم حسین بن علی به زیبایی بنا گشت و گنبدی نیز در بالای قبر در نظر گرفته شد. ساختمان اصلی آن با وجود بی لطفی های صورت گرفته، ولی همچنان استوار باقی مانده است. در آتش سوزی سال ۴۰۷ قمری بر اثر افتادن شمع، بخش قابل توجهی از تزئینات داخلی این زیارتگاه مقدس آسیب دید ولی به دلیل عدم استفاده از چوب در ساختمان اصلی آرامگاه و ستون ها، بخش مهم پا بر جا ماند. در واقع بنای اصلی حرم که هم اکنون مشاهده می شود، از آثار به جا مانده معماری آل بویه بوده که از تعرض مغولان نیز مصون مانده است.

مرمت و بازسازی حرم امام حسین

از آن زمان تاکنون بازسازی ها و تعمیرات بی شماری در حرم امام حسین صورت گرفته و ایجاد تزئیناتی در بخش های مختلف آن، جلوه ای بی نظیر را به آن بخشیده است.بخش ایوان طلای حرم امام حسین که زیبای بی حد و اندازه آن توجه گردشگران تور کربلا را به خود جلب نموده، توسط دولت جلایریان بنا شده است. بعدها بخش صندوق و ضریح فولادی به واسطه پادشاهان صفوی ساخته شد و آن ها آرامگاه را نیز توسعه دادند. در زمان عثمانی ها یک کاروانسرا در جوار مرقد ساخته شد که سبب رفاه حال مسافران شد.

بخش عظیمی از تزئینات ضریح، مربوط به دوره پادشاهی نادرشاه (سال ۱۱۳۵ قمری) است. همچنین در دوره قاجار گنبدِ ضریح با پوششی از طلا مجددا ساخته شد و جلوه بسیار زیبایی پیدا کرد. در سال ۱۲۱۶ قمری فردی به نام سعود بن عبد العزیز وهابی در طی حمله ای بی رحمانه به کربلا رفت و علاوه بر کشتار بزرگی که به راه انداخت، حرم امام حسین را تخریب کرد و اموال با ارزش آن را به یغما برد. اما پس از گذشت ۲ سال مرقد جدیدی به فرمان فتحعلی شاه قاجار احداث شد.

همواره در طول تاریخ، ارادت خاص ایرانیان به این حضرت نمایان بوده و شهره خاص و عام گشته، ایرانی ها نقش به سزایی در توسعه و گسترش روزافزون حرم امام حسین داشته اند که همواره هم ادامه دار می باشد. آخرین تعمیراتی که در حرم امام حسین صورت گرفته، در بخش ایوان طلا و ستون ها (قرار دادن ستون های مرمرین به جای ستون های چوبی) بوده که در سال ۱۳۸۹ قمری به واسطه حاج قنبر رحیمی انجام شده است.

 ضریح جدید حرم امام حسین و ویژگی های آن

حرم امام حسین دارای ۱۰ درب ورودی است که ۳ درب در سَمت غرب، ۲ درب در قسمت شمالی، ۳ درب در سمت شرقی و ۲ درب در قسمت جنوبی زیارتگاه قرار دارد. لازم به ذکر است که بگوییم بزرگترین درب در بخش جنوبی واقع شده است. در حرم امام حسین ۶۵ حجره وجود دارد که هر یک در مقابل خود یک ایوان دارد. ایوان طلا در مقابل درب حرم قرار دارد که گردشگران تور کربلا به هنگام ورود، آن را مشاهده می کنند و مسحور زیبایی آن می شوند. این ایوان در دو سوی خود ۲ مناره طلا نیز دارد.

در بخش شرقی صحن یک مسجد بزرگ هم به چشم می خورد که مربوط به نخستین بنای حرم بوده و در طول سال های گذشته گسترش پیدا کرده است. خوب است که بدانید، قتل گاه (مکانی که شِمر در آن سرِ ابی عبدالله را از تن او جدا کرد) در منتهی الیه رواق جنوبی واقع شده است. جدیدترین ضریحی که هم اکنون در کربلا قرار دارد نیز در سال ۱۳۹۱ توسط ایرانیان ساخته شد. این ضریح زیبا با همت چند تن از شیعیانِ عاشق، در شهر قم ساخته شد که در ساختِ آن از ۵ تُن چوب درخت ساج، ۲ تُن مس، ۴۰۰۰ کیلوگرم نقره و ۱۱۸ کیلوگرم طلا استفاده شده و وزن آن تقریبا ۱۲۰۰۰ کیلوگرم می باشد. این ضریح دارای مساحت ۳۴ متر مربعی بوده و ۲۰ باب پنجره دارد و ارتفاع آن کمی بلندتر از ضریح پیشین است.

صحن حرم امام حسین

صحن حرم امام حسین دو طبقه بوده و دیوارهای آن مزین به کاشی هایی همسان و زیبا می باشد. همچنین بخش هایی از صحن به انبار فرش ها تبدیل شده تا در مواقع ضرور بر روی زمین پهن شده و دوباره جمع گردد. رواق های زیادی در صحن واقع شده که از طریق آستانه می توانید به آن ها دسترسی پیدا کنید. رواق ها تا ارتفاع ۲ متری مزین به سنگ های مرمر هستند و در بخش های مختلف آن کاشیکاری های قرآنی دیده می شود که چشم هر بیننده ای را نوازش می دهند. تمامی مکان های مسقف موجود در حرم امام حسین با اینه کاری هایی زینت بخشیده شده که هنرِ دستِ ایرانی ها می باشد.

چه کسانی در حرم امام حسین دفن شده اند؟

افزون بر مقبره باشکوه حضرت امام حسین (ع)، قبور دیگر شهدای کربلا هم چند قدم آن سوتر قرار دارد. همچنین حضرت علی اصغر بر روی سینه امام حسین و  حضرت علی اکبر در پایین پای ایشان دفن شده اند. همان طور که اطلاع دارید در بخش شمال شرقی حرم امام حسین، حرم عباس ابن علی قرار دارد که مابین دو حرم را "بین الحرمین" می نامند.

داخل حرم امام حسین

داخل حرم امام حسین دارای بخشهای مختلفی مانند ایوان ها، رواق ها، درب ها و آرامگاه ها می باشد. شناختن قسمتهای مختلف به زائران محترم حرم مطهر کمک می کند تا همه قسمتها را بازدید و زیارت کنند و مسیرها را شناسایی نمایند.