بورس با چه ریسک‌هایی دست و پنجه نرم می‌کند؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد مجتبی سلطانی تحلیلگر بازار سرمایه در تشریح عوامل موثر بر ریزش بازار سهام و پیش‌بینی روند آتی بازار، اظهار کرد: بازار سرمایه بر اساس سابقه تاریخی خود به طور معمول در مهر ماه شرایط معقولی نداشته و با بررسی بازار سال های اخیر خواهیم دریافت که بیشتر شرکت‌ها پس از اتمام مجمع سالانه و تقسیم سود نقدی، روند خوبی را پیش نمی‌گیرند، از این‌رو نمی‌توان طی این بازه زمانی و در کوتاه مدت انتظار بازدهی ویژه‌ای را داشت.

سلطانی تشریح کرد: از طرفی پارامترهایی در سطح جهانی و تاثیرگذار بر بازار سهام ما وجود دارد که بعضا نگاه تحلیلی اشتباهی به آنها می‌شود و از جمله آن می‌توان به مسئله بحران انرژی با توجه به جنگ روسیه و اوکراین اشاره کرد که در این خصوص بیان می‌شود که اروپا زمستان سختی را در پیش دارد و بحران انرژی سبب عدم ریزش قیمت نفت می‌شود اما اکنون می‌بینیم که نرخ نفت خام حدود ۳۵ درصد ریزش داشته است.

وی افزود: پارامترهای جهانی تنها به موضوع مذکور ختم نمی‌شود و موارد دیگری همچون افزایش چاپ پول در امریکا و سیاست‌های انبساطی که در زمان کرونا پیش گرفتند نیز بر بازارهای مالی تاثیرگذار است. بانک مرکزی امریکا برای جلوگیری از اثرات تورمی ناشی از این موضوع اقدام به افزایش نرخ بهره کرده است. صعودی شدن نرخ بهره امریکا باعث رکودی شدن اقتصاد جهانی و افزایش فشار و تشدید عرضه در کامودیتی‌ها شده است و پیش‌بینی می‌شود که روند نزولی آنها همچنان ادامه‌دار باشد. این مسئله علاوه بر کامودیتی‌ها، بازار سهام کشورهای بزرگ و همچنین بازار رمز ارزها را نیز تحت الشعاع قرار داده است و در حال حاضر شاهد روند ریزشی آنها هستیم.

تحلیلگر بازار سرمایه مطرح کرد: افزون بر مسائل جهانی، باید این نکته را مدنظر داشت که بازار سهام طی دو سال و نیم اخیر در شرایط اصلاحی قرار داشته و فرسایشی شدن روند اصلاح باعث ناامیدی و خسته شدن سهامداران شده است. با تغییر دولت، بسیاری از سهامداران به تغییر و بهبود شرایط بازار امیدوار شدند اما تغییر رویکرد محسوسی را در مباحث کلان شاهد نبودیم؛ در همین راستا سهامدارانی که از شرایط و جو کلی بازار ناامید هستند، تصمیم به خروج سرمایه خود گرفتند و بازار کم‌عمق‌تر از گذشته شده است.

وی افزود: همچنین هماهنگی کافی در پیش‌برد سیاست‌ها و تصمیمات کلان وجود ندارد چراکه از یک‌سو اهدافی مبنی بر تقویت بازار سهام تعیین شده اما در مقابل اقداماتی همچون افزایش نرخ بهره بین بانکی که در تضاد با اهم هدف بوده، عملیاتی می‌شود. ذکر این نکته ضروریست که افزایش نرخ بهره بین بانکی ضربه سنگینی را به صنایع تولیدی و بازار وارد می‌کند.

سلطانی ضمن تاکید بر اثرگذاری تصمیمات کلان در بازار سرمایه، گفت: اخبار مثبتی در مباحث کلان و تصمیم‌گیری‌ها وجود دارد که از جمله آن می توان به بحث واگذاری بلوک ایران خودرو و سایپا اشاره کرد که با توجه به پررنگ‌تر شدن اخبار برجامی، نماد خودروسازها به طور ویژه مورد توجه سهامداران قرار گرفت اما با گذر زمان، پیشرفتی در این باب به وجود نیامد و به وعده‌ووعید بسنده شد که همین مسئله بر تشدید ناامیدی سهامداران تاثیرگذار بود. تغییرات مثبت در بحث واگذاری بلوک خودرویی‌ها می‌تواند تاثیر زیادی بر مارکت کل بازار (Market Cap) داشته باشد.

وی در تکمیل سخنان خود با اشاره به ریسک‌های پیش‌رو و اثر منفی شنیده‌ها، ابراز کرد: در روزهای گذشته زمزمه‌هایی مبنی بر اینکه احتمال دارد دولت بودجه سال آینده را به نحوی تدوین کند که فشار مضاعفی بر شرکت‌های بورسی وارد و سرمایه‌گذاران از سوی عواملی همچون افزایش نرخ بهره مالکانه، قیمت گاز، نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و... تهدید بشوند؛ این شنیده‌ها اصطلاحا "دانه درشت‌های بازار" را هدف قرار می‌دهد. واهمه سهامداران از این شایعات باعث شده تا شرکت‌های بزرگ با اصلاح شدیدتری رو به رو باشند و ترس به تمامی بازار سرایت کند.

وی با اشاره به دیگر عوامل تاثیرگذار در ریزش بازار سرمایه، تصریح کرد: در کنار عوامل یادشده، قطعی اینترنت در روزهای اخیر بر شدت ریزش بازار سهام دامن زده است چراکه در این شرایط بسیاری از کارگزاری‌ها با فاصله و لَگ قیمتی مواجه بودند و همین موضوع باعث شد تا معامله‌گران بینشی نسبت به اُردرها نداشته باشند و پایین‌ترین حد قیمتی را برای معامله انتخاب کنند. اضطراب نسبت به شرایط موجود و افزایش تمایل به فروش سهام به هر قیمتی باعث تشکیل صف فروش شد.

تحلیلگر بازار سرمایه در مورد پیش‌بینی وضعیت بازار سهام طی ماه‌های آینده، بیان کرد: در حال حاضر بزرگ‌ترین ریسک بازار سهام مربوط به بودجه سال آینده می‌شود و اگر تهدیدی از این بابت متوجه سهامداران نشود، با توجه به روند رو به رشد دلار، مابقی ریسک‌ها پوشش داده می‌شود. به بیان دیگر تمامی ریسک‌های احتمالی به‌ نوعی در قیمت‌های فعلی لحاظ شده است. با فرض رفع ریسک‌های سیستماتیک (به‌ خصوص مباحث مربوط به بودجه سال آینده) می‌توان در آبان ماه و در فصل زمستان شرایط بهتری را متصور باشیم. در واقع اگر سایه سنگین تهدیدهای کلان بر سر بازار سرمایه نباشد، قیمت‌های فعلی سهام پتانسیل رشد دارد و می‌تواند به سطوح قبلی بازگردد.