گروه صنعت پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، ۱۰ماه از نابسامانی بازار نهاده‌های دامی می‌گذرد و به‌رغم تخصیص ارز ۴هزارو ۲۰۰ تومانی به واردات انواع نهاده‌های دامی، اما همچنان بسیاری از مرغداران و دامداران در تأمین آن دچار مشکل هستند. سال جاری بدترین سال برای این تولیدکنندگان بود، زیرا توزیع ذرت، جو و به ویژه سویا به شدت کاهش یافته و به دلیل سختگیری‌های دولتی، حتی توزیع در بازار آزاد هم به صفر رسیده است.
در این مدت، گزارشات فراوانی از مشکلات تولیدکنندگان و تأمین نهاده‌ها توسط سامانه بازارگاه منتشر شده، اما هنوز هیچ راه حلی برای برون رفت از این چالش از سوی متولیان بازار صورت نگرفته‌است. بانک مرکزی مقصر اصلی ماجرا معرفی شده و اعلام می‌شود که این بانک ارز مورد نیاز برای واردات نهاده‌ها را اندازه کافی تأمین نکرده‌است، متولیان سامانه بازارگاه و شرکت پشتیبانی امور دام همچنان وعده و وعید می‌دهند و هیچ کس به داد تولیدکنندگان نمی‌رسد.
به گفته فعالان بازار کسانی که در سامانه بازار گاه ثبت سفارش می‌کنند، حدود یک ماه در انتظار دریافت کالای خود می‌مانند و کسانی که زمان تحویل نهاده‌هایشان آن فرا رسیده، پول ندارند کالایشان را تحویل بگیرند و کالا باید چندین روز در سامانه بلاتکلیف بماند تا به خریدار دیگری واگذار شود. شرکت پشتیبانی امور دام که مرغداران و دامداران، این شرکت را متولی تنظیم بازار نهاده‌ها می‌داند، ماه هاست که ذخایر خود را استفاده کرده‌اند و بیش از این توان تأمین نهاده را ندارد.
دراین مدت مشکلات تأمین نهاده‌ها میان بانک مرکزی، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت و اتحادیه وارد کنندگان نهاده‌ها پاسکاری شده است. بانک مرکزی اعلام می‌کند که با هماهنگی وزارتخانه‌های صمت، جهاد کشاورزی و بهداشت، طی شش‌ماه سال جاری جمعاً بیش از ۵هزارو ۲۶۷میلیون دلار تأمین ارز انجام داده است. بر اساس اطلاعیه این بانک، تأمین ارز انجام شده توسط بانک‌مرکزی به نرخ ۴هزارو ۲۰۰تومان، از ابتدای سال تاکنون بابت واردات اقلام اشاره شده به شرح زیر است: ذرت یک‌هزارو ۴۴۶میلیون دلار، دانه‌های روغنی ۷۱۴میلیون دلار، جو۲۰۲میلیون دلار و کنجاله ۵۰۹ میلیون دلار.
با این حال فعالان حوزه دام و طیور می‌گویند: مشکل واردات، تأمین ارز مرغوب و نحوه انتقال آن بوده که با مشکل مواجه شده‌است. به عنوان مثال در مواردی بیش از دوماه است که واردکننده نمی‌تواند ارز تأمین شده را به حساب فروشنده خارجی منتقل و اجازه ترخیص و تخلیه کالای خود را دریافت کند. به همین دلیل نیز ترخیص کنجاله سویا از گمرکات نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۴درصد و جو ۲۶درصد کاهش یافته است. در این میان وزارت جهاد کشاورزی که متولی سامانه بازارگاه است هنوز نتوانسته مشکلات سامانه را رفع کند و مدام به واردکنندگان خط و نشان می‌کشد که وارداتشان را باید در این سامانه عرضه کنند. اما گاهی دیده می‌شود که برخی خارج از سامانه با سه‌برابر قیمت مصوب به صورت پنهانی نهاده‌ها را در بازار آزاد می‌فروشند. نتیجه این پاسکاری‌ها این شده که قیمت مرغ از کیلویی ۱۲هزارتومان به ۲۷هزارتومان افزایش یافته، قیمت شیر خام در دو مقطع از سال گران شده و شیر و فرآورده‌های لبنی نیز تاکنون سه‌تا چهاربار قیمتشان را افزایش داده‌اند. قیمت گوشت قرمز نیز در این مدت نوساناتی داشته‌است، اما از آنجایی که نهاده‌های دامی جایگزین‌هایی دارند، قیمت گوشت قرمز به نسبت سایر کالاها با افزایش قیمت کمتری مواجه شده است.
اما نکته اینجاست که چرا واردات و توزیع نهاده‌های دامی که با ارز دولتی وارد می‌شود، بیش از سایر کالاهای وارداتی با مشکل مواجه شده‌است. واردات نابسامان از کانال‌های مختلف به کشور یکی از دلایلی است که به آشفتگی بازار و سیستم توزیع آسیب وارد کرده‌است. تأخیر در تأمین ارز مورد نیاز از یک سو و تخصیص ارزهای بعضاً غیر قابل انتقال برای واردات کنجاله سویا از سوی دیگر باعث از دست رفتن فرصت خرید به موقع این نهاده شده و واردکنندگان را با افزایش چشمگیر قیمت‌های جهانی مواجه کرده‌است. به عنوان مثال برای واردات کنجاله سویا از ابتدای سال‌جاری تا ۱۲مهرماه حدود ۴۶۰میلیون دلار ارز تأمین شده که تأمین ۱۵۰میلیون دلار از این رقم در بازه زمانی ۱۵شهریور ماه تا ۱۲مهر ماه صورت گرفته است.
از همه مهم‌تر نبود شفافیت در توزیع نهاده‌های دامی است که در سال جاری به شدت تولیدکنندگان و فعالان بازار را متضرر کرده است. به نظر می‌رسد که متولیان واردات نهاده‌های دامی اعم از بانک مرکزی و وزارتخانه‌های صمت و کشاورزی باید به راهکار مشخص و واحدی برای تأمین نهاده‌ها برسند و واردات از چند کانال مطمئن انجام گیرد تا کشور با کمبود مواجه نشود و در تأیید ثبت سفارش‌ها دقت بیشتری شود تا به یکباره کالایی نایاب و بازار دچار نابسامانی نشود، چنانچه متولیان تصمیم عاجلی برای این بازار آشفته نگیرند، مصرف‌کنندگان باید در انتظار افزایش مجدد مرغ و گوشت و فراورده‌های لبنی باشند و زنجیره تولید نیز روزبه روز تنگ‌تر و کوچک‌تر شود.
منبع: روزنامه جوان
نظر شما