گروه صنعت پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، امین محمودی- بر اساس ماده ۶ و ۷ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، تامین امنیت غذایی از طریق افزایش کمّی و کیفی تولید محصولات اساسی، یکی از اولویت های مهم جمهوری اسلامی ایران برای مقاوم سازی اقتصاد است. گندم از محصولات اساسی کشاورزی است که نقش مهمی در امنیت غذایی دارد؛ به نحوی که علاوه بر ایران، کشورهای مختلف جهان نظیر آمریکا، روسیه، چین، هند، پاکستان، استرالیا، کانادا، اوکراین و غیره برای تولید و صادرات این محصول، برنامه راهبردی و منحصر به فرد دارند. این کشورها نه تنها در تولید گندم به خودکفایی رسیده اند، بلکه برای صادرات آن به کشورهای دیگر نیز برنامه ریزی کرده اند تا بازار این محصول راهبردی را نیز مدیریت نمایند.
* قیمت ۴ هزار تومانی گندم؛ بلای جان کشاورزان
در حال حاضر مهمترین و تقریبا تنها حمایت دولت از تولید گندم در کشور، خرید تضمینی این محصول از کشاورزان طبق قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی است؛ بر این اساس دولت باید هر ساله نرخ خرید تضمینی گندم (و سایر محصولات ذکر شده در قانون) را پیش از شروع فصل کشت اعلام نموده و پس از تولید، آن را از کشاورزان خریداری نماید؛ نرخ اعلامی دولت باید هرساله متناسب با هزینه های تولید و تورم افزایش داشته باشد.
دولت از سال ۱۳۹۳ توانست با اجرای صحیح این قانون، زمینه را برای خودکفایی در تولید گندم فراهم کند؛ اما در چند سال اخیر، این قانون به درستی اجرا نشده و این خطر را ایجاد کرده است که امنیت غذایی کشور با چالش جدی مواجه شود. این درحالیست که خودکفایی کشور در تولید گندم به عنوان یک محصول اساسی و راهبردی، برگ برنده ایران به ویژه در شرایط تحریم است و باید از آن حراست شود.
* واردات ۵ میلیون تنی گندم در سال آینده
مهر ماه سال جاری بود که دولت برای اجرای قانون خرید محصولات اساسی کشاورزی، قیمت خرید گندم که یکی از اصلی ترین و استراتژیک ترین محصولات کشاورزی است را برای سال زراعی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ برای هر کیلوگرم ۴ هزار تومان اعلام کرد.
این امر واکنش های زیادی را بین کارشناسان، تشکل های صنفی، کشاورزان و حتی نمایندگان مجلس داشته است به طوری که تشکل های صنفی قیمت ۵ هزار تومان و نمایندگان مجلس قیمت ۶ هزار تومان را نرخ منطقی خرید گندم توسط دولت می دانند، خصوصا زمانی که قیمت نهادهای تولید و هزینه های کشاورزان مانند کود و سم ۵ برابر شده است.
سید جواد ساداتی نژاد، رئیس کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس در این باره گفته است: کشاورزان همواره با ارزیابی فایده و ضرر دنبال کشت هستند و اگر قیمت پایین‌تری در نظر بگیریم، آنها این محصول استراتژیک را نمی‌کارند. بنابراین سال آینده مجبور خواهیم شد ۵ میلیون تن گندم وارد کنیم.
وی با بیان اینکه قیمت کود شیمیایی در دو هفته ا خیر ۵ برابر شده، گفت: افزایش قیمت این نهاده هزینه تولید را افزایش داده، بنابراین دولت باید در تعیین نرخ به افزایش هزینه‌ها هم توجه داشته باشد.
رئیس کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس ادامه داد: واردات گندم با ارز ۲۰ هزار تومانی برای کشور کیلویی ۶ هزار تومان تمام می‌شود. بنابراین کار منطقی این است که به جای پر کردن جیب کشاورزان خارجی، این قیمت‌ها را به کشاورزان خودمان پرداخت کنیم.
مشکلات کشاورزان در یک مقوله نمی گنجد
در همین خصوص خبرنگار رادار اقتصاد آخرین وضعیت کشاورزان و نرخ عادلانه خرید تضمینی را از محمد شفیع ملک زاده، رئیس نظام صنفی کشاورزی ایران جویا شده است.
ملک زاده به خبرنگار رادار اقتصاد گفت: با توجه به وضعیتی که جدیدا در کشور به وجود آمده است و هزینه های تولید به طور سرسام آور افزایش یافته است، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس درست گفتند که کشورمان به زودی نیاز زیادی به واردات گندم خواهد داشت.
وی افزود: در وضعیت فعلی ارز دولتی روی نهاده های کشاورزی حذف شده است و از طرفی دیگر هم به دلیل اختلالات ارزی که وجود داشته، قیمت دلار نیز در مقاطعی به بالای ۳۲ هزار تومان رسیده است بنابراین قطعا این قیمت روی همه نهادها و هزینه های تولید بخش کشاورزی اثر خود را گذاشته و باعث افزایش چند برابری آنها شده است.
رئیس نظام صنفی کشاورزی ایران در ادامه یادآور شد: رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در خصوص میزان واردات مورد نیاز دولت در سال آینده روی عدد ۵ میلیون تن تاکید داشتند ولی بنده معتقدم میزان مورد نیاز واردات خیلی بیشتر از این ۵ میلیون تن است به طوری که با این هزینه های تولید بسیار بالا و با قیمت ۴ هزار تومانی تعیین شده توسط دولت به صورت شتابزده امروز کشاورزان به هیچ عنوان اقدام به کشاورزی نمی کنند.
عدم استقبال کشاورزان از کشت گندم
ملک زاده گفت: در وضعیت فعلی بسیاری از کشاورزان در جلسات خصوصی خودشان و در گروههای که با مشارکت دارند اعلام کرده اند که دیگر حتی ۱ دانه بذر گندم هم در زمین های خودمان کشت نخواهیم کرد حتی اگر هیچ چیزی هم نکاریم به هیچ وجه حاضر نیستیم هیچکدام از محصولات استراتژیکی که دولت قیمتشان را تعیین کرده مورد کشت قرار دهیم.
وی اظهار نمود: از طرف دیگر کشاورزان به دلیل مشکل نقدینگی که دارند و خودشان هم احساس می کنند با این هزینه های تولید نمی توانند گندم کشت و تولید کنند چون توانایی خرید نهاده ها را ندارند به عنوان مثال کشاورزی که کود شیمایی را با قیمت کیسه ای ۶۵ هزار تومان می خرید در وضعیت فعلی باید ۵۰۰ هزار تومان برای هر کیسه کود هزینه کند.
قیمت نهادهای کشاورزی سرسام آور شده است
رئیس نظام صنفی کشاورزی ایران تاکید کرد: اگر به انبارها مراجعه کنید می بینید انبارها پر از کود شیمایی است ولی عاملیت های کود شاکی هستند چون کسی از آنان خرید نمی کند، سموم هم همینطور چون سمی که تا تیرماه قیمتش ۵۰ هزار تومان بود در وضعیت فعلی به ۲۵۰ هزار تومان رسیده است، دولت بذری که در سال گذشته از خود کشاورزی کیلویی ۲۵۰۰ خرید است را امسال با قیمت کیلویی ۴۸۰۰ تومان می خواهد به خود کشاورز بفروشد.
ملک زاده بیان داشت: در بحث ادوات تراکتوری که ۹۰ میلیون تومان قیمت داشته هم اکنون به بالای ۴۰۰ میلیون تومان رسیده است هیچوقت مالک این وسیله حاضر نیست مثل سالهای قبل هزینه کشت را بگیرد، به طوری که اگر قبلا یک هکتار زمین را با ۳۰۰ هزار تومان شخم میزد در وضعیت فعلی همین زمین را بالای ۷۰۰ هزار تومان شخم می زند.
وی افزود: به طور میانگین هزینه های تولید کشاورزان ۱۵۰ تا ۲۰۰ درصد افزایش یافته است یعنی قیمت تمام شده محصول نهایی را نباید با قیمتی کمتر از ۱۵۰ درصد افزایش در نظر بگیریم و گندمی که در سال گذشته غیرمنطقی و غیر عادلانه ۲۵۰۰ تومان تعیین شده بود(که باید حداقل ۳۵۰۰ می بود) تنها قیمتش ۶۰ درصد اضافه شده است که به ۴ هزار تومان رسیده است در صورتی که باید بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ درصد هزینه تولید کشاورزان افزایش می یافت چه انتظاری دارند که در این شرایط کشاورزان توان تولید گندم را داشته باشد و به طور یقین و قطعی بگویم بیشتر از ۴ هزار تومان گندم از کشاورزان خریداری نمی کنیم خوب طبیعتا کسی از تولید استقبال نخواهد کرد.
قیمت گندم در بازارها همسایه ۱۱ تومان هست، پس منتظر رونق قاچاق باشیم
رئیس نظام صنفی کشاورزی ایران گفت: با چنین وضعیتی در بهترین شرایط ممکن در سال آینده تنها ۴ میلیون تن گندم در کشور تولید خواهد شد که با توجه به این که نیاز سرانه کشورمان به گندم ۱۱ میلیون تن گندم در سال است، بین ۳ تا ۵ میلیون تن هم گندم هر سال برای ذخیره استراتژیک هر سال انبار می شود که بدین ترتیب کشورمان در سال آینده با کمبود ۱۲ میلیون تنی روبرو خواهد شد.
ملک زاده اذعان داشت: طبیعتا با وقوع چنین اتفاقی کشورمان نیاز به واردات شدید گندم خواهد داشت این در حالی است که در بازارهای اطراف(عراق) نیز گندم با نرخ ۱۱ هزار تومان خریداری می شود و می توان گفت که شرایط قاچاق گندم نیز کشورمان را به شدت تهدید می کند.
وی اضافه کرد: البته اگر بخواهیم این میزان گندم را از کشورهای دیگر انجام دهیم به ازای هر تن باید ۲۶۰ دلار بپردازیم که این امر فقط شامل خرید در محل است، این در حالی است که بحث بارگیری، حمل و نقل و ترخیص انجام شود بدون شک بالای ۳۰۰ دلار هزینه تمام شده گندم می شود بنابراین با توجه به وضعیت فعلی(و نه آینده) باید دولت در بهترین حالت ممکن حداقل کیلویی ۹ هزار تومان گندم وارد کند.
سال آینده به ۱۲ میلیون تن گندم نیاز داریم
رئیس نظام صنفی کشاورزی ایران عنوان داشت: قیمت خرید تضمینی گندم که ۴ هزار تومان اعلام شده برای اردیبهشت ماه سال آینده است، با این شرایط که روز به روز دلار گرانتر می شود و ارزش ریال کاهش می یابد دولت باید به ازای خرید هر کیلو گندم از دیگر کشورها ۹ هزار تومان پرداخت کند.
ولی اینطور که روز به روز کالاها در حال گرانی هستند احتمالا دولت مجبور شود ۱۲ میلیون تن گندم مورد نیاز را کیلویی ۱۵ هزار تومان خریداری کند.
ملک زاده با بیان این که اگر دولت و سازمان برنامه و بودجه بر عدم تغییر نرخ خرید تضمینی گندم تاکید دارند بدون هیچ شکی بزرگترین ضربه را به کشور وارد کرده اند، اضافه کرد: چون هم تولید کنندگان را نابود و هم اشتغال را از بین می برد و هم کشاورزان سوق به کشت محصولات آب بر می کنند که زیاد هم در کشور تولید می شود و چون در بحث فروش و صادرات زمینه ها و زیرساخت های مناسبی ایجاد نکرده ایم با فاجعه ای بزرگ روبرو خواهیم شد و به اصطلاح تولیدات روی دست کشاورزان باد می کند.
وی افزود: از طرف دیگر ارز بسیار زیادی را در این شرایط تحریمی از کشورمان خارج خواهیم کرد، به اعتقاد بنده چون قیمت گندم در بازارهای جهانی به طور متوسط از ۲۳۰ الی ۲۷۰ دلار است.
رئیس نظام صنفی کشاورزی ایران در پایان اظهار نمود: قیمت خرید تضمینی گندم که چند ماه گذشته با وزارت جهاد کشاورزی به توافق رسیدیم ۵ هزار و ۴۸۰ تومان است اما در وضعیت فعلی که نهاده های تولید گران شده و می خواهیم کشاورزان را تشویق به تولید کنیم نرخ منصفانه خرید تضمینی نباید کمتر از ۶ هزار تومان باشد.
انتهای پیام/
نظر شما