ربات‌های آدمکش؛ آینده مخوف در انتظار جنگ اوکراین

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، پیشرفت‌ها در زمینه هواپیماهای بدون سرنشین در اوکراین، روند توسعه فناوری‌ای را تسریع کرده است که به زودی می‌تواند اولین روبات‌های جنگ‌جوی خودمختار جهان را به میدان نبرد بیاورد و عصر جدیدی از جنگاوری را آغاز کند.

به گفته تحلیلگران نظامی و محققان هوش مصنوعی، هرچه جنگ بیشتر طول بکشد، احتمال ساخت پهپادهایی که می‌توانند بدون کمک انسان اهداف را شناسایی، هدف‌گیری و به آن‌ها حمله کنند بیشتر می‌شود.

بنابر گزارشی از آسوشیتدپرس، این یک انقلاب در فناوری نظامی هم‌رده معرفی اسلحه‌های اتوماتیک خواهد بود. اوکراین در حال حاضر پهپادهای تهاجمی نیمه خودمختار و سلاح های ضد پهپاد مجهز به هوش مصنوعی دارد. روسیه نیز ادعا می‌کند که تسلیحاتی برمبنای هوش مصنوعی در اختیار دارد، اگرچه این ادعاها اثبات نشده است.

کارشناسان می‌گویند فقط مسأله زمان است تا وقتی که روسیه یا اوکراین یا هر دو، این نوع تسلیحات خودمختار را مستقر کنند.

زاخاری کالنبورن، تحلیلگر نوآوری تسلیحات دانشگاه جورج میسون، گفت: بسیاری از کشورها در حال توسعه این فناوری هستند. قطعاً به کار بردن آن‌ها آنقدرها هم دشوار نخواهد بود.»

اجتناب ناپذیر بودن این اتفاق در میان فعالانی که سال‌ها تلاش کرده‌اند تا هواپیماهای بدون سرنشین آدم‌کش را ممنوع کنند نیز حس شده است و اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که باید تنها به محدود کردن استفاده تهاجمی از این سلاح‌ها بسنده کنند.

وزیر فناوری اوکراین، میخائیلو فدوروف، موافق است که پهپادهای قاتل خودمختار "گام بعدی منطقی و اجتناب ناپذیر" در توسعه تسلیحات هستند. او گفت که اوکراین «تحقیقات و توسعه زیادی در این راستا» انجام داده است.

فدوروف در مصاحبه با آسوشیتدپرس گفت: «من فکر می کنم که پتانسیل به کار گیری این نوع جنگ‌افزارها در شش ماه آینده بسیار بالا است.»

سرهنگ دوم اوکراینی یاروسلاو هونچار، یکی از بنیانگذاران سازمان غیرانتفاعی نوآوری هواپیماهای بدون سرنشین جنگی، در یک مصاحبه در نزدیکی خط مقدم گفت که انسان‌ها به طور بهینه نمی‌توانند اطلاعات را پردازش کنند و به سرعت ماشین‌ها تصمیم بگیرند.

او گفت که رهبران نظامی اوکراین در حال حاضر استفاده از سلاح های خودکار کشنده را ممنوع کرده‌اند، اگرچه ممکن است این در آینده تغییر کند.

هونچار گفت: «ما هنوز از این خط قرمز عبور نکرده‌ایم - و من می‌گویم «هنوز» چون نمی‌دانم در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد.» گروه او نوآوری پهبادی در اوکراین را رهبری کرده است و پهپادهای تجاری ارزان قیمت را به سلاح‌های کشنده تبدیل کرده‌اند.

سازندگان غربی می‌گویند که اوکراین با تلاش کمی می‌تواند پهپادهای نیمه خودمختار تسلیحاتی خود را به طور کامل اتوماتیک کند تا بهتر از پارازیت در میدان نبرد جان سالم به در ببرند.

این پهپادها شامل «سوییچ ‌بلید ۶۰۰» ساخت ایالات متحده و «وار میت» لهستانی هستند که هر دو در حال حاضر به انسان‌ها نیاز دارند تا اهداف را از طریق ویدیوی زنده ارسالی انتخاب کنند و هوش مصنوعی باقی کار را انجام می‌دهد.

وحید نوابی، مدیرعامل AeroVironment، سازنده پهباد سوییچ ‌بلید، گفت: «تکنولوژی انجام یک ماموریت کاملاً مستقل در حال حاظر وجود دارد. این امر مستلزم تغییر قوانین برای حذف انسان از زنجیره تصمیم‌گیری است.» که او تخمین می‌زند سه سال دیگر برای آن باقی مانده است.

پهپادها می توانند اهدافی مانند خودروهای زرهی را با استفاده از تصاویر موجود در حافظه‌شان شناسایی کنند، اما در مورد اینکه آیا این فناوری به اندازه کافی قابل اعتماد است یا خیر و اینکه آیا می‌توان مطمئن بود که ماشین اشتباه نمی‌کنند و جان افراد غیر نظامی را نمی‌گیرد، اختلاف نظر وجود دارد.

آسوشیتدپرس از وزرای دفاع اوکراین و روسیه پرسید که آیا آنها از تسلیحات خودمختار به صورت تهاجمی استفاده کرده‌اند یا خیر و آیا در صورت موافقت طرف مقابل قبول می‌کنند که آن‌ها هم از این نوع تسلیحات استفاده نکنند. هیچ کدام پاسخی ندادند.

یک گزارش غیرقطعی سازمان ملل نشان می‌دهد که روبات‌های قاتل برای اولین بار در درگیری‌های داخلی لیبی در سال ۲۰۲۰ حظور یافتند، زمانی که پهپادهای Kargu-۲ ساخت ترکیه در حالت تمام اتوماتیک تعداد نامشخصی از سربازان را کشتند.

هوش مصنوعی کاملاً خودمختار در حال حاضر به دفاع از اوکراین کمک می کند. شرکت تکنولوژی فورتم مستقر در یوتا، سیستم‌های شکار پهپادی را به ارتش اوکراین ارائه کرده است که رادارهای کوچک را با هواپیماهای بدون سرنشین مجهز هوش مصنوعی هستند، ترکیب می‌کنند. رادارهای این سیستم، پهپادهای دشمن را شناسایی و سپس هواپیماهای بدون سرنشین با شلیک تور آنها را غیرفعال می کنند، همه‌ی این کارها بدون کمک انسان.

انواع پهپادهای مجهز به هوش مصنوعی همچنان در حال افزایش هستند. اسرائیل چندین دهه است که این نوع هواپیماها را صادر می‌کند. پهباد هارپی رادار کش اسرائیلی می‌تواند تا ۹ ساعت بالای رادار ضد هوایی معلق بماند و منتظر فعال شدن آن باشد.

نمونه های دیگر ربات‌های خودمختار شامل هلیکوپتر تسلیحاتی بدون سرنشین Blowfish-۳ چین است. روسیه در حال کار بر روی یک پهپاد هوش مصنوعی زیر آب با ماده انفجاری هسته‌ای به نام Poseidon است. هلندی‌ها در حال حاضر در حال آزمایش یک ربات زمینی مجهز به مسلسل کالیبر ۵۰ هستند.

هونچار معتقد است روسیه -با توجه کمی که با حملاتش به غیرنظامیان اوکراینی به قوانین بین‌المللی نشان داده است- اگر پهپادهای خود مختار قاتل را در اختیار داشت تا کنون از آن‌ها استفاده می‌کرد.

هوش مصنوعی یک اولویت برای روسیه است. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در سال ۲۰۱۷ گفت که هرکس بر این فناوری تسلط داشته باشد، بر جهان حکومت خواهد کرد. در یک سخنرانی در ۲۱ دسامبر، او نسبت به توانایی صنعت تسلیحات روسیه برای تعبیه هوش مصنوعی در ماشین‌های جنگی ابراز اطمینان کرد و تاکید کرد که «موثرترین سیستم‌های تسلیحاتی آن‌هایی هستند که به طور اتوماتیک و با سرعت عمل می‌کنند».

مقامات روسی در حال حاضر ادعا می کنند که پهپاد Lancet آنها می تواند با استقلال کامل عمل کند.

گرگوری آلن، مدیر سابق استراتژی و سیاست در مرکز هوش مصنوعی پنتاگون، می‌گوید: «دانستن اینکه روسیه از این خط قرمز می‌گذرد یا نه، کار آسانی نیست.»

به گفته آلن تشخیص اینکه یک پهباد از راه دور کنترل می‌شود یا اینکه خودمختر است دشوار است. تا به امروز، پهپادهایی که قادر به کار در هر دو حالت بوده‌اند، عملکرد بهتری در هنگام هدایت انسانی داشته اند.

استوارت راسل، استاد دانشگاه کالیفرنیا-برکلی، محقق برجسته هوش مصنوعی، گفت که این فناوری به طور خاص پیچیده نیست. او گفت که در اواسط دهه ۲۰۱۰، همکارانی که او از آنها نظرسنجی کرد، توافق داشتند که دانشجویان فارغ التحصیل می ‌توانند در یک ترم، یک پهپاد خودمختار تولید کنند که «قادر به پیدا کردن و کشتن یک فرد، مثلاً در داخل یک ساختمان» است.

تلاش برای وضع قوانین بین المللی برای پهپادهای نظامی تاکنون بی نتیجه بوده است. نه سال مذاکرات غیررسمی سازمان ملل متحد در ژنو پیشرفت چندانی نداشت و قدرت های بزرگ از جمله ایالات متحده و روسیه با ممنوعیت آن‌ها مخالفت کرده اند.

سیاستگذاران واشنگتن می گویند که با ممنوعیت موافقت نمی‌کنند زیرا نمی‌توان به رقبا اعتماد کرد که از قوانین پیروی کنند و از این پهبادها به صورت اخلاقی استفاده کنند.

دانشمندان همچنین نگران تغییر کاربری سلاح های هوش مصنوعی توسط تروریست‌ها هستند. در یک سناریو ترسناک، ارتش آمریکا صدها میلیون دلار برای نوشتن کد برای برنامه‌نویسی پهپادهای قاتل هزینه می کند. سپس در صورت به سرقت رفتن، این کدها کپی می‌شود و در واقع همان سلاح را در اختیار تروریست‌ها نیز می‌گذارد.

آلن، یکی از مقامات سابق وزارت دفاع، گفت: پنتاگون تا به امروز نه تعریفی از "یک سلاح خودگردان مجهز به هوش مصنوعی" ارائه کرده است و نه مجوز استفاده از چنین سلاحی را برای سربازان آمریکایی صادر کرده است. پروژه ساخت هر سیستم پیشنهادی باید ابتدا به تایید رئیس ستاد مشترک ارتش و دو معاون وزیر برسد.

اما این موانع، جلوی توسعه این نوع تسلیحات را در سراسر ایالات متحده نگرفته است. پروژه‌هایی از این دست در «آژانس تحقیقات پیشرفته دفاعی»، آزمایشگاه‌های ارتش، مراکز دانشگاهی و بخش خصوصی در حال توسعه هستند.

پنتاگون بر استفاده از هوش مصنوعی برای تقویت جنگجویان انسانی تاکید کرده است و نیروی هوایی در حال مطالعه راه‌هایی برای استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین برای کمک به خلیانان جت‌های جنگنده است. معاون وزیر دفاع سابق رابرت او ورک، یکی از مبلغین این ایده، در گزارشی در ماه گذشته گفت که زمانی که سیستم‌های مجهز به هوش مصنوعی عملکرد بهتری از انسان‌ها دارند «احمقانه است که به سمت یک سیستم خودمختار نرویم». به نظر او در سال ۲۰۱۵، زمانی که بینایی کامپیوتری از دید انسان بهتر شد، از این محدوده عبور کردیم.

انسان‌ها همین حالا هم در برخی از سیستم های دفاعی حذف شده‌اند. سپر موشکی گنبد آهنین اسرائیل مجاز است به طور خودکار شلیک کند، اگرچه گفته می شود که فردی بر آن نظارت دارد و اگر سیستم هدف اشتباهی را دنبال کند، می تواند مداخله کند.

پس آیا جنگ‌های آینده به نبردی تا آخرین پهپاد تبدیل خواهد شد؟

این چیزی است که پوتین در یک گفت‌وگوی تلویزیونی با دانشجویان مهندسی در سال ۲۰۱۷ پیش‌بینی کرد: «وقتی پهپادهای یک طرف توسط هواپیماهای بدون سرنشین طرف دیگر منهدم می‌شوند، یکی از طرفین چاره‌ای جز تسلیم شدن نخواهد داشت.»