پایــانِ یــک رویـــا؛شورایـــی که نمی تواند،فارغ از علایقِ اعضا تصمیمی جهانی بگیرد/حق وتو یک باج گیری بین المللی است/ چندگانگی شورای امنیت آن را رو به تضعیف و قهقرا برده است

گروه منهای اقتصاد پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد پس از جنگ جهانی و در شرایطی که جامعه ی جهانی از جنگ و آثار زیانبارِ آن به ستوه آمد و وجدانِ عمومیِ جهانی از جنگ و حواشیِ تلخِ آن منزجر شدند،زمینه برای ظهور تشکلی جهانی و متشکل از تمام کشورهای دنیا برای همفکری ،همنشینی و همکاری در مسیرِ پیشگیری از جنگهای خانمان سوز مهیا شد.بنابراین کشورهای دنیا که ملت های آنها تشنه ی صلح و خواهان آشتی بین المللی و نیل به آرامش بودند،علی رغم توجه وتعصب به هویت ملی و سرزمینی خود،تن به عضویت در سازمانی فرا ملییتی به نام سازمان ملل متحد داده و امید داشتند که این سازمان،با توسل به مقررات جهانی، صلحِ جهانی را تضمین و مانعی برای بروز جنگهای خونین شود.

با توجه به رسالتِ جهانی(صلح آرمانی)که موسسین برای سازمانِ ملل متحد داشتند،لازم بود مجمع عمومی آن که اغلبِ کشورها در آن عضو بودند،تصمیم ساز و تصمیم گیر نگه داشته می شد تا اصطلاحا حرف آخر را در وقایع بین المللی بزند ولی،تضعیفِ این سازمان بین المللی از جایی آغاز شد که ابرقدرت ها با استفاده ی از نفوذ اقتصادی،نظامی و سیاسی خود از یک طرف و باج خواهیِ ناشی از ایفای نقش در از بین بردن نازیسم از طرف دیگر،شورای امنیت، که دارای پنج عضو دائم و ده عضو غیر دائم است را تشکیل داده و عملا سیطره ی خویش بر سازمان ملل و همچنین جامعه جهانی را رقم زدند.

شورای امنیتِ سازمان ملل متحد،نهادیست که دارای قدرتِ بین المللی بوده و با تصمیم گیری های خود می تواند زمینه ی اجماع جهانی برعلیه هرکشوری را مهیا وهمچنین با توجه به تعبیه ی حق وتو برای اعضا دائم،می تواند از اقداماتِ نظامی توسط جامعه بین الملل بر علیه کشوری جلوگیری نماید.از حق وتو می توان تعبیر به یک باج بین المللی نمود که کشورهای ابرقدرت در شورای امنیت برای خویش تحصیل وبا تمسک به آن نبضِ جامعه جهانی را در دست گرفتند.هدف از ایجاد شورای امنیت،تبادل نظر بین اعضا دائم و غیر دائم و اتخاذ تصمیم در خصوص کشورهای متخاصم و آغاز کننده ی جنگها و همچنین بردنِ اقداماتِ کشورهای جنگ طلب تحت مقررات الزام آور منشور ملل متحد و سپس استفاده از پتانسیل های باز دارنده و در صورت لزوم اقدام نظامی بر علیه کشورِ متجاوز برای پیشگیری از اخلال در نظم جهانی بود.آنچه که از سابقه ی اقدامات و تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل در گذشته تا به حال وجود دارد و این روزها نمودِ آنها را در خصوص کشورمان و اسراییل می بینیم حکایت از مصادره به مطلوبِ این شورا توسط اعضا دائم و عدم وجود یکپارچگی و تساوی در استانداردها و معیارهای مد نظر برای تصمیم گیری هاست.

این چندگانگی و به اصطلاح غش کردنهای متوالی به سمت یک یا چند کشور ،این شورا را در جامعه بین الملل رو به تضعیف و قهقرا برده ومی بینیم که علی رغم دارا بودن قدرت قانونیِ بین المللی عملا نمی تواند منشا تصمیم واحد و مورد قبولِ جامعه جهانی گردد.پس از جنگ جهانی و با تشکیل کشور اسراییل در سرزمینی که در طول تاریخ حادثه خیز بوده است،کانون بحران از اروپا به منطقه ی خاورمیانه منتقل و کشورهای غربی که از قضا سه عضو از پنج عضو دائم شورای امنیت را نیز دارند،خویش را تحت هر شرایطی متعهد به حمایت همه جانبه از این کشور دانسته و آثار سوء و مخربِ این حمایتِ بی چون و چرا به شدت در سازمان ملل متحد و خاصه شورای امنیت آن نیز رسوخ کرد و در دهه های اخیر به کرات ملاحظه کردیم که وجودِ حق وتو و تعهدِ نانوشته ی غرب به حمایت همه جانبه از اسراییل، کار را به جایی رسانده است که این رژیم که قدمتِ آن به صد سال نمی رسد،کنسولگری کشورِ ما که دارای تمدن چند هزار ساله است را در کشور سوریه با خاک یکسان و اتباع آن را می کشد و شورای مذکور علی رغم بدیهی بودنِ تجاوز، از محکومیتِ آن طفره می رود وعملا نمی تواند تصمیمی بگیرد که تضمین کننده ی صلح جهانی و بازدانده ی کشورهای متجاوز باشد.ضعف این شورا به عنوان تنها نهادی که تصمیمات آن در سطح بین الملل الزام آور هستند،علی رغم گذشتِ مدت زمان زیادی از بمبارانِ کنسولگری و عدم محکومیت آن،کار را به جایی می رساند که کشور ایران به حق و به درستی و بر مبنای موازین بین المللی اقداماتی تلافی جویانه انجام و در راستای دفاع از حیثیتِ ملی،منافعِ ملی و اعتبارِ بین المللی خود،مقابله به مثل می نماید.مخلص کلام اینکه به نظر می رسد، سازمان ملل متحد و خاصه شورای امنیت، سالهاست که از اهداف و رسالت آرمانیِ خود که تضمین صلح جهانی بود، فاصله گرفتند و بیش از آنکه که حامی صلح جهانی باشند و با تقابلِ به موقع با کشور های متجاوز،حافظ امنیت بین المللی گردند،تمام یا بیشترِ تخم مرغ های خویش را در سبدِ اسراییل گذاشته و علی رغم انزجارِ افکار عمومی، ولو در دل کشورهای غربی،علی رغم نسل کشی ها،تجاوزها و نقض های مکرر حقوق بشر،سعی همه جانبه بر حمایت از این رژیم،با توسل به حق وتوی خود در قطعنامه های صادر شده بر علیه آن دارند.این رویکرد به مرور شورای امنیت را به ابزاری بین المللی در راستای منافعِ اعضا و سوگلی های ایشان تبدیل و خطرِ انحطاط و از هم پاشیدن آن را بیش از پیش افزون می نماید.نمی توان چشم پوشی نمود که علی رغم وجودِ سازمان ملل،شورای امنیت،شورای حقوق بشر،یونسکو و دهها سازمان بین المللی،هنوز سایه ی بلوک بندی جهانی بر بالای سر دنیا تیره هست و تشتت و یکجانبه گرایی و جهانی نبودن شورای امنیت، خواه ناخواه کشورها را مجبور می کند که برای روزِ مبادا، به صورت پنهان و آشکار در یک جبهه ی سایه داری قرار بگیرند. این خطر برای جامعه جهانی و صلح جهانی هرآن امکان دارد به تقابلی سهمگین تبدیل بشود.

نگارنده معتقد است که رویای بشرِ بعد از جنگ های جهانی دال بر تحقق عملیِ جامعه جهانی که عاری از جنگ بوده و نهادی فرا ملییتی به نام سازمان ملل متحد و شورای امنیتِ آن بتوانند به عنوانِ ناظری که مافوقِ تمام کشورها بر صلح جهانی نظارت نمایند،علی رغمِ گسترش ارتباطاتِ مردمِ دنیا از طریق گردش سریع اطلاعات،رنگ باخته و با وجود نبودِ استانداردهای واحد در تبیین حقوقِ بین المللی کشورها و تعمد و تسامح در تفاسیری که ابرقدرت ها از وقایع نموده و بر تمسک به این تفتسیر،تصمیماتِ دوگانه و چندگانه ای اتخاذ می نمایند،این رویا دیگر قابل تحقق نیست.