گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد تقی آزاد ارمکی استاد جامعه شناس دانشگاه تهران در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص چرایی تمایل اکثریت مردم ایران به کسب درآمدهای حداکثری بدون کار و تلاش وفعالیت های اقتصادی که در میان مدت و بلند مدت منجربه بهره وری و کسب درآمد می شود، گفت: کسب درآمدهای راحت و آسان از طریق قمار در بازی و جایگاه های مختلف مثل قماری که بعضا در بورس شاهد آن هستیم یا بازی های تلگرامی و کسب درآمد از طریق رمز ارزها شبیه بازی همستر کامبت ابعاد پیچیده ای دارد که از ابعاد مختلف باید مورد بررسی قرار بگیرد.
وی در این باره خاطر نشان کرد: در قدیم کسب درآمد در ایران براساس کار روی زمین یا بر اثردرآمد زایی از راه تجارت و بازرگانی بوده است. دارندگان زمین یا خود روی آن کار می کردند یا رعیتی داشتند که برای آنها تولید ثروت می کردند، بنابراین دراین نوع درآمد زایی نیز بهره کشی وجود داشته است.
وی در این باره افزود: در تجارت نیز بهره کشی هایی در طول تاریخ وجود داشته که منجر به تامین منافع و درآمدهایی برای بخشی از افراد جامعه شده است اما در نهایت همه مردم با تلاش وکار شبانه روزی درآمد کسب می کردند.
تقی آزاد ارمکی استاد تمام جامعه شناسی دست یابی به پول و درآمدهای نفتی را عامل بر هم ریختن نظم کسب درآمد و دریافت و توزیع رانت و دست یابی به درآمدهای آنی مفت و بدون زحمت می داند وی در این باره خاطر نشان کرد: با پیدا شدن نفت به عنوان منبع درآمدی برای بسیاری از دولتها از جمله دولت ایران، مناسبات اقتصادی و اجتماعی به هم ریخت. به بیان دیگربا پیدا شدن نفت و دولتهایی که خیالشان نسبت به درآمدهای نفتی آسوده شد به طوری که می دانستند منبع درآمدی پایداری دارند که ازآن طریق پول بدون زحمت کسب می کنند زمینه ساز درآمدزایی هایی شد که یک شبه بسیاری را بدون کار و تلاش ثروتمند ساخت و جامعه را به این سمت سوق داد که بدون کار و تلاش می توان یک شبه راه هزار ساله را طی کرد.
استاد جامعه شناسی خاطر نشان کرد: متعاقب این وضعیت جامعه مثل دولت به دنبال دست یابی هر چه بیشتر به رانت، کسب پول رایگان و تولید ثروت رفت و بر این راه ها تا راه هایی که بهره وری اقتصادی می آفریند متمرکز شد.
وی افزود: متاسفانه در دهه های گذشته شاهد تغییر فلسفه اقتصادی، اجتماعی جامعه ایرانی در موضوع کارهستیم؛ یعنی بیشتر مردم خواهان کار و زحمت کمتر اما دریافتی های بالا هستند. این روند که در عامه مردم حاکم شده ناشی از رویکردی است که اصحاب قدرت و حتی بازاری ها به عنوان فعالان بازرگانی؛ تجاری و اقتصادی در دستور کار قرار داده اند.
تقی آزاد ارمکی معتقد است: دولت و نیروهای اجتماعی حتی حوزه بازار که در کار تولید ثروت هستند به جای اینکه با نگاه های درست اقتصادی به دنبال سرمایه گذاری در اقتصاد و تولید ثروت باشند بیشتر به دنبال استثمار و بهره‌کشی هستند، یعنی قواعد درست اقتصادی را دنبال نمی کنند تا صاحب درآمد شوند و به اقتصاد کشور به صورت کلان سود برسانند؛ بلکه برای کسب پول آسان از راه‌های ساده اقدام می کنند.
وی در این باره بیان داشت: این موضوع اقتصاد ایران را از خود متاثر کرده است. دریافت وام ها و اعطای تسهیلات کلان به بسیاری از مفسدان اقتصادی که به قیمت افزایش پایه پولی و چاپ پول بدون پشتوانه و رشد نقدینگی و تورم بالا تمام شد و مشکلات اقتصادی و معیشتی بسیاری به مردم تحمیل کرد ناشی از دیدگاه بدون کار و زحمت خانه خریدن؛ صاحب املاک در داخل و خارج شدن براساس توزیع رانت و ارتباط با اصحاب قدرت و ثروت است.
وی در این باره افزود: بانکها با این روش سیستم اقتصاد ایران را ویران کردند و در حوزه پولی و مالی گرفتار شدیم اما حجم کثیری از وام‌ها پس داده نشد، خورده و برده شد یا اگر ده سال بعد به نظام بانکی بازگشت به دلیل کاهش ارزش پول ملی به اقتصاد کشور کمک نکرد.
تقی آزاد ارمکی درباره بورس نیز معتقد است: در ایران، بورس نیز بعضا مثل بازی همستر قمار است چرا که منطق اقتصادی پشت آن نیست که منجر به بهبود وضعیت تولید کارخانه ای و به تبع آن عرضه بیشتر کالا و افزایش صادرات شود، بلکه پشت آن رانت خواری وجود دارد. فضای ثروتمند شدن یک شبه در ایران باعث شده عده‌ای در بانکها، عده‌ای در رمز ارزها و عده‌ای هم در بورس به دنبال کسب پول بدون کار و زحمت باشند، عده ای که به دلیل اینکه دولت مدیریت اقتصاد را در دست دارد و به بخش مردمی واگذار نشده در کنار دولت زمینه های لازم برای بر هم ریختن شاکله اقتصادی و اجتماعی را ایجاد کرده اند.
وی دراین باره افزود: وضعیت کنونی که شاهد ان هستیم ناشی از این است که دولت و بازار کار خود را به درستی انجام نمی دهند. دولت باید از اقتصاد خارج شود و کار را به دست بخش خصوصی واقعی بسپارد و بازار نیز نباید فقط به فکر واردات کالای بنجل و ارزان چینی باشد، بلکه بهره وری و مزیت اقتصادی با صادرات در برابر واردات ایجاد کند اما بازاری های ما متعهد به این کار نیستند به این خاطر انباشت ثروتی در ایران صورت نمی گیرد چرا که همه به دنبال ثروت آسان هستند.
وی در خصوص راهکارهایی که کار و تلاش و ایجاد بهره وری را درجامعه ایجاد کند و دست یابی به ثروت را در ازای کار و تلاش و دانش افزونی در جامعه نهادینه می کند، گفت: برای اینکه آموزگاران بدی برای فرزندانمان نباشیم که با همستر به دنبال ثروتمند شدن باشند باید از دولت و بازار کار را شروع کنیم، اول اینکه دولت دست خود را از جیب مردم بکشد چرا که پول نفت باید برای آیندگان باشد مثل بعضی کشورهای اروپای شمالی که ثروت کسب شده از طریق منابع نفتی را برای نسل‌های بعد مثلاً هزار سال در قالب صندوق‌های استراتژیک گذاشته اند نه مثل ما که دولت نفت می فروشد تا حقوق کارمندان را بپردازد و شعار سیاسی به نفع خود بدهد، بنابراین اول دولت باید از دست انداختن به ثروت ملی خودداری کند ضمن اینکه باید حوزه اقتصاد به کنشگرانی برگردد که قدرت سرمایه‌گذاری و ریسک دارند تا اینکه اقتصاد به خصولتی ها و افراد بدلی و کارمندان اداراتی مثل گمرکات کشور داده شود بنا به صلاحدید خود صادرات و واردات کنند!
تقی آزاد ارمکی استاد جامعه شناسی تصریح نمود: کسانی باید در راس فعالیت های اقتصادی و تجاری کشور قرار بگیرند که اساساً بازار جهانی و داخلی را بشناسند و دنبال تولید ثروت از طریق صادرات کالای ایرانی باشند و در مقابل آن کالایی وارد کنند که نیاز ماست.
وی در خصوص این موضوع که تعریف ما از کار و ثروت باید عوض شود گفت: ما همه دنبال ساختن زندگی خوب آسان و کم هزینه بی‌دردسر هستیم در حالی که کشوری توسعه می یابد که به رشد و تولید ثروت متعهد باشیم آن هم از راه درست، لذا باید تعریف ما از کار و کسب ثروت در زندگی عوض شود، یعنی زندگی باید مبتنی بر کار و تولید ثروت سخت باشد در این صورت است که زندگی هایی که با کار و تلاش ساخته می شود زود از هم نمی پاشد و طلاق در جامعه رواج نمی یابد. در این صورت نظام پولی اصلاح می‌شود در غیر این صورت به جز افزایش فساد دستاوردی نخواهیم داشت و روز به روز شاهد افزایش نارضایتی مردم و گم کردن راه درست و افتادن عموم مردم بخصوص جوان ترها در راه نادرست خواهیم بود.
نظر شما