گروه خودرو پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، واردات خودروی خارجی به دلایل مختلفی منع شده است اما یکی از مهم ترین دلایلی که برای این موضوع ذکر می شود مساله خروج ارز و محدویت منابع ارزی است. منابع ارزی بلوکه شده ایران اگر با بازگشت بایدن به برجام به کشور بازگردد، اگر نفت فروخته شود و تحریم بانکی برداشته شود این سوال برای کسانی که مایل به خرید خودروی خارجی هستند مطرح است که آیا امکان واردات خودرو در چنین شرایطی فراهم می شود؟ فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو در ادامه به این سوال پاسخ داده و تحلیل خود را درباره چرایی موافقت با ورود خودروی خارجی با ما در میان گذاشته است.
تحلیل شما از تاثیر گذاری انتخابات آمریکا در کاهش موقتی نرخ ارز و خودرو و آینده پیش روی اقتصاد کشور چیست؟
با اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بازار ارز با ریزش اندکی مواجه شد. به واسطه هیجانات تاثیر گذار بر نرخ ارز قیمت خودروها تا ٣٠ درصد کاهش یافت. اما آنچه در صنعت خودرو همچنان مشهود است اینکه بازار همان بازار، مدیران همان مدیرها و سیاست‌ها، همان سیاست های قبلی است که موجب هیچ تفاوتی در بازار و در صنعت خودرو نشده است. گمانه زنی هایی در خصوص مذاکرات آمریکا و رئیس جمهور جدید این کشور با جمهوری اسلامی ایران مطرح شده که در نتیجه آن می توان منتظر آزاد سازی منابع ارزی ایران بود . از سوی دیگر احتمال واردات خودرو هم مطرح شده اما به احتمال زیاد کاهش نرخ ارز بعد از بهمن ماه و ورود بایدن به کاخ سفید کوتاه مدت باشد . یکی از پیشنهادات بنده به دولت این است که برخی از منابع ارزی که به احتمال زیاد آزاد می شود برای تنظیم بازارها در قالب واردات کالا مورد استفاده قرار بگیرد. اما به نظر نمی‌رسد در کوتاه مدت شاهد چنین اتفاقی باشیم، ضمن اینکه فرایند مذاکرات اگر انجام شود هم حداقل دو سال طول می‌کشد. مساله مهم این است که در خصوص مذاکره باید موضع و سیاست خود را به صورت مشخص و شفاف بیان کنیم. برخی از مسوولین و سیاستمداران از خوب بودن اوضاع کشور می گویند و تأکید دارند که اصلا نیازی به مذاکره با آمریکا نداریم بنابراین در این باره نمی‌توان در حال حاضر به خوبی نتیجه گرفت که وضعیت آینده اقتصاد، منابع ارزی و صنعت کشور چه می شود که از همین الان بتوان درباره چشم اندازهای آینده سخن گفت.
درباره واردات خودرو صحبت های مختلفی می شود به فرض بازگشت آمریکا به برجام و رفع محدودیت های ارزی آیا برای واردات خودرو دادن ارز دولتی توجیه پذیر است ؟
به هر حال وضعیت صنعت و ماشین آلات صنعتی ما به هیچ وجه مطلوب نیست. آنچه که در تولید صنعتی و در بخش های ذیل این مجموعه دیده می شود ناشی از عدم ارتباط و قطع همکاری با دنیاست. به هر حال باید صنعت و تولید کشور بداند تا چه زمانی چنین وضعیتی را باید تحمل کند. از سوی دیگر مدیریت اقتصادی هم بسیار حائز اهمیت است. در صورت خوشبینانه که دو کشور به توافقاتی برسند و آمریکا به برجام بازگردد باز این مساله نگران کننده مطرح می شود که با فروش نفت و آزاد سازی منابع ارزی بلوکه شده ایران، آیا دوباره سر و کله واردات چی ها و واردات کالاهای لوکس به کشور باز می شود، یا اینکه خودروهای گران قیمت خارجی وارد می شود.. این سوال مطرح است که آیا دوباره به همان روال گذشته برمی گردیم و واردات ما در بحث خودرو چگونه خواهد شد؟ آیا برای واردات کالاهای لوکس و خودروهای لوکس دوباره ارز دولتی داده می شود یا با ارز آزاد می توان خودروی خارجی وارد کرد؟ پاسخ این سوال ها روشن و شفاف است، قطعاً اختصاص ارز دولتی به واردات هیچ کالایی معنی ندارد. هر ارزی به غیر از ارزی که در بازار است به واردات هر کالایی اختصاص داده شود یعنی رانت داده شده است. رانت فرقی نمی کند که به یک ملت داده شود یا به یک تاجر یا صادر کننده و وارد کننده ، در کل با عرضه هر گونه ارز دولتی با واردات کالاها مخالف هستم. هر آنچه که شبهه دو نرخی یا سه نرخی داشته باشد حتما رانت و فساد توزیع می کند و باید کنار گذاشته شود لذا در مساله هر کالایی و خودرو این مساله مصداق دارد.
درباره واردات خودرو چه نظر و راهکاری دارید؟
بنده به هیج وجه مخالف واردات خودرو نیستم اشکالی ندارد افرادی که درآمدها و توانایی مالی بهتری دارند با ارز آزاد خودروی خارجی خریداری و وارد کنند، نمی توان جلوی تقاضای مردم برای سوار ماشین خوب شدن را گرفت و این خواسته به حق آنها را سرکوب کرد. بنابراین با ارز آزاد واردات خودرو ایرادی ندارد، حتی پراید هم باید با ارز آزاد تهیه شود چه برسد به واردات ماشین های گران قیمت. هر چیزی که قرار است وارد بازار شود باید با ارز آزاد و ارز تک نرخی وارد شود، غیر از این هیچ توجیهی موضوعیت ندارد. برای واردات خودرو یا قطعات هم به هیچ وجه نباید ارز ترجیحی اعطا شود. شاید بهتر است مساله را از این زاویه ببینیم که ارز دولتی که به اسم کالاهای اساسی اختصاص داده شده آیا با نرخ ۴٢٠٠ تومان به دست مصرف کننده رسیده است؟ مسلما خیر. بنابراین هیچ ارزی نباید به واردات اختصاص داده شود.
واردات خودرو به دلیل محدویت ارزی ممنوع شد آیا تولید داخلی برای ما به لحاظ مصرف و هزینه به صرفه بوده است؟
در محدودیت ارزی کنونی خرج کردن یک دلار که به نفع اقتصاد نیست عین ضرر است، چون در منابع ارزی محدودیت داریم حتی تولید پراید هم کار اشتباهی است، چگونه می شود که برای خرید دارو، ارز نداریم اما برای ساخت پراید ارز داریم؟ هر دستگاه پراید یا تیبایی که تولید می‌کنیم وقتی ۵ لیتر بیشتر از نرم جهانی بنزین در هر ١٠٠ کیلومتر مصرف می‌کنند، ۴۰۵ در هر ١٠٠ کیلومتر ۱۴ لیتر بنزین می سوزاند، ماشین ۱۰۰ اسبی در سایز ۴۰۵ در دنیا حدود ۶ لیتر می سوزاند، یعنی هر دستگاه خودروی ما بیش از ۸ لیتر اضافه می سوزاند. اگر این ماشین در سال ۳۰ هزار کیلومتر راه برود یعنی ۲۴۰۰ لیتر اضافه مصرف دارد، به عبارت دیگر ٢۴٠٠ تا ۶۰ سنت که قیمت جهانی صادراتی بنزین را اگر حساب کنیم یعنی تولید هر دستگاه ۴۰۵ به صورت مستقیم سالیانه تا ۲۵ سال به نرخ ارز کنونی ١۵٠٠ دلار درآمد ارزی ما را از بین می برد، لذا پراید و ماشین های داخلی به دلیل ضرردهی آنها نباید تولید شود. ارزبری که برای خودروهای ساخت داخل داریم حدود ۴ هزار دلار است همین را می توانیم برای واردات ماشین دست دوم هزینه کنیم که حداقل مصرف آنها کمتر از مصرف خودروی داخلی است، این مساله مانع خروج بیشتر ارز کشور می شود و به حفظ منابع ارزی منتهی می‌شود. نباید همه مسائل ارزی را در تولید و واردات ببینیم واردات خودروهای بی کیفیت و ارزبر۳۰ سال به اقتصاد ملی ضرر زده اند!
اما افتخار ما تولید خودروی ملی است با این اسم پرطمطراق چه کنیم؟
داستان تولید خودروی ملی ما یک مسئله شارلاتان بازی است. البته اگر می‌خواهیم شارلاتانیزم را حفظ کنیم با شارلاتانیزم نمی توانیم مسئله ای را به نفع عموم مردم جامعه حل کنیم. اینکه بگوییم طرف دزد است اما چون پسرخاله من است اشکالی ندارد فعلاً باشد تا وقت دیگر، این شیوه شدنی نیست و راه به جایی نمی برد . وقتی هر سال خودروی ۴٠۵ رقم زیادی به کشور ضرر وارد میکند یعنی تولید هر دستگاه ۴۰۵، پژو پارس، سمند و... سالی ١۴۴٠ دلار به اقتصاد ملی ضرر می‌زند در حالی که می‌توانستیم بنزین را صادر کنیم اما اکنون نمی توانیم بنزین را صادر کنیم. وضعیت تیبا و پراید هم همین است در چنین شرایطی کار عاقلانه عدم تولید است، اگر تولید نمی‌کردیم کسری بودجه دولت کم می‌شد. قطعا دلیل همه این مشکلات مافیا و کارتل های فساد اقتصادی است که فسادهای این دسته پشت تولید ملی قایم می شود، مگر کسی می گوید به اسم تولید ملی به کشور ضرر می‌زنم؟ بلکه به اسم تولید ملی هر کاری که دلشان می خواهد انجام می دهند. الان ۲ سال است آقای مقیمی از زمان معاون وزیری تا مدیر عاملی ایران خودرو می خواست ١٠.۵ میلیارد دلار ساخت داخل کند این عمل مردم را بیچاره کرده، هفته گذشته با افتخار می گفت من ۱۳۰ میلیون دلار ساخت داخل کرده‌ام، سه سال است کشور را معطل کرده در حالی که معلوم بود نمی تواند ١٠.۵ میلیارد دلار ساخت داخل کند. ما به صورت مستقیم هر سال ۱۴۰۰ دلار سوبسید به هر دستگاه ۴۰۵ می‌دهیم، به ازای اینکه سه هزار دلار ارز خارج شود، دو هزار دلار ارز خارج شود!! رویه غلطی که دائما ادامه دارد و صنعت خودروی ورشکسته را بلای جان اقتصاد کرده است.
نظر شما