گروه صنعت ومعدن پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد: رهبر معظم انقلاب اسلامی چندی قبل در نشستی که با هیات دولت به مناسبت گرامیداشت هفته دولت درباره مسائل اقتصاد کشور داشت، به موضوع «خام فروشی و صادرات فله ای مواد خام» اشاره کردند و فرمودند: خام فروشی در سنگ های معدنی قیمتی و فرآوری آنها در خارج و بازگرداندن به کشور با چندین برابر قیمت، فروش خاک جزیره هرمز، فرآوری نشدن زعفران جنوب خراسان و خرمای مناطق گرمسیری از جمله مواردی است که نشان می دهد باید در این زمینه کار جدی صورت گیرد.
خام‌فروشی زعفران در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود در صنعت تولید و صادرات زعفران کشور محسوب می‌شود.
در توضیح این مطلب باید گفت که ایران با تولید بیش از ۹۰ درصد زعفران جهان معادل ۳۵۰ تن در سال، بزرگترین تولیدکننده زعفران در جهان است؛ اما طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی، متأسفانه بیش از ۹۰ درصد صادرات زعفران ایران به‌صورت فله به کشورهای اروپایی، خصوصاً اسپانیا، صادر می‌شود و این کشورها پس از فرآوری این محصول و بسته‌بندی مناسب، آن را به‌عنوان تولیدات داخلی خود به دیگر کشورهای جهان صادر می‌کنند.
کشور اسپانیا باوجود تولید حدود ۲ درصدی زعفران دنیا، بزرگترین صادرکننده زعفران در جهان به شمار می‌رود. با توجه به توضیحات فوق، قاچاق زعفران و نبود صنعت بسته‌بندی جهت حضور پررنگ و ارزآور آن در بازارهای جهانی ازجمله مهم‌ترین مشکلات تهدیدکننده این محصول گران‌بها محسوب می‌گردد.
در باب قاچاق این محصول، نایب‌رئیس شورای ملی زعفران معتقد است که «سال‌های زیادی است که پیاز زعفران به چین و افغانستان قاچاق می‌شود، اما این موضوع همواره از سوی مسئولان و مقامات مربوطه رد شده است.» در توضیح این مطلب باید افزود که با توجه به گسترش کشت زعفران در این کشورها، در صورت ادامه قاچاق پیاز زعفران به کشورهای دیگر، ایران تولید و صادرات زعفران خود را از دست می‌دهد.
در زمینه مشکلات بسته‌بندی زعفران نیز، رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران، با اشاره به تأمین نشدن کامل زیرساخت‌های لازم جهت بسته‌بندی این محصول، هزینه بسته‌بندی زعفران و همچنین تسهیلات بانکی جهت صادرات زعفران را بالا دانست؛ این در حالی است که کشور اسپانیا، به‌واسطه تسهیلات ارزان‌قیمت بانکی و صنعت بسته‌بندی قوی، زعفران فله‌ای خریداری‌شده از ایران را با بسته‌بندی‌های شکیل به بیش از ۱۴۰ کشور دنیا صادر می‌کند.
هم اکنون حدود ۷۰۰ هزار نفر درتولید زعفران مشغول به کار هستند؛ که در صورت افزودن صنعت بسته‌بندی و صادرات به تولید زعفران، میزان ظرفیت اشتغال این بخش بسیار بالا خواهد رفت.
* اراده ای برای جلوگیری از خام فروشی زعفران در کشور وجود ندارد
غلامرضا میری، رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان در گفت‌وگو با پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد در خصوص خام فروشی زعفران در سالیان اخیر گفت: اگر اراده ای برای فراوری و استفاده از صنایع تبدیلی وجود داشته باشد به راحتی می توان جلوی خام فروشی زعفران را گرفت ولی مسئله این است که اراده ای وجود ندارد.
وی افزود: ما اولین تولید کننده زعفران در دنیا هستیم ولی این محصول در خارج از ایران فرآوری می شود و بعد ما محصولات فرآوری شده را با قیمت گرانتر از کشورهای دیگر خریداری می کنیم.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان در ادامه عنوان کرد: بنده معتقدم باید همکاری لازم بین دانشگاه ها و منابع علمی ایجاد شود همچنین ماشین آلات مورد نیاز تهیه شود تا جلوی خام فروشی گرفته شود.
میری خاطرنشان کرد: متاسفانه آن طور که باید صنایع تبدیلی فعالی در کشور نداریم فقط در حد تولید چای زعفران یا نبات و آبنبات زعفرانی است که این تولیدات، کافی نیست و ما باید وارد صنایعی که در دنیا مطرح است بشویم ولی در این حیطه هیچ صنایع فعالی در حال حاضر در کشور نداریم.
وی تصریح کرد: در بحث فرآوری زعفران بارها جلساتی برگزار شده اما تنها خروجی آن جلوگیری از فروش ۵۰۰ گرمی زعفران بوده که این کار مشکلاتی را به همراه دارد چون به ازای هر کیلوگرم زعفران، یک و نیم میلیون تومان هزینه ها را افزایش می دهد اما از این مبلغ چیزی عاید کشاورز نمی شود.
این مقام مسئول بیان کرد: برای بسته بندی ۲۵ گرمی، نیاز به افزایش نیروی انسانی داریم همچنین این کار افزایش هزینه کاغذ و مقوا را در پی دارد ضمن اینکه هزینه های حمل و نقل هم ۱۰ برابر می شود.
میری ادامه داد: از طرفی مصرف جهانی زعفران در دنیا به صورت گرمی نیست و نمی توان خریدار را مجبور به خرید گرمی کرد چون این امر باعث از دست دادن مشتری می شود و حتی در کشورهای دیگر شهرداری ها برای حجم زیادی از زباله هایی که به دلیل این بسته بندی ها ایجاد می شود به صنایع مصرف کننده هشدار داده اند.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان با بیان اینکه زعفران یک محصول انحصاری است، گفت: ابتدا باید کشاورز را تامین کنیم چون با این قیمت ها تولید زعفران برای آنها صرفه اقتصادی ندارد و دولت باید با ایجاد صنایع تبدیلی، برداشتن موانع صادرات، ارائه تسهیلات ارزان قیمت به صادرکننده ها، کاهش قیمت نرخ پایه ای عوارض گمرک و جلب همکاری بانک مرکزی از تولید و فرآوری زعفران حمایت کند.
وی افزود: در حال حاضر دیگر به صادرکننده ها طرح مشوق داده نمی شود بلکه از صادر کننده می خواهند که ارز را به مبلغ چهار هزار تومن کمتر به سامانه نیما بدهد که این اتفاق باعث باز شدن مسیرهای قاچاق از مرزهای کشور و خرید ارزان تر از صادرکننده می شود.
* تکنولوژی بسته بندی کالادر کشور به روز نیست
محسن احتشام، نایب رئیس شورای ملی زعفران ایرانهم در گفتگو با رادار اقتصاد با ابراز تاسف از اینکه کشور ایران به عنوان نخستین تولیدکننده زعفران نتوانسته تاکنون به عنوان برند معرفی شود، خاطرنشان کرد: در بازارهای جهانی حتی نتوانستیم روی مزیت نسبی تولیداتمان تکیه کنیم و این مساله موجب شده تا از بازار رقابت دور شویم. بیش از ۹۶ درصد زعفران دنیا را تولید می کنیم اما جایگاهی به عنوان برند نداریم.
وی دلیل اتفاق نیفتادن این مهم را کمبود اعتبار و بودجه بیان کرد و افزود: طرح جامع زعفران را چند سال پیش نوشته و تهیه کردیم اما اعتبار و بودجه ای به این طرح اختصاص داده نشده و این طرح همچنان بلاتکلیف وبدون اعتبارمانده است. بهره وری ما در برداشت زعفران در واحد سطح، پایین است و از هر هکتار، ۳.۵ تا ۴ کیلوگرم زعفران برداشت می کنیم که این مقدار، خیلی کم است، در حالی که برداشت این محصول قیمتی را می توان تا ۱۲ کیلوگرم در هر هکتار افزایش داد.
احتشام از جمله کارهایی که می توان برای برداشت بیشتر زعفران انجام داد را آموزش کشاورزان برای انتخاب پیازاین محصول عنوان کرد واظهار داشت: پیاز زعفران باید اصلاح شده و دارای وزن استاندارد باشد. نحوه آبیاری این محصول هم باید به موقع و کود آن نیز مرغوب باشد. در کشت زعفران نباید ازکود شیمیایی استفاده کرد.
*بسته بندی های معمولی از ضعف های موجود برای صادرات طلای سرخ کشور
این صادرکننده نمونه زعفران بسته بندی های معمولی زعفران را از دیگر ضعف های موجود برای صادرات طلای سرخ ذکر کرد و یادآور شد: ۸۵درصد زعفران صادراتی ایران در خارج از کشور با بسته بندی های جدید و با برندهای اسپانیایی فروخته می شود که این مساله ناشی از ضعف ما در تکنولوژی بسته بندی است. تکنولوژی بسته بندی کالادر کشور ما به روز نیست.
نایب رئیس شورای ملی زعفران ایران حمایت ازصنعت بسته بندی برای دور شدن از خام فروشی محصول زعفران و پایین آوردن سود تسهیلات بانکی برای صادرات جهت ایجاد بازار رقابت را از جمله کارهایی عنوان کرد که می تواند در بهبود شرایط بازار موجود موثر باشد.
وی با تاکید بر اینکه برای تولیدزعفران باید توجه خاصی به نکات بهداشتی و استانداردهای بین المللی آن شود، افزود: با چنین شرایطی ایران در بازار جهانی توان رقابت پیدا می کند، درغیر این صورت با خام فروشی، بی کیفیت و متنوع نبودن محصولات نمی توان در بازارهای جهانی موفق بود.
انتهای پیام/
نظر شما