کوشکی: لازمه شفافیت بورس "تقویت سیستم‌های نظارتی کشف تخلف در لحظه" است /هوش مصنوعی چطور می تواند به کمک بازار سرمایه بیاید؟

گروه بورس پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد- زهرا فعله گری؛ با رشد هر بازاری، خلاءها محسوس‌تر شده و مسیر تکامل آن نیز سریع‌تر خواهد شد. بازار سهام نیز از اوایل سال جاری با استقبال رو به رو شد و هم اکنون ۱۲ میلیون کد بورسی فعال در این بازار دادوستد می‌کنند. بنابراین رفع ابهامات آن یکی از الزامات مهم به شمار می‌آید. نبود مرکز مشخصی برای بررسی نحوه معاملات و تشخیص سوء استفاده سهامداران یکی از اصلی‌ترین ابهامات بازار سهام به حساب می‌آید.

برخی از فعالان بازار معتقدند که اگر دادگاه و مرکزی برای بررسی شکایات و تخلفات بورسی تشکیل شود و قادر به رصد دقیق تحرکات حقوقی‌ها و حقیقی‌ها باشد، بسیاری از بازارسازی‌ها و دستکاری قیمت سهام و رفتارهای سلیقه‌ای مسئولان در برخورد با متخلفان حل و رفع خواهد شد.

از طرفی عده‌ای از صاحب نظران بر این باورند که مقررات بیهوده می‌تواند دست و پا گیر و مشکلات سهامداران را دوچندان کند. بنابراین تشکیل دادگاه بورسی و مرکزی برای پیش برد این امر باید متناسب با نیازهای آن و در راستای بهبود و تکمیل ضعف‌ بسترهای موجود تعریف شود. به‌طور حتم تکمیل و رفع اشکالات مراکز موجود همانند بخش‌های فعال کنونی سازمان بورس و اوراق بهادار بهتر از ایجاد سازوکاری ناشناخته و ابداعی که کارشناسی‌های کافی بر روی آن نشده می باشد.

در همین رابطه با یکی از تحلیلگران فعال بازار سهام که سابقه ناظری سازمان بورس را در کارنامه خود داشته و از سایه‌ روشن‌های سیستم نظارتی این بازار مطلع بوده است، به بررسی این اهم پرداختیم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:

حمید مرتضی کوشکی تحلیلگر و کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار بورس رادار اقتصاد اظهار کرد:برای تعادل و شفافیت بازار سهام باید از پروسه‌های زمان‌بر اجتناب و اقدامات تبلیغاتی دوری شود. لازمه اصلی شفافیت و تعادل در بازار سرمایه، "تقویت سیستم‌های نظارتی کشف تخلف در لحظه" است. بنابراین سیاست‌گذاران باید بر رفع خلاء‌های سیستم نظارتی متمرکز شوند.

وی در تکمیل سخن خود گفت: اگر یکی از فعالان بازار مرتکب تخلف شود و سهامداری نیز از عمل او زیان ببیند، به سختی قابل  پیگیری است. چراکه تا شکایات ثبت شود، دادگاه تشکیل شود، کد متضرر و کد زیان رسان شناسایی بشود چندین ماه زمان می‌برد و در این مدت وجوه بارها چرخیده است. بنابراین چنین دادرسی‌هایی کارایی لازم را ندارد.

این کارشناس بازار سرمایه معتقد است؛ باید حقایق زندگی ایران را به خوبی در تصمیم‌گیری‌ها در نظر گرفت. به‌طور مثال اگر دو همسایه با یکدیگر اختلاف نظر داشته باشند برای مراجعه به شورای حل اختلاف باید مبالغ قابل ملاحظه و زمان زیادی (به طور حدودی یکسال) صرف کنند. در موارد اقتصادی مسائل به مراتب پیچیده‌تر می‌شود.

مرتضی کوشکی با اشاره به راهکار و پیشنهادی که می‌تواند عدالت را در بورس احیاء و با شرایط فعلی بازار کاربردی واقع شود، افزود: در بازار بورس باید سیستم نظارتی بسیار قوی داشته باشیم که در لحظه اگر فردی تخلف کرد و یا هشدار تخلف علیه آن صادر شد، سریع و در عرض چند ساعت بررسی و همان روز تعیین‌وتکلیف شود. چراکه ساختار معاملاتی و بازار سرمایه‌ ما به نحوی است که ناظر بازار تنها در پایان همان روز امکان ابطال و اعمال تغییرات در دادوستدها را دارد.

وی بیان کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار بستر پیگیری و رصد بازار را دارد اما متاسفانه در پیش‌برد این زیرساخت بسیار ضعیف و بسیار عقب‌مانده عمل کرده است. بنابراین باید تجدید ارزیابی درمورد کارکرد و ابزارهای آن انجام شود.

مرتضی کوشکی درمورد این پرسش که چرا نهاد ناظر سازمان بورس و اوراق بهادار برای رصد و بررسی تخلفات بورسی کفایت نمی‌کند؟ پاسخ داد: متاسفانه ساختارهای لازم را نداریم. سازمان بورس و اوراق بهادار تعداد نیرو و ظرفیت محدودی در اختیار دارد و با بزرگ شدن بازار سرمایه و  رشد چشم‌گیر حجم معاملات، نمی‌توان انتظار داشت با همان مکانیزم قدیمی پاسخگویی تمام نیازهای به وجود آمده بازار باشیم.

کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: سازمان بورس قاعدتا نمی تواند هزاران نیروی انسانی را جذب کند بنابراین باید بر روی هوش مصنوعی و ابزارهای نوین در زیرساخت‌سازی‌ها تمرکز کند. سامانه نظارتی باید  ارتقاء پیدا کند. تمام مسئولان مدعی هستند که در تکنولوژی پیشتازیم و حرف برای گفتن داریم اما تاکنون سیستم هوشمند و بدون دخالت نفر از فرد شاکی هشدار ها را به ثبت برساند، نداشته‌ایم.

وی معتقد است؛ باید سیستمی وجود داشته باشد که به طور مکانیزه و در لحظه شکایت‌ سهامدار را ثبت و موضوع آن را در همان روز بررسی و تعیین‌وتکلیف کند. همچنین این سیستم باید قابلیت آرشیو و  نمایش سابقه تعداد تخلفات کدها را داشته باشد.

مرتضی کوشکی گفت: با طرح این مسئله که اکنون چطور می‌توان اودرهای تکدانه‌ای و نامتعارف را شناسایی کنیم؟ گفت: متاسفانه اکنون تخلف و ثبت اودرهای نامتعارف با گزارش‌های ساده و رفرش‌های دستی (REFRESH) انجام می‌شود. این عقب ماندگی در سیستم نظارتی برای بازاری با این حجم از معاملات و وسعت بسیار ناشایست است. اگر با استفاده از هوش مصنوعی قادر به شناسایی تخلفات در لحظه باشیم، عدالت و شفافیت در بازار سهام حاکم می‌شود. به‌طور مثال کدی که بارها مرتکب تخلف و قانون شکنی شده است، بنا بر استنادهای موجود به راحتی امکان فعالیت برای آن سلب شده و کد متخلف مسدود می‌شود.

انتهای پیام. /