گروه اقتصاد بین الملل پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، ابعاد مناقشه و اختلاف پیش آمده بین ایران و آذربایجان چیست؟ آیا یک مساله سیاسی و امنیتی با پشت پرده نقشه های وتوطئه های اسرائیل در میان است یا علاوه بر مسائل سیاسی وامنیتی، یک بار دیگر برخی کشورها تلاش می کنند تا اقتصاد ایران را از زاویه دیگری تحریم کنند؟ سید مصطفی خوش چشم این موضوع را با رادار اقتصاد بررسی کرده است.
سید مصطفی خوش چشم کارشناس وتحلیلگر مسائل سیاسی در خصوص تازه ترین مناقشه بین دولت جمهوری اسلامی ایران با دولت آذربایجان درخصوص منطقه زنگزور گفت: بحث مهمی که رسانه ها نباید از آن غفلت کنند این است که اهمیت موضوع را نباید به موضوع تجارت ایران با ارمنستان کاهش داد. چرا که در این مساله صرفا بحث تعاملات تجاری ایران با ارمنستان مطرح نیست یا اینکه اگر ایران به دنبال تجارت و تبادلات اقتصادی با ارمنستان باشد از هر کجای مرز این کشور می تواند تعاملات تجاری خود را انجام دهد.
وی دراین باره خاطر نشان کرد: مساله مهم بسته شدن کریدوری به نام زنگزور به روی ایران است که از طریق این راه ارتباطی، سالانه ده ها میلیارد دلار کالا جا به جا می شود. آنچه در این موضوع حائز اهمیت است هزینه های زیادی است که برای تامین زیر ساخت های ریلی و جاده ای در این خط صرف شده است.
وی درباره این مزایا گفت: وقتی که خطوط ریلی مطمئن با سرعت مناسب و مسیرهای صاف و همواره و شاهراه های مستقیم و مناسب برای حمل و نقل کالا و ترانزیت محصولات مختلف تولیدی کشورها در این مسیر وجود دارد چرا ایران با صرف هزینه های بالا به دنبال جایگزین کردن راه های ارتباطی دیگری باشد؟
سید مصطفی خوش چشم دراین باره خاطر نشان کرد: قطعا برای رسیدن به راه های ارتباطی تجاری با سایر کشورها روی هر دره ای را می توان پل زد و هر کوهی را می توان کند از دل آن عبور کرد، اما این کارها برای کشورهای مختلف مثل ایران صرفه اقتصادی دارد؟ در حالی که منطقه مناسب با زیر ساخت های از قبل تامین شده برای مراودات تجاری ما با کشورهای مختلف فراهم است؟
کارشناس مسائل بین الملل درخصوص منافع استفاده از کریدور زنگزور گفت: در این کریدور، بخش های جاده ای برای ترانزیت به خوبی فراهم شده است. دسترسی های آسان مزیت کاهش زمان و کاهش انرژی مصرفی را برای کشورهای صادر کننده و وارد کننده به دنبال دارد. لذا تا زمانی که خط ارتباطی مستقیمی با زیر ساخت های مناسب در دسترس است که به لحاظ مصرف انرژی و زمان بهینه تر است چرا روند تجارت باید به شکل دردسر ساز دیگری دنبال شود؟
وی در این باره مثالی زد: جاده ابریشم جدید که اینک هفت جاده دارد و این جاده برای مراودات تجاری برای کشورهای این حوزه بسیار مهم است چون کشیدن یک جاده ابریشم در ایران مسیرها را به هم نزدیک تر و هزینه سوخت، انرژی وزمان کمتری را بر کشورها تحمیل می کند برای کشورها حائز اهمیت شده است. اگر موضوع از این منظر نگریسته شود می توان دریافت که بحث کریدور مورد نظر متفاوت با تبادلات تجاری ایران با ارمنستان است.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: ضمن اینکه شاید ایران از این کریدور به دلیل حجم کم صادرات و واردات خود فقط ۲۰ درصد استفاده کند، اما اصل ماجرا این است که این کریدور حلقه وصل بین المللی کریدور جنوب به شمال است که هند و بسیاری از کشورهای دیگر برای صادرات به کشورهای قفقاز و روسیه واروپا از آن استفاده می کنند، بنابراین موضوع نباید در حد بحث تبادل تجاری بین ایران و ارمنستان تقلیل داده شود چرا که بحث مهم تبادلات بین المللی است.
خوش چشم خاطر نشان کرد: در حال حاضر دوکریدور از سمت سرخس به آسیای میانه می رود و یک سمت هم از طرف ارمنستان این کریدورها برای ایران بسیار مهم هستند که موجب شده در روزهای اخیر چالش هایی حول این محور ایجاد شود. قطعا یکی از دلایل اصلی بسته شدن این کریدور بر روی ایران برنامه ریزی های برخی کشورهاست که از مدت های قبل روی این موضوع کار کرده اند.
وی در پاسخ به این سوال که چه کشورهایی با آذربایجان روی بحث سیاسی و اقتصادی بستن کریدورهمکاری می کنند گفت: کشورهایی مثل ترکیه ومنطقه خودمختار نخجوان. اما اصل ماجرا یک طرف ترکیه ، آذربایجان و طرف دیگر اسرائیل با طرح های سی آی ای است. اسرائیلی ها با طرح های شناخته شده سی آی ای زمینه های تحریک اردوغان را فراهم کرده اند.
خوش چشم در خصوص تبعات اقتصادی بسته شدن کریدور زنگزور بر روی ایران گفـت: به لحاظ اقتصادی بسته شدن این کریدور به لحاظ اقتصادی صادرات ایران را به اوراسیا تحت تاثیر قرار می دهد و منجر به کاهش صادرات ایران می شود. از طرف غرب دریای خزر با منطقه ای رو به رو هستیم مثل آذربایجان، نخجوان و ترکیه، این ها تلاش می کنند تا در رقابت منطقه ای بین ایران و ترکیه اجازه صادرات کالا به ایران داده نشود.
وی در این باره افزود: ضمن اینکه با بسته شدن این کریدور به روی ایران عایداتی که ایران از طریق ترانزیت به کشورهایی مثل هند می تواند داشته باشد از بین می رود.از همه مهمتر پیاده سازی طرح های سی آی ای است. اسرائیل و آمریکا تلاش می کند تا به غیر از تبعات اقتصادی ذکر شده ما را بیش از پیش تحریم پذیر تر کنند. کشوری که عضویی از زنجیره اقتصادی منطقه خود و یا زنجیره منطقه اقتصاد بین المللی باشد از جمله زنجیره های ترانزیتی که بسیار حائز اهمیت است غیر قابل تحریمی ترشدن است، چرا که تحریم چنین کشوری همزمان خسارت های زیادی به کشورهایی که در آن زنجیره عضو هستند وارد می کند.
سید مصطفی خوش چشم در خصوص ابعاد توطئه تازه اقتصادی و سیاسی علیه ایران گفت: در حقیقت کشورهایی که عضو زنجیره های اقتصادی منطقه ای و بین المللی خود نیستند خود را در انزوا قرار می دهند لذا قابل تحریم تر می شوند. چون آمریکا می داند هدف سیاست خارجی اقای رئیسی این است که بخشی غیر قابل جایگزین از اقتصاد زنجیره اقتصاد منطقه ای باشد،بنابراین تلاش می کنند تا ما را از این زنجیره حذف کنند. لذا می توان گفت خسارت ژئوپولتیکی این موضوع حتی به مراتب بیشتر از خسارت های هنگفت مالی است که البته خسارت های مالی این موضوع برای اقتصاد ایران را هم نباید نادیده گرفت ودست کم انگاشت.
نظر شما