به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از خبرگزاری فارس، بسیاری از ما بارها شنیده‌ایم که نظام تعرفه‌گذاری غلط و ناعادلانه و پرداخت غیر هدفمند یارانه حامل‌های انرژی سبب شده تا بخش قابل توجهی از منابع بیت‌المال متعلق به آحاد مردم به جیب اقلیت پرمصرف و عمدتا ثروتمند در کشور برود.
این شنیده‌ها عمدتا در قالب واقعیت‌های آماری نهان شده و کمتر شاهد بروز عینی آن به منظور درک بهتر از شرایط تعرفه‌گذاری حامل‌های انرژی هستیم.
بر همین اساس به منظور بررسی یک نمونه از ضرر و زیان نظام تعرفه‌گذاری در بخش برق به بررسی آخرین قبض برق یک سلبریتی ورزشی پرداختیم که پیشتر با اعتراض به مبلغ قبض خود خبرساز شده بود و جامعه نیز واکنش منفی نسبت به مصرف نجومی این سلبریتی ورزشی ارائه داد.
*سلبریتی ورزشی همچنان به مصرف نجومی برق ادامه می‌دهد
بررسی آخرین قبض صادر شده این سلبریتی ورزشی در دوره هشتم صدور قبض سال ۱۴۰۰ متعلق به مصرف آبان‌ماه سال ۱۴۰۰، میزان مصرف معادل ۷۰۰۰ کیلووات ساعت برای این سلبریتی ورزشی به ثبت رسیده است. این مسئله بیانگر آن است که واکنش‌های مردم پیرامون مصرف نجومی این فرد کارگر نبوده و وی همچنان به بلعیدن برق ادامه می‌دهد.
البته انتظار کاهش مصرف برق آن هم با نظام تعرفه‌گذاری کنونی انتظار بیهوده‌ای است و مادامی که شاهد این مسئله باشیم که برق با قیمتی بسیار نازل تر از قیمت تمام شده و بدون ارزش خاص به دست مصرف کننده برسد، طبیعی است که ثروتمندان نیز به مصرف بدون حساب و کتاب خود ادامه دهند.
*مصرف برق یک مشترک پرمصرف ۳۰ برابر الگوی مصرف
بر اساس اطلاعات مستند شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ، حد رعایت الگوی مصرف در شهر تهران در فصل تابستان برابر ۳۰۰ کیلووات ساعت تعیین شده و این عدد در سایر فصول سال برابر ۲۰۰ کیلووات است.
میزان الگوی مصرف برق تعیین شده برای هر منطقه از کشور نیز متفاوت بوده و این الگو با تحلیل دقیق روند دما و به خصوص میزان رطوبت و همچنین تجهیزاتی که مشترکان برای زندگی جاری به صورت متعارف مصرف می‌کنند، مشخص خواهد شد.
در همین راستا، این سلبریتی ورزشی بسیار پرمصرف در آبان‌ماه سال جاری ۳۵ برابر الگوی مصرف تعیین شده در پایتخت نسبت به مصرف برق اقدام کرده است. البته میزان عملکرد این مشترک که براساس تقسیم بندی شرکت توانیر بد مصرف نیز خطاب می‌شود، در بازه‌های زمانی یک سال گذشته به ۴۷ برابر الگوی مصرف تعیین شده تهران نیز رسیده است، اما به طور میانگین میزان مصرف برق ثبت شده توسط وی ۳۰ برابر الگوی مصرف تعیین شده است.
*یارانه پنهان دریافتی سلبریتی ورزشی ۲۲ برابر یک مشترک خوش مصرف
ممکن است تا اینجا به این مسئله فکر کنید، که مصرف برق هر مشترک مسئله‌ای است که به خود و بستگی دارد و هر شخص مختار است، به اندازه نیاز خود مصرف کند، این گزاره تحت عنوان جملات کوتاه‌تری نظیر اینکه، «هرچه بخواهم مصرف می‌کنم و بهای آن را می‌پردازم.» نیز متبلور می‌شود.
برای بررسی اینکه این موضوع تا چه اندازه صحیح است باید گفت، این مسئله تا زمانی برقرار است که از محل مصرف برق یک مشترک آسیبی به سایر مشترکان نرسد. به عبارت بهتر با توجه به نظام تعرفه‌گذاری برق یارانه‌ای کشور، قیمت برق بسیار کمتر از قیمت تمام شده به دست مشترکان می‌رسد و از طرفی ما به التفاوت قیمت تمام شده و قیمت فروش برق نیز تحت عنوان یارانه انرژی از جیب همه مردم به جیب مصرف کنندگان می‌رود. در این نظام تعرفه گذاری، پرمصرف‌های به اندازه‌ای که بیشتر برق مصرف می‌کنند، بیشتر از یارانه متعلق به همه مردم بهره‌مند می‌شوند. در نتیجه میزان مصرف نجومی باعث می‌شود تا هزینه بیشتری به سایر مردم تحمیل شود.
به منظور بررسی این مسئله خوب است بدانیم، این سلبریتی ورزشی بسیار پرمصرف در طول ۱ سال گذشته نزدیک به ۴۷ میلیون تومان بابت بهای برق پرداخت کرده است. این در حالیست که ارزش واقعی برق مصرفی یکساله توسط وی با احتساب مبلغ برق صادراتی ۸ سنت دلار برای هر کیلووات و همچنین مفروض گرفتن قیمت هر دلار برابر ۲۵ هزار تومان، برابر ۱۷۰ میلیون تومان محاسبه می‌شود.
این یعنی این سلبریتی ورزشی بسیار پرمصرف در طول فقط یک سال نزدیک به ۱۲۳ میلیون تومان یارانه پنهان برق دریافت کرده است. این در حالیست که یک مشترک خوش مصرف در پایتخت که الگوی مصرف را رعایت می‌کند، در طول یک سال تنها ۵.۵ میلیون تومان یارانه پنهان انرژی برق دریافت می‌کند.
در حقیقت مصرف نجومی این سلبریتی ورزشی سبب شده تا دریافتی یارانه پنهان برق وی ۲۲ برابر یک مشترک خوش مصرف تهرانی است.
در چنین شرایطی مادامی که هزینه واقعی برق از این مشترک اخذ نشود و این هزینه از جیب سایر مردم برداشت شود، طبیعتا استناد به این گزاره که مصرف هر شخص به خود وی ارتباط دارد، گزاره‌ای غلط است.
البته در این موضوع انگشت اتهام نه به سوی پرمصرف‌ها بلکه به سوی وزارت نیرو است، چراکه با اهمال‌کاری در تعرفه‌گذاری صحیح انرژی زمینه توزیع ناعادلانه یارانه انرژی و هدایت این مبلغ عظیم از جیب همه مردم به جیب پرمصرف‌ها را فراهم کرده است.
*چرا مشترکان دیماندی مشمول افزایش تعرفه پرمصرف‌ها نشده‌اند؟
علاوه بر مسئله تعرفه‌گذاری انرژی نگاه دقیق‌تر به قبض برق صادر شده برای این سلبریتی ورزشی بیانگر این امر است که نوع تعرفه‌گذاری ویلای مجلل وی با نوع تعرفه‌گذاری متعارف خانگی تفاوت دارد. به عبارت دیگر این مشترک از کنتور دیماندی استفاده می‌کندو بر این اساس میزان مصرف برق وی از الگوی دیگری پیروی می‌کند. همین مسئله سبب شده تا پله تعرفه پله‌های مصرفی برای این مشترک لحاظ نشود.
بر همین اساس در شرایطی که چندی پیش وزارت نیرو در اقدام صحیح اما دیرهنگام، تعرفه برق مشترکان پرمصرف در پله ۲ برابر الگوی را به نرخ میانگین خرید برق تضمینی تجدیدپذیرها یعنی ۸۰۰ تومان برای هر کیلووات ساعت افزایش داد، اما این افزایش قیمت شامل این سلبریتی ورزشی به دلیل تفاوت کنتور برق نشده است. از این رو قبض ۵.۲ میلیون تومانی این مشترک با احتساب تعرفه جدید برق باید معادل ۶.۴ میلیون تومان تعیین می‌شد.
سوال مشخصی که در این بحث وجود دارد، آن است که بر اساس چه قانونی نوع کنتور دیماندی باید به یک مشترک خانگی اختصاص یابد و چرا هزینه برق این مشترکان پرمصرف ثروتمند باید مجزا از سایر مردم تعیین شود؟
*اقتصاد انرژی کشور نیازمند جراحی زودهنگام
به گزارش فارس، تداوم روند تعرفه‌گذاری غلط انرژی و هدایت منابع متعلق به همه مردم به قشر پر مصرف ثروتمند، سبب شده تا صنعت برق در طول سال‌های گذشته با آسیب‌های جدی مواجه شده و گردش مالی این حوزه در کشور کمتر یک بیست و چهارم سایر کشورهای دنیا باشد.
آثار نامطلوب تعرفه‌گذاری غلط انرژی برق در کشور به همین مسئله ختم نمی‌شود و در سال‌های گذشته این عامل به شکل خاموشی‌های گسترده در زندگی مردم نمایان شده است، بر همین اساس گام اول تغییر شرایط موجود می‌تواند اصلاح دقیق نظام اقتصادی صنعت برق با اولویت تغییر در تعرفه‌گذاری تعیین شود.
نکته قابل توجه در این حوزه آن است که شرایط تامین انرژی در کشور در حال حاضر جای فرصت‌سوزی ندارد و هرگونه تاخیر در جراحی اقتصاد انرژی کشور می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور خسارات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
نظر شما