به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، مؤسسه تحقیقاتی فیچ در آخرین برآورد خود از وضعیت تولید گاز ایران می‌گوید گرچه پتانسیل رشد صنعت گاز ایران بسیار بالا است، اما رشد تولید در گرو حضور سرمایه‌گذاران خارجی، کنار رفتن تحریم‌ها و گشایش مسیر صادراتی است.
مؤسسه تحقیقاتی فیچ سولوشنز (Fitch Solutions) این نکته را در آخرین به‌روزرسانی گزارش صنعت نفت و گاز که مختص سه‌ماهه سوم ۲۰۲۰ است مطرح کرده است.
رادار اقتصاد این گزارش که به بررسی آخرین تحولات تأثیرگذار بر صنعت نفت و گاز ایران و دورنمای آن طی سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۹ می‌پردازد را در چند قسمت منتشر خواهد کرد. پیش تر دو قسمت از این گزارش منتشر شد که قسمت اول از اینجا و قسمت دوم از اینجا قابل مشاهده است.
در قسمت سوم، پیش‌بینی فیچ از آینده تولید گاز ایران ارائه شده است.
در این قسمت آمده که پروژه توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی که توسط شرکت پتروپارس در حال اجرا است به خاطر فشار شدید مالی و عدم دسترسی به ماشین‌آلات و فناوری‌های روز با تأخیر جلو خواهد رفت.
مشروح قسمت سوم گزارش در ادامه آمده است:
ظرفیت مازاد تولید، توان بالقوه بسیاری در حوزه بالادستی در اختیار ایران قرار می‌دهد، اما رشد در بلندمدت به علاقه سرمایه‌گذاران خارجی به پروژه‌های گاز ایران و وجود تقاضای گاز و ایجاد زیرساخت‌های صادرات بستگی دارد.
آخرین تحولات
· حفاری در فاز ۱۱ پارس جنوبی ظاهراً در ماه ژوئن (خرداد) در صورت مناسب بودن شرایط آب‌وهوایی شروع می‌شود. کمبود شدید سرمایه و محدودیت در دسترسی به ماشین‌آلات و فناوری خارجی از نظر ما همچنان ریسک قابل‌توجهی متوجه توسعه این فاز ایجاد می‌کند.
· آخرین سکو از فاز ۱۴ (موسوم به ۱۴D) در فوریه ۲۰۲۰ نصب شد و انتظار می‌رود در سه‌ماهه جاری به طور کامل بهره‌برداری شود و در سقف تولید خود به حدود ۵.۲ میلیارد مترمکعب برسد.
· در همین فوریه ۲۰۲۰ (اسفند ۹۸) سومین سکوی فاز ۱۳ نیز نصب شد که ظرفیت آن نیز ۵.۲ میلیارد مترمکعب است. سکوی چهارم که آخرین سکو بود نیز با ظرفیتی مشابه در ماه مارس نصب شد.
· در ژانویه ۲۰۲۰ (بهمن ۹۸) سکوی سوم فازهای ۲۲ تا ۲۴ نیز با همان ظرفیت ۵.۲ میلیارد مترمکعبی نصب شد. سکوی دیگر که سکوی آخر و چهارم است نیز قرار است نصب شود ولی هنوز زمان آن مشخص نیست. احتمالاً این سکو تا پایان سال میلادی جاری نصب شود.
· شرکت داخلی پتروپارس نیز برنامه‌ای برای توسعه میدان نفتی بلال و در آینده میدان فرزاد بی دارد. با این حال ابهام زیادی در مورد برنامه زمانی اجرای این پروژه‌ها وجود دارد.
روند ساختاری
توسعه میدان عظیم پارس جنوبی محرک اصلی رشد تولید گاز طبیعی در ایران است. این میدان در حوزه مرز آبی با قطر قرار دارد و سهم ایران از ذخایر میدان بالغ بر ۱۴ تریلیون مترمکعب است. توسعه این میدان با ۲۴ فاز به بهره‌دهی اقتصادی رسیده و بخش اعظمی از تولید در حال حاضر در مدار قرار گرفته است. فازهای ۱ تا ۱۰، ۱۲ و ۱۵ تا ۲۱ در پایان سال ۲۰۱۹ کاملاً مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند و فازهای ۱۳، ۱۴، و ۲۲ تا ۲۴ نیز در حال تولید بوده اما برای رسیدن به حداکثر تولید منتظر نصب سکوهای اضافی بوده‌اند. در فوریه ۲۰۲۰، سکوی آخر فاز ۱۴ نیز نصب شده بود و قرار بود در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۰ به تولید برسد. سکوی آخر فاز ۱۳ در مارس ۲۰۲۰ نصب شد و سکوی آخر فازهای ۲۲ تا ۲۴ هنوز تا ماه مه نصب نشده بودند.
اضافه کردن فاز ۱۱ پارس جنوبی می‌تواند به میزان ۲۰ میلیون مترمکعب (در روز) تولید گاز را ارتقا دهد، اما با توجه به ابهامات موجود پیرامون پروژه هنوز نسبت به لحاظ کردن آن در پیش‌بینی‌های خود ملاحظاتی داریم. شرکت توتال بنا بود سرمایه‌گذاری قطعی را در پروژه تا سه‌ماهه چهارم ۲۰۱۷ اعلام کند، اما در ماه آگوست همان سال مجبور شد تحت فشار آمریکا پروژه را ترک نماید. شرکت ملی نفت چین نیز در ادامه از پروژه خارج شد تا تنها شرکت داخلی پتروپارس مسئولیت هدایت توسعه این فاز را بر عهده بگیرد.
پیش‌بینی تولید گاز (از ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹)
دورنمای پروژه در حال حاضر نامشخص است. سرمایه موردنیاز برای کل فاز ۱۱ در حدود ۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که رقم قابل‌توجهی است. صحبت‌های بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت نشان می‌دهد که در حال حاضر تنها توسعه بخش اول فاز ۱۱ مد نظر است و دلیل آن نیز محدودیت‌های موجود در حوزه فناوری است. در ماه مه ۲۰۲۰ گزارش‌ها نشان داد که فعالیت‌های حفاری قرار است در ماه ژوئن در صورت مساعد بودن هوا شروع شود. با این حال با توجه به ترکیبی از مشکلات نظیر کاهش تولید بیشتر و قیمت پایین نفت، شرکت ملی نفت ایران با محدودیت‌های سرمایه‌ای فراوانی در سال جاری مواجه خواهد بود و منطقی است فرض کنیم نبود مشارکت خارجی، فشار شدید مالی و دسترسی محدود به ماشین‌آلات و فناوری‌های مطلوب، کار توسعه فاز ۱۱ را به درازا خواهد کشاند، همان‌طور که در فازهای قبلی نیز این اتفاق افتاده است.
در اینجا نیز مانند نفت، سطح بالای عدم اطمینان در مورد تحریم‌های دوباره اعمال شده آمریکا، دشواری خاصی را در پیش‌بینی تولید گاز در بلندمدت به وجود می‌آورد. منابع کشف شده‌ای که توسعه نیافته‌اند بسیار گسترده هستند و پروژه‌های عظیمی وجود دارند که می‌توانند بعد از رفع تحریم‌ها در مدار تولید قرار بگیرند. با این حال فضای رشد در میان‌مدت محدود است. جدا از پارس جنوبی، ایران چند میدان عظیم دارد که معطل توسعه هستند که از میان آنها میدان کیش با ۲ تریلیون، پارس شمالی ۱.۴ تریلیون، گلشن ۱.۱ تریلیون، لاوان ۱.۸ تریلیون، فروز بی ۷۰۰ میلیارد، فردوسی ۳۰۸ میلیارد و خیام با ۲۰۴ میلیارد مترمکعب قابل اشاره هستند. این میدان‌ها موجب مثبت شدن ریسک هرگونه پیش‌بینی تولید در ایران می‌شوند. تعداد زیادی از پروژه‌ها (که در جدول زیر می‌بینید) نیز تحت قراردادهای نفتی بازبینی شده ایران برای توسعه ارائه شده‌اند، اما تحریم‌های آمریکا مانع هرگونه پیشرفتی در این زمینه شده است. جدا از تحریم‌ها، آینده این پروژه‌ها به عوامل دیگری نیز بستگی دارد، نظیر میزان رشد تقاضای داخلی و گشایش مسیرهای جدید صادراتی.
نظر شما