به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از دنیای اقتصاد آمارهای رسمی نشان می‌دهد حجم پول در شهریورماه از رقم ۱۲۷۴هزار میلیارد تومان گذشت و رشد ماهانه ۸/ ۴درصد را به ثبت رساند. از سوی دیگر رقم شبه‌پول نیز در شهریور سال جاری به ۷/ ۴۳۲۰هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مردادماه ۲/ ۳درصد افزایش داشته است. اما مهمترین نکته آمار منتشرشده در نیمه سال جاری، رقم سهم پول از نقدینگی است که در ششمین ماه سال به ۸/ ۲۲درصد رسید که از اردیبهشت ۹۲ تکرار نشده بود. افزایش سهم پول از نقدینگی نشان می‌دهد مردم به طور عقلایی تصمیم گرفتند در شرایط تورمی پول خود را در حساب‌های جاری یا به صورت پول نقد نگهداری کنند.
بانک مرکزی گزیده آمارهای شهریورماه ۱۴۰۱ را منتشر کرد. در این گزارش جزئیات بیشتری از تغییرات متغیرهای پولی و بانکی منتشر می‌شود. براساس این گزارش در آخرین ماه تابستان سال جاری، رقم نقدینگی به ۵۵۹۵هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مردادماه رشد ۶/ ۳درصدی را ثبت کرد. نقدینگی از دو جزء اصلی پول و شبه‌پول تشکیل می‌شود. حجم پول از نقدشوندگی بیشتر برخوردار است و پول نقد در دست اشخاص و حساب‌های جاری شامل می‌شود. اما حجم شبه‌پول درواقع حساب‌های پس‌انداز و سرمایه‌گذاری افراد را نشان می‌دهد. براساس آمار اعلام‌شده در شهریورماه سال جاری حجم پول به ۱۲۷۴هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مردادماه رشد ۸/ ۴درصدی داشته است.
این در حالی است که رشد ماهانه حجم پول در مردادماه ۹/ ۲درصد بوده است. بنابراین رشد ماهانه حجم پول در شهریورماه نسبت به مردادماه ۹/ ۱واحد درصد رشد داشته است. رشد نقطه به نقطه پول نیز در ماه پایانی تابستان به ۲/ ۵۶درصد اعلام شد که نسبت به مردادماه نیم واحد درصد مثبت‌تر شد. نگاهی به روند رشد نقطه‌ای حجم پول نشان می‌دهد از ابتدای سال تقریبا یک روند صعودی را در پیش گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در فروردین‌ماه حدود ۸/ ۴۳درصد را ثبت کرد. اما در اردیبهشت‌ماه به حدود ۳/ ۴۵درصد رسید. در خردادماه نیز با رشد حدود ۹/ ۹واحد درصدی به ۲/ ۵۵درصد رسید. در تابستان نیز این روند نسبتا ادامه پیدا کرد؛ به طوری که در تیرماه رشد نقطه‌ای پول حدود ۶/ ۵۷درصد رسید. در مردادماه ۲واحد درصد از رشد نقطه‌ای پول کاسته شد اما در شهریورماه مجددا روند رشد نقطه به نقطه پول صعودی شد.
از سوی دیگر، حجم شبه‌پول نیز در شهریورماه به رقم ۷/ ۴۳۲۰هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مردادماه رشد ۲/ ۳درصدی را ثبت کرد. این در حالی است که روند رشد نقطه‌به‌نقطه شبه‌پول از ابتدای سال تقریبا نزولی بوده است. به عبارت دیگر رشد نقطه‌ای شبه‌پول در فروردین‌ماه سال جاری ۹/ ۳۶درصد، در اردیبهشت‌ماه ۳/ ۳۵درصد و در خردادماه ۶/ ۳۳درصد بوده است. در اولین ماه تابستان نیز رشد نقطه‌ای شبه‌پول ۵/ ۳۲درصد و در نیمه تابستان ۳/ ۳۳درصد بود. در شهریورماه نیز رشد نقطه به نقطه شبه‌پول ۹/ ۳۲درصد بوده است.
یکی از نسبت‌های مهم که می‌تواند وضعیت اجزای نقدینگی را نشان دهد، نسبت پول به نقدینگی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در آخرین ماه تابستان سال جاری نسبت پول به نقدینگی به ۷/ ۲۲درصد رسیده که بیشترین نسبت تاریخی این شاخص از اردیبهشت ۹۲ بوده است. آمارها حاکی از این است که از ابتدای سال جاری سهم پول از نقدینگی روندی صعودی را طی کرده است. در فروردین‌ماه این نسبت حدود ۷/ ۱۹درصد بود و در اردیبهشت و خردادماه به ترتیب به ۴/ ۲۰ و ۱/ ۲۲درصد رسید. براساس آمار منتشرشده در دو ماه نخست تابستان این نسبت ۵/ ۲۲درصد بود.
به عبارت دیگر سهم پول از نقدینگی در نیمه سال جاری به بیشترین مقدار رسیده که نشان می‌دهد افراد ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را به نقدشونده‌ترین حالت نگهداری کنند. با توجه به عواملی مانند تورم بالا، سود حقیقی منفی در بانک‌ها و انتظارات تورمی مثبت، افراد به صورت عقلایی تصمیم می‌گیرند دارایی‌های خود را به صورت نقدی نگهداری کنند و از سپرده کردن آنها در بانک‌ها خودداری می‌کنند. این در حالی است که رشد نقدینگی در ماه‌های اخیر کاهشی بوده است، اما به نظر می‌رسد تمایل افراد به نگهداری پول با نقدشوندگی بالا سبب به هم خوردن آرامش بازارهای مختلف شده و این تلاطم هیزمی برای شعله‌ورتر شدن تورم خواهد بود.
تصویر پایه پولی در نیمه نخست سال
آمار پایه پولی یا پول پرقدرت نشان می‌دهد در آخرین ماه تابستان سال جاری، رقم پایه پولی به ۷/ ۶۹۰هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به مردادماه ۷/ ۲درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱/ ۳۳درصد رشد داشته است. گزارش بانک مرکزی از جزئیات پایه پولی نشان می‌دهد خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی در شش ماه نخست سال جاری ۱/ ۶۹درصد رشد داشته است. از سوی دیگر، سپرده‌های بخش دولتی نزد بانک مرکزی نیز در نیمه نخست سال جاری منفی ۴/ ۶درصد گزارش شده است. این مساله نشان می‌دهد دولت برای اقدامات خود با کمبود نقدینگی مواجه بوده و از منابع بانک مرکزی برداشت کرده است.
در جوابیه‌ای که بانک مرکزی در پاسخ به گزارش «دوراهی روندهای پولی» که به بررسی آمارهای پولی و بانکی مهرماه پرداخته بود، منتشر کرد، تاکید داشت: «افزایش رشد ماهانه پایه پولی در ماه‌های اخیر عمدتا متاثر از تامین اعتبارات ارزی موردنیاز وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توسط بانک مرکزی به منظور جبران و هموارسازی آثار حذف تخصیص ارز ترجیحی به ترتیب برای واردات نهاده‌های کشاورزی، کالاهای اساسی و دارو (به واسطه اجرای طرح مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها) است که انتظار می‌رود با توجه به الزامات قانونی تسویه ریالی تعهدات مذکور، رشد پایه پولی به مسیر پیش‌بینی‌شده بازگشت کند.» از سوی دیگر، در شش ماه نخست سال جاری، مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها رشد ۴/ ۱۳درصدی را ثبت کرده است. به‌علاوه، نسبت ذخایر اضافی بانک‌ها به کل سپرده‌ها نیز در شش ماه مورد بررسی کاهش حدود ۱/ ۳۹درصدی را ثبت کرده که نشان می‌دهد بانک‌ها نیز با کمبود نقدینگی مواجه بوده و ذخایر اضافی خود را از بانک مرکزی خارج کرده‌اند.
در بخش پایه پولی از سمت مصارف نیز آمارها نشان می‌دهد اسکناس و مسکوک در جریان در نیمه نخست سال جاری ۹/ ۴درصد مثبت و سپرده بانک‌ها و موسسات اعتباری نزد بانک مرکزی نیز در مدت مذکور ۲/ ۱۶درصد مثبت بوده است. علاوه‌بر این، آمارها نشان می‌دهد پایه پولی در شش ماه نخست سال جاری ۴/ ۱۴درصد رشد داشته که بیشترین سهم از این رشد به رشد خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی، با حدود ۱/ ۱۰درصد قرار دارد. سهم از رشد خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی نیز ۵/ ۱درصد و مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها ۳/ ۳درصد بوده است.
نظر شما