بانکها با اعطای تسهیلات باعث هفت برابر شدن رشد نقدینگی می شوند/دولت سیستم بانکی را وادار کرد تا بخشی از بدهی هایش را به عهده بگیرد

گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، قدرت الله امام وردی کارشناس و تحلیلگر اقتصادی در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص دلایل رشد نقدینگی و عواملی که در این مساله مهم تاثیر گذارند گفت: ریشه رشد نقدینگی به وجود پول پرقدرت در اقتصاد باز می گردد، پول پرقدرتی که توسط بانک مرکزی خلق می شود و در اختیار سیستم بانک مرکزی قرار می گیرد، یعنی سیستم بانکی با اعطای تسهیلات و وام منجر به هفت یا هفت و نیم برابر شدن رشد نقدینگی می شود، بنابراین بانکها در رشد نقدینگی نقش موثری ایفا می کنند.

کارشناس و تحلیلگر اقتصادی خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه پایه پولی اساس نقدینگی است، پایه پولی خلق شده توسط بانک مرکزی که در حال حاضر نزدیک به ۸۰۰ همت است اگر ضربدر در ۷ شود به رقم ۵۸۰۶ هزار میلیارد تومانی می رسد که به عنوان رقم رشد نقدینگی تا پایان آبان ماه سال ۱۴۰۱ به گزارش بانک مرکزی ایجاد شده است. آنچه حائز اهمیت است پایه پولی در بانک مرکزی از سه جزء تشکیل می شود که بخشی از آن مرتبط با دارایی های خارجی یا ارز خارجی است که در ترازنامه و دارایی های بانک مرکزی خود را در عدم تراز تجاری نشان می دهد و بخش دیگری ناشی از تبدیل ارز به ریال است.

وی در این باره توضیح داد: دولت نفت را می فروشد و ارزهای دریافتی را برای تبدیل به ریال به بانک مرکزی می فروشد، مثبت شدن تراز پول باعث می شود بانک مرکزی براساس دارایی های خارجی یک قسمت پایه پولی را منتشر کند.

قدرت الله امام وردی درباره سایر عواملی که به رشد نقدینگی دامن می زنند گفت: بخشی از رشد نقدینگی نیز به دلیل بدهی دولت به بانک مرکزی به واسطه کسری بودجه تشکیل می شود. معمولا کسری بودجه ای که هر سال داریم مشکل بزرگی است دولتی که توان تامین آن را از راه های غیر تورمی ندارد به دلیل اینکه اقتصادی دستوری و دولتی داریم به دنبال طرق دیگری مثل استقراض از نظام بانکی یا بانک مرکزی است، ضمن اینکه به دلیل عدم اعتماد به دولت و وجود تورم های بالا فروش اوراق بدهی نیز برای تامین بودجه جواب نمی دهد، بنابراین قسمت عمده کسری بودجه دولت که امسال نزدیک به ۴۰۰ همت بود از طریق انتشار پول جدید از طریق بانک مرکزی تامین می شود پس بدهی دولت به بانک مرکزی در افزایش رشد نقدینگی موثر است.

کارشناس و تحلیلگر اقتصادی معتقد است: بدهی سیستم بانکی به بانک مرکزی نیز در رشد نقدینگی تاثیر می گذارد پس بخشی از رشد نقدینگی را باید به ناترازی در تجارت خارجی، بدهی دولت به بانک مرکزی به واسطه ناترازی بودجه و کسری بودجه یا پولی کردن کسری بودجه و بخش سوم را به بدهی بانکها به بانک مرکزی نسبت داد. وجود نرخ بهره ۲۳ درصدی بین بانکی به عنوان یک رقم بزرگ عامل مهمی در رشد نقدینگی به شمار می رود، چرا که وقتی این پول از بانک مرکزی دریافت می شود و وارد سیستم بانکی می شود منجر به خلق پول جدیدی می شود که نقدینگی و تکاثر پولی صورت می گیرد و منجر به ایجاد نقدینگی می شود.

قدرت الله امام وردی کارشناس و تحلیلگر اقتصادی خاطر نشان کرد: امسال دولت به صورت غیر مستقیم به جای اینکه کسری بودجه را از طریق انتشار پول تامین کند، سیستم بانکی را وادار کرد که قسمتی از بدهی های دولت یا تسهیلات تکلیفی را به عهده بگیرد یعنی به صورت غیر مستقیم بخشی از کسری خود را از بانکها تامین مالی کرد که این موضوع هم به افزایش نقدینگی و خلق پول دامن زد.هر چند دولت مدعی بود کسری بودجه را از طریق انتشار پول و ایجاد بدهی دولت به بانک مرکزی رفع نکرده اما به صورت غیر مستقیم از شرکت های دولتی برای تامین کسری خود وام و پول گرفتند.

وی در این باره توضیح داد: مساله این است که وقتی شرکت های دولتی دچار مشکلات کمبود نقدینگی می شوند به سیستم بانکی مراجعه می کنند و دوباره از طریق سیستم بانکی تامین مالی می کنند پس دولت در ظاهر قضیه از طریق انتشار پول کسری خود را تامین نکرده اما با گرفتن منابع سهم شرکت های دولتی در باطن همان ایجاد بدهی به بانک مرکزی را رقم زده است.