به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بعد از ورود دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به فرابورس ایران و واگذاری سهام آن دو باشگاه به مردم، انتظار می‌رفت صورتهای مالی دو باشگاه شفاف شود، حاکمیت شرکتی در دو باشگاه پیاده شود و استاندارد مدیریت دو مجموعه ارتقا یابد، اما مشکلات قراردادهای دو باشگاه با بازیکنان و مربیان و سایر امور مالی هنوز از شفافیت لازم برخوردار نیست.
در این زمینه با اسماعیل غلامی، معاون سابق سازمان خصوصی‌سازی، گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
فارس: با ورود سرخابی ها به فرابورس آیا صورتهای مالی دو باشگاه شفاف و استاندارد شد؟
غلامی: مناظره تلویزیونی دوشنبه هفته گذشته رئیس سازمان خصوصی سازی و مدیرعامل باشگاه استقلال، نشان داد که هنوز متاسفانه اصل قضیه حذف باشگاه استقلال از لیگ فوتبال آسیا و درآمدهای ناشی فرصت‌های از دست رفته حذف تیم و زیان‌های جبران ناپذیر روحی و روانی به هوادارن این باشگاه و وجوه پرداختی به مبلغ حدود ۷۰۰ میلیارد تومان به دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در پرده ابهام است، مناظره تلویزیونی به چکهای حدود ۵ میلیارد تومانی آقای فتح‌الله زاده مدیر عامل باشگاه استقلال و پاسخ به سوال امتحان حسابداری مبنی بر نام بردن سه جزء صورتهای مالی تراز نامه و صورت سود و زیان و گزارش وجوه نقد (جریان‌های نقدی) منجر شد و متاسفانه اصل قضیه گم شد و باز هم متاسفانه برخی از رسانه‌ها به برد و باخت و تمجید و یا محکومیت و لذت بردن مناظره کنندگان پرداختند و هیچ اشاره‌ای به مسببان زیان‌های روحی و روانی به مردم و هوادران باشگاه و بر باد دادن ۷۰۰ میلیارد تومان افزایش سرمایه ناشی از محل سلب حق تقدم سهام دولت و همچنین سهامدارانی که یک سال ارزش سهامشان باوجود آنکه شاخص بورس در یک سال ۱۴۰۱ به قله تاریخی خود رسیده، به یک سوم قیمت کاهش یافته است، نشد.
ضرورت دارد در این‌باره به ریشه‌یابی حقایق و واقعیت‌های اصلی پرداخته شود و مردم خود قضاوت خواهند کرد، اینجانب، آنچه امروز اتقاق افتاد را در ۱۴ اسفند ۱۴۰۰، قبل از عرضه سهام در قالب یک مقاله با عنوان «هدف ناپیدای تامین مالی دو باشگاه خاص در بازار سرمایه» پیش بینی کرده بودم و هنوز هم در سایت مربوطه این مقاله وجود دارد اما به خاطر سوابقی که در سازمان خصوصی سازی داشتم، متهم به گل به خودی شدم و امروز آن را به عنوان افتخار خود و دفاع مستحکمی که واقعیت‌ها را به درستی پیش‌بینی کرده بود، می‌دانم.
* سوابق مالی دو باشگاه پرسپولیس و استقلال
فارس: سوابق مالی دو باشگاه قبل و بعد از ورود به بازار سرمایه چه تغییری کرد؟
غلامی: به قول اصحاب رسانه، آنچه امروز در سوابق مالی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس دیده می‌شود، خیلی عجیب نیست، زیرا عدم شفاف سازی صورتهای مالی دو باشگاه و بدهی‌های آنها بر اساس ماده ۲۰ قوانین مجوز حرفه ای مورد ایراد کنفدراسیون آسیا بوده است ( AFC ) و همه در مقاطع زمانی مختلف کم و بیش از آن آگاه هستند، بنابراین ریشه‌یابی این بلبشوی مالی ناشی از زیر ساخت‌های ورزشی و بخصوص فوتبال ایران است، برای اثبات این ادعا به منابع تامین مالی ۷ باشگاه لیگ برتر طبق جدول شماره یک، می‌پردازم:
جدول یک
همان طور که مشاهده می شود، به دلیل عدم زیر ساخت‌های ورزشی تیم‌هایی در لیگ برتر بقا پیدا خواهند کرد که یک نهادی به عنوان اسپانسر، آنها را تحت عنوان تبلیغات محصول نهاد و یا شرکت مربوطه و یا ارائه خدمات ورزشی به کارکنان تامین مالی کند، به دلیل آنکه دولت سهامدار اصلی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس است و دولت اجازه چنین پرداختی ها را ندارد، بنابراین برای ماندن در کورس رقابتی قهرمانی مجبور است ، دست به دامن این و آن بزند که پول از افراد مختلف قرض کند و به‌قول یکی از این افراد، اسپانسر و حامی مالی حقیقی باید عابر بانک باشگاه شود و این روش تامین مالی و قراردادهای نجومی بازیکنان و مربیان به شرح زیر مسلما فساد را هم در پی خواهد داشت.
در صورتی که در همه دنیا منابع تامین مالی باشگاه‌ها عمدتا از طریق حق پخش تلویزیونی است و حق پخش اینترنتی هم اخیرا به آن اضافه شده است، فروش مجوز پخش دیدار به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم به شبکه ها و تلویزنون ها یکی از راه‌های کسب در آمد باشگاه‌ها است که در ایران هنوز حل نشده و باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس توانایی بیش از آنچه در صورتهای مالی خود به درست یا غلط منعکس شده است، ندارند، جدول شماره ۲ را ببینید.
جدول ۲
قرارداد باشگاه پرسپولیس شامل مبلغ ۴۱۰ هزار دلار، قراردادهای کادر فنی خارجی و مبلغ ۶۸۵ هزار دلار قراردادها با بازیکنان خارجی است که با نرخ هردلار ۴۰۰ هزار ریال تسعیر شده است.
با توجه به درآمد مقایسه ناشی از فعالیت‌های عملیاتی دو باشگاه و با توجه به هزینه‌هایی پرداختی آنها ( فقط هزینه قرارداد بازیکنان و نه کل هرینه های باشگاه) جای سؤال است این کسری هزینه‌ها در طی چندین سال فعالیت آنها از کجا تامین مالی شده است؟ ضمن اینکه صورتهای مالی سایر باشگاه‌های دیگر هم غیر از این دو باشگاه دولتی باوجود آنکه از شرکت بالا دستی خود سالانه به شرح فوق مبالغی دریافت می‌کنند، زیانده هستند و یا مبلغی جزئی سود دارند.
سوابق قبلی در باشگاه‌های تراکتور و استیل آذین و راه‌آهن و پاس این ادعا را ثابت می‌کند، بنابراین علت تاخیر در واگذاری سهام این دو باشگاه عدم وجود زیر ساخت‌های اساسی در بخش ورزش کشور و عدم شفافیت صورتهای مالی به‌قول گفته رئیس سازمان خصوصی‌سازی باشگاه بی در و پیکری مثل استقلال که آشفتگی مالی بی سابقه در تاریخ داشته‌اند، بوده است.
فارس: چگونه سهام باشگاهی که بی درو پیکر بوده و آشفتگی مالی بی سابقه‌ای در تاریخ داشته است به مردم فروخته شده است؟
غلامی: برای ما هم این جای سؤال است؛ همین جا اعلام می‌کنم همچنانکه در اواخر سال ۱۴۰۰ به نماینده دیوان محاسبات کشور در سازمان خصوصی سازی کتبا اعلام کردم، پرداخت وجوه حاصل از افزایش سرمایه ناشی از سلب حق تقدم با توجه به ساختار مالی این دو باشگاه و به‌قول رئیس سازمان خصوصی سازی در مناظره تلویزیونی باشگاه بی درو پیکر یعنی به فنا دادن وجوه بیت‌المال است و امروز هم اعلام می‌کنم، واگذاری سهام این دو باشگاه به بخش خصوصی غیر از واگذاری به دو نهاد و یا شرکتهای در ردیف سایر باشگاه‌ها به دلیل عدم وجود زیر ساختها ی مناسب ورزشی به معنی انهدام این دو باشگاه و سرنوشتی همچون باشگاه‌های پاس و راه آهن خواهد بود.
* روش فروش سهام دو باشگاه و آگهی‌های عرضه سهام بلوکی
غلامی: در جدول شماره ۳ من وضعیت عرضه اولیه سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس را در فرابورس آمده کرده‌ام:
جدول ۳
فارس: فروش و واگذاری سهام سرخابی‌ها چگونه انجام شد؟
غلامی: فروش سهام این دو باشگاه صرف نظر از قیمت‌گذاری سهام دو باشگاه اولین بار در طول دوران خصوصی سازی در ایران از روش فروش سهام ناشی از سلب حق تقدم در افزایش سرمایه و صدور سهام جایزه برای سهامدارن اولیه و برای اولین بار عرضه سهام دولت به سهامداران جزء ( خرد ) به روش ارزش روز خالص دارایی‌ها (با توجه به بند ب ماده ۳ آیین نامه شیوه قیمت گذاری بنگاه‌ها ) و با اهداف به شرح داده شده در جدول شماره ۴ بر اساس گزارش توجیهی افزایش سرمایه که به تایید حسابرس و بازرس باشگاه‌ها رسیده، صورت گرفته است.
جدول۴
سال مالی باشگاه استقلال ۳۱ تیرماه ۱۴۰۱ بوده است و با توجه به فرصت ۴ ماهه ارائه اظهارنامه مالیاتی و برگزاری مجامع که در تاریخ ۳۰ آبان ۱۴۰۱ به پایان رسیده، چرا مجمع دو باشگاه برگزار نشده و در به صورتهای سال مالی مذکور خبری از مبلغ پرداختی افزایش سرمایه نیست، چرا مجمع باشگاه با توجه به اینکه این که دو باشگاه دولتی بوده‌اند، در موعد مقرر برگزار نشده‌اند تا علاج واقعه قبل از وقوع انجام شود؟
در اینجا چندین سؤال پیش می‌آید که باید پاسخ داده شود:
۱-معاونت نطارت سازمان خصوصی سازی در خصوص پیگیری برگزاری مجمع باشگاه کجا بودند؟
۲-دیوان محاسبات کشور کجا بوده است؟
۳-در اینکه مدیران باشگاه تخلف کرده‌اند شکی نیست، ولی آیا فقط مدیران باشگاه‌ها سهل انگاری کرده اند؟ البته با استناد به بندهای گزارش حسابرس و بازرس باشگاه و با علم بر اینکه به قول رئیس سازمان خصوصی سازی باشگاه بی در و پیکری که آشفتگی مالی بی‌سابقه‌ای در طول تاریخ داشته است.
۴-وقتی ۳۵۰ میلیارد تومان را در جای بی درو پیکر گداشته‌اید انتظار دارید بعد از یک سال که برمی‌گردید ۳۵۰ میلیارد تومان سرجایش باشد؛ گوییم پنج میلیارد تومان آقای فتح الله زاده برگردد، آیا مشکل باشگاه حل می‌شود؟
۵- هیئت مدیره باشگاه های استقلال و پرسپولیس را چه کسی انتخاب کرده است؟ ۱۰ درصد سهامداران خرد که نقشی در انتخاب هیئت مدیره ندارند، مگر انتخاب هیئت مدیره توسط مجمع باشگاه صورت نگرفته است؟ آیا کسانی که هئیت مدیره را انتخاب کرده‌اند در این سهل انگاری شریک نیستند و نباید پاسخگو باشند؟
* وضعیت فروش سهام بلوکی
فارس: آیا اراده‌ای برای فروش بلوکی سهام سرخابی‌ها هم وجود داشت؟
غلامی: سازمان خصوصی سازی بر اساس آگهی‌های صورت گرفته در بهمن سال ۱۴۰۱ معادل ۵۱ در صد از سهام باشگاه استقلال و پرسپولیس را به شرح جدول شماره ۵، آگهی کرد که خریدار نداشت.
جدول ۵
در این زمینه همان طوری که در گزارش توجیهی افزایش سرمایه منعکس شده است، هدف از انجام افزایش سرمایه رعایت ماده‌های ۱۴ و ۱۶ و ۱۷ و ۱۹ و ۲۰ قوانین مجوز حرفه ای کنفدراسیون فوتبال آسیا ( AFC ) بوده است؛ نکته حائز اهمیت بحث مالکیتی باشگاه‌ها است که اساسا نباید دو باشگاه در یک لیگ حرفه‌ای، با یک مالک مشترک اداره شوند، موضوعی که گریبان گیر محرومیت دو باشگاه در سال‌های گذشته بوده است، بنابراین آگهی‌های منتشر شده برای فروش بلوکی (مدیریتی) ناشی از اجرای ماده مزبور بوده است، استقلال که امسال هم محروم شد پس باید سازمان خصوصی سازی و هیئت واگذاری با علم به موضوع فوق چاره ای اساسی کنند که اگر اتفاقی دیگر افتاد این بار هیئت مدیره باشگاه‌ها نقشی نخواهند داشت.
* روش واگذاری دو باشگاه
فارس: برای جذب نقدینگی به باشگاه بهترین روش واگذاری دو باشگاه چه روشی بود؟
غلامی: رئیس سازمان خصوصی سازی در مناظره تلویزیونی به روش واگذاری سهام دو باشگاه اشاره کرد و اظهار داشت که روش فروش سهام از طریق افزایش سرمایه با سلب حق تقدم سهامداری دولت بهترین روش بوده و روش پیمان مدیریت به دلیل ناموفق بودن واگذاری های قبلی جواب نداده است؛ در این زمینه من هم به دلیل اینکه زیر ساخت‌های واگذاری باشگاه‌های ورزشی که قبلا به آن اشاره شده، آماده نیست، با نظر رئیس سازمان خصوصی سازی موافق هستم، چه روش سلب حق تقدم و چه روش پیمان مدیریت، اما اگر زیر ساختها مهیا باشد، بهترین روش سلب حق تقدم است، اما در این باره دو نکته در مورد روش پیمان مدیریت وجود دارد، اولا اینکه من یادم نمی‌آید در دورانی که در سازمان خصوصی سازی بودم شرکتی را به روش پیمان مدیریت به همان دلیلی که رئیس سازمان خصوص سازی می گوید، واگذار کرده باشیم و بعد از آن هم یادم نمی آید؛ ثانیا دستورالعمل روش پیمان مدیریت توسط هیئت واگذاری در مورخ ۲۹/۰۵/۱۳۹۰ به استناد ماده ۱۹ قانون سیاستهای اجرایی اصل ۴۴ قانون اساسی و با رعایت بند (ب) ماده مذکور را مورد تصویب قرارداداست، بند «ب» ماده مذکور به بازسازی ساختاری و انجام اصلاحات ساختاری تاکید دارد، و از همه مهمتر اینکه در سند تحول دولت اقای رئیسی که در ۸ اسفند سال ۱۴۰۰ به اعضای هیات دولت ابلاغ شده و در بخش ورزش اشاره دارد که خروج دولت از باشگاه داری و واگذاری شرکتهای فرهنگی ورزشی در قالب پیمان از طریق از طریق مزایده عمومی صورت گیرد، چه می شود؟
* مراجع قانونی رسیدگی به ادعاهای طرفین
فارس: ادعاهایی که در مناظره هفته قبل مطرح شد را چه کسی باید رسیدگی کند؟
غلامی: در مناظره تلویزیونی به استناد اسناد حسابداری مدیر عامل باشگاه را متهم به برداشت دو بار وجه پرداختی خود کرد و در مطبوعات و شبکه‌های اجتماعی آمده است که گروهی از نیروهای سازمان خصوصی سازی در باشگاه استقلال مستقر می شود تا اسناد مالی این باشگاه به طور دقیق مورد ارزیابی قرار گیرد. اولین بار است که می بینیم کارشناسان اختلاف مالی دو بنگاه توسط یک طرف دعوا انتخاب می‌شود. مگر به استناد بند الف ماده ۱۷ قانون سیاستهای اجرایی اصل ۴۴ قانون اساسی وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است اطلاعات و مدارک و صورتهای مالی مربوط به بنگاه های قابل واگذاری را دریافت و توسط سازمان حسابرسی یا حسابداران رسمی بررسی و تایید کند، بنابراین با توجه به اینکه حسابرس و بازرس باشگاه سازمان حسابرسی است، بهتر بود به‌جای استفاده از گروهی متشکل سازمان خصوصی سازی از حسابرس و بازرس باشگاه و یا از دیوان محاسبات و یا کارشناسان رسمی دادگستری منتخب مراجع قضایی بخواهند، نه تنها در خصوص چکهای موضوع بحث در جلسه مناظره بلکه به اصل قضیه مبلغ ۳۵۰ میلیارد تومان افزایش سرمایه و محل مصارف آن بر اساس گزارش توجیهی افزایش سرمایه و عدم شفافیت مبالغ مندرج در بند ۶ گزارش حسابرس و بازرس قانونی سال مالی منتهی به ۳۱ تیر ۱۴۰۱ گزارش ویژه ارائه کند به اطلاع حداقل سهامداران خرد که قیمت سهامشان باوجود افزایش شاخص بورس به قله بالای دو میلیون به نصف رسیده است، برسد.
* سرنوشت مبالغ پرداختی ناشی از افزیش سرمایه دو باشگاه
فارس: منابع پرداختی ناشی از افزایش سرمایه دو باشگاه چه می‌شود؟
غلامی: صورت جریان‌های نقدی دو باشگاه در طی ۱.۵ سال بر اساس صورتهای مالی دوره‌های مالی یک ساله حسابرسی شده ۳۱ خرداد ۱۴۰۱ و ۶ ماهه حسابرسی نشده منتهی به ۳۰ آذر ۱۴۰۱ برای باشگاه پرسپولیس و ۳۱ تیر ۱۴۰۱ حسابرسی شده و ۶ ماهه حسابرسی نشده منتهی به ۳۱ دی ۱۴۰۱ برای باشگاه استقلال در جدول شماره ۶ آورده‌ام؛ البته ترتیب تقدم و تاخر اجزاء تشکیل دهنده صورت جریان‌های نقدی دو باشگاه جابه‌جا شده است و این آگاهانه برای درک بهتر خوانندگان شما انجام شده است:
جدول۶
همانطور که مشاهده می‌شود، خروج نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی در ۱.۵ سال گذشته در باشگاه استقلال عمدتا از محل دریافت‌های نقدی ناشی از افزایش سرمایه و در باشگاه پرسپولیس ناشی از تسهیلات دریافتی صورت گرفته است؛ حال تا چه حد اهداف گفته شده در توجیه افزایش سرمایه محقق شده است، قضاوت با خوانندگان شما خواهد بود.
فارس: با تشکر از وقتی که بابت این مصاحبه اختصاص دادید.
غلامی: من هم از شما بابت پیگیری این موضوع تشکر می‌کنم.
نظر شما