به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از صدای بورس، ابتدا پیش از رفتن به سراغ اصل مطلب و توضیح درباره تعداد سهام پرتفوی باید بگوییم که سبد در واقع به مجموعه سهم‌هایی گفته می‌شود که در پرتفوی شما وجود دارد. در ادامه این مقاله هم می‌خواهیم به ریسک‌های موجود در سبد سهام و اینکه نحوه تشکیل این سبد چگونه است بپردازیم. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
تعداد سهام پرتفوی باید چقدر باشد؟
پرتفوی که در واقع به آن سبد سهام هم گفته می‌شود، در برگیرنده تعداد بسیار متنوعی از سهام‌هایی است که شما خریداری کرده‌اید. تعداد سهام پرتفوی هم در واقع یک معیار شخصی است. یا تمایل دارید که ریسک زیادی کنید و سهام کمتری داشته باشید، یا ترجیح می‌دهید ریسک کمتری کنید و تعداد سهام بیشتری داشته باشید.
اما در واقع اینکه چه تعداد سهمی در سبد سهامتان وجود داشته باشد، بستگی به نوع و میزان سرمایه‌ای است که در اختیار دارید. در وهله اول باید در نظر بگیرید که همه تخم مرغ‌های خودتان را در یک سبد نگذارید. سرمایه خودتان را بین چند سهم مشخص که از بنیان و اصالتشان اطلاع کافی دارید پخش نمایید.
آن‌قدرها هم این سرمایه را پخش نکنید که سود ناچیزی از سهام‌ها به دستتان برسد. اغلب داشتن ۵ تا ۸ سهم در سبد سهام کفایت می‌کند. البته بازهم ذکر این نکته را مفید می‌دانیم که بگوییم، بسته به میزان سرمایه خودتان مثلاً ۵۰ میلیون خوب است که ۵ سهم ۱۰ میلیونی داشته باشید. یا با ۳۰ میلیون خوب است که سه سهم ۵ تومانی یا دو سهم ۱۵ میلیونی داشته باشد.
تعداد سهام پرتفوی در واقع یک امر کاملاً شخصی است که خودتان باید بسنجید و تصمیم بگیرید که به دنبال چه چیزی در بازار هستید و طبق همان استراتژی شخصی هم که دارید اقدام به خرید کنید.
بازدهی پرتفوی سهام یعنی چه؟
بازدهی را که یک سرمایه گذار انتظار دارد در مدت زمان معینی از ترکیب چند دارایی کسب کند، بازدهی مورد انتظار آن پرتفوی گویند. بازدهی در واقع عبارت است از اینکه در مدت زمان مشخص این تعداد از سهام‌هایی که قرار است در پرتفوی ما باشند چه مقدار سود سهام عاید ما می‌کنند. برای حساب کردن این عایدی هم در سبد پرتفوی خود یک فرمول مشخص ساده وجود دارد که به راحتی می‌توانیم از آن استفاده کنیم. این فرمول به طریق زیر است:
R: بازدهی کل سبد دارایی w: درصد هر سهم از سبد دارایی r:در پرتفوی بازدهی هر سهم
اگر بخواهیم این را تا حدی ساده‌تر بیان کنیم، باید بگوییم که بازدهی یک سبد دارایی در پرتفوی شخصی‌تان عبارت است از میانگین موزون سود هر سهم در پرتفوی. این ساده‌ترین و کاربردی‌ترین تعریفی است که می‌شود از این موضوع داشت.
ریسک پرتفوی در تعداد سهام پرتفوی چه مقدار است؟
اصلی‌ترین دلیلی که می‌شود در یک استراتژی برای چیدمان پرتفوی سهام به آن اشاره داشت، ریسک است. علی‌رغم بازدهی که در آن ریسک برابر بود با میانگین موزون هر یک از اوراق بهادار، اینجا عوامل متعددی دخیل هستند، از جمله:
- نسبت موجود بین هریک از دارایی‌های که در سبد سهام یا پرتفوی موجود است.
- انحراف معیار هر یک از دارایی‌هایی که در پرتفوی شما موجود است.
- مقدار نزدیکی میان اقلام متنوع دارایی‌های پرتفوی شما که از لحاظ مقدار بازدهی هر یک برایش باید به محاسبه کوواریانس میان دارایی بپردازیم.
همان‌طوری که اشاره شد، کوواریانس در اصل چگونگی ارتباط میان نرخ بازدهی سهام گوناگون در پرتفوی سبدتان است، به صورتی که اگر رابطه مستقیمی بین این‌ها باشد، مقدار کوواریانس مثبت می‌گردد و اگر هم این عوامل دارای رابطه معکوس باشد، کوواریانس در اصل حالت منفی دارد. حالا حالت منفی هم به این معنی است که اگر بازدهی بین دو سهم از سبد سهامتان کاهش یابد، ریسک کل پرتفوی شما هم کم می‌گردد.
ریسک های گوناگون در پرتفوی سهام
همان‌طور که می‌دانید ریسک‌های گوناگونی در بازار وجود دارد که هرکدامشان هم دارای روش گوناگونی هستند.
ریسک غیر سیستماتیک
به این ریسک، ریسک قابل اجتناب هم می‌گویند. یک سری از موارد متفاوت نظیر تغییرات میزان فروش و سهم بازار، ساختارهای مربوط به هزینه شرکت، تغییر و تحولات مدیریتی، نوع بازاری که شرکت فعالیتش را در آن شروع کرده است و ... در ایجاد این نوع از ریسک بسیار مؤثر هستند. مطالعه مقاله "رفتارشناسی بازار سهام" میتواند مفید باشد.
همان‌طور که گفته شد برای اینکه بتوانید در مقابل این نوع ریسک مقاومت کنید، باید تعداد موجودی سهام خودتان را در پرتفوی افزایش بدهید. برای اینکه بدانید تنوع سبدتان به چه شکلی باید باشد، راه‌حل‌های گوناگونی وجود دارد که در ادامه این مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت:
۱. تنوع بخشیدن به سهام شرکت‌های گوناگون در سبد
برای اینکه ضرر کمی متحمل شوید و ریسک سهام را در شرایط بی‌ثباتی بازار حفظ کنید یک سری راه حل وجود دارد که می‌توانید از تک سهم شدن رهایی پیدا کنید:
- سبدی که بر ارزش بازار مبتنی شده
در مدل اول، باید بدانید که سهمی که ارزش بیشتری در بازار دارد، در سبد دارایی شما هم وزن زیادتری خواهد داشت. اینکه ارزش و وزن سهم نسبت به ارزش کلی سبد شما در زمان خرید هم مشخص می‌شود، امری است که نباید فراموش کرد. این‌طور می‌شود مثال زد که اگر ارزش کل یک سبد به مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان باشد و از یک سهم ۱۰ میلیون تومان داشته باشیم؛ ارزش آن ده درصد کل سبدتان است.
همچنین باید گفته شود ارزشی که هر سهم در بازار دارد، از حاصل ضرب قیمت پایانی هر سهم در تعداد کل سهام شرکت حاصل می‌شود.
فکر کنید قرار است سبدی تشکیل دهید که در آن سهم‌هایتان باید طبق ارزشی که هر سهم در بازار دارد بچینید، در این جا باید ابتدا ارزش هریک از سهام‌های موجود در بازار را بسنجید. سپس اگر ارزش سهم الف ۱۰ درصد بیشتر از سهام دال باشد، در سبد هم باید ارزش سهام الف شما ده درصد بیشتر از ارزش سهام دال باشد.
- سبد هم‌وزن
اما ساختار سبد هم‌وزن ساده‌تر است. پس از تحلیل و بررسی سهام بازار، چند سهم را انتخاب کرده و منابع مالی خود را به‌صورت مساوی بین آن‌ها تقسیم می‌کنیم. در این حالت وزن سهام مختلف پرتفوی برابر است. به‌عنوان مثال اگر صد میلیون تومان پول داشته باشیم و ده سهم را انتخاب کنیم، برای خرید هر یک ده میلیون تومان اختصاص می‌دهیم.
۲. تنوع سرمایه گذاری در صنایع مختلف
اما این را هم بدانید، فقط اینکه متناسب با وزن سهام اقدام نمایید تا سبدی جمع کنید کفایت نمی‌کند، علاوه بر اینکه تنوع دارایی را مدنظرتان قرار می‌دهید باید بدانید که باتوجه به موقعیت کشور و سطح اقتصاد خرد در برابر سرمایه‌گذاری‌های صورت پذیرفته در صنایع گوناگون باید تنوع ایجاد نمود. به بیان دیگر به جای اینکه چند سهم در یک صنعت انتخاب کنید، باید سهام‌های مختلف از صنایع گوناگون بخرید و در سبدتان نگهدارید.
ریسک سیستماتیک
در قسمت قبل دریافتیم که اگر برای سرمایه‌گذاری خود تنوع را در نظر بگیریم، به راحتی می‌شود ریسک غیرسیستماتیک پرتفوی را تا حد بسیار زیادی کاهش داد. ولی بخشی از این ریسک را هیچ‌گاه نمی‌شود جبران کرد. همچنین با خیلی از روش‌های گوناگون مطرح هم نمی‌توان این کار را انجام داد. این ریسک در برگیرنده کلیه سهام‌های بازار می‌شود که عبارت است از تحولات در عرصه بین‌المللی که به طور مستقیم روی شرایط سیاسی و اقتصادی مملکت تأثیر می‌گذارد. بیکاری و حوادث قهریه را هم در کنار این موارد جای بدهید.
اگر طبق موارد بالا یک پرتفوی بچینید که هم از نظر تعداد در صنایع و هم از نظر وزن آن در بازار معیارهای گفته شده را به نوعی دارا باشد به طور جدی بخش ریسک غیر سیستماتیک را به نحو مؤثری کاهش داده‌اید. اما ریسک سیستماتیک همچنان سنگینی بیشتری بر روی سبد سهامتان دارد. جهت مشخص کردن ریسک سیستماتیک در سبد پرتفوی از شاخص β بهره‌برداری می‌شود.
در این حالت است که اغلب ریسک سیستماتیک سهام‌های موجود در سبدتان با ریسک کل بازار یکسان تلقی می‌شود. جهت حساب نمودن β از شاخص کل بهره‌برداری می‌شود. ضریب بتا از رابطه ذیل حاصل می‌گردد:
شاید بتوان این‌طور گفت که در اصل ضریب بتا نوسان بازدهی و همچنین درجه تغییر پذیری آن در نسبت تغییراتی که در بازار و شاخص بورس اتفاق می‌افتد، ریسک سیستماتیک در برابر ریسک کل بازار بورس و اوراق بهادار سنجیده می‌شود. اگر هنوز به خوبی نمی دانید شاخص بورس چیست مطالعه مقاله "شاخص کل هم وزن بورس چیست" را به شما پیشنهاد می کنیم.
به عبارتی با این ضریب در واقع می‌شود تا میزان تغییرات بازدهی یک سهم را در برابر تغییراتی که در شاخص کل اتفاق می‌افتد، اندازه‌گیری نمود. ضریب β را می‌توان در ۳ حالت مورد بررسی قرار داد:
- اگر β کمتر از ۱ تصور شود، ریسک سیستماتیک سهم مورد نظرتان کمتر از ارزش آن در بازار است و به دنبال تغییرات بازدهی سهم، کمتر از بازدهی را در بر می‌گیرد که شاخص کل نشان می‌دهد. این نوع از سهام‌ها اغلب در موقعیت‌های رکودی حاکم بر بازار که شاخص هم نوعی روند نزولی را نشان می‌دهد، مناسب است.
- اگر β برابر ۱ باشد، این در حالتی است که شاخص بازار برابر با بازدهی سهم در آن حالت است. اغلب بیشتر صندوق‌های سرمایه‌گذاری این ترکیب را برای دارایی‌های در اختیارشان تداعی می‌کنند. در این شرایط همچنین ریسک سیستماتیک سهم مساوی است با ریسک سیستماتیکی که در آن زمان در بازار موجود است.
- اگر β بزرگ‌تر از ۱ باشد، در این شرایط هم ریسک سیستماتیک سهام پرتفوی زیادتر از ریسک موجود در بازار است. در نهایت انتظار بازدهی سهم، بیشتر از چیزی است که شاخص بازار نشان می‌دهد. این ترکیب از نگهداری سهام برای بازده‌هایی خوب است که روند شاخص کل به صورت صعودی است. اگر درباره بازدهی سهام به دنبال اطلاعات بیشتری هستید مطالعه مقاله "محاسبه بازده سرمایه گذاری در بورس" را پیشنهاد می کنیم.
و در آخر ...
همیشه به دنبال این باشید که دانشتان را در بازار گسترش بدهید و مدام در حال آموزش و کسب مهارت باشید تا دچار ضرر و زیان سنگین نشوید. بازار مدام در حال نوسان و تغییرات است و کسی در این بازی بازنده است که بدون سواد و مهارت کافی وارد بازی بازار می‌شود.
نظر شما