گروه بورس پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد؛ در نخستین روز معاملاتی هفته، شاخص کل بورس تهران کانال ۱.۴ میلیونی را از دست داد و نسبت به روز چهارشنبه ۲۷ هزار و ۲۹۲ واحد نزول کرد و به رقم یک میلیون و ۳۸۳ هزار واحد رسید.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که مهم‌ترین مشکل بازار سرمایه در حال حاضر این است که بسیاری از حقوقی‌های بزرگ بازار در تلاش هستند تا سهام خود را فروخته و اوراق با درآمد ثابت خریداری کنند. چراکه فروش دارایی‌های دیگری از جمله املاک می‌تواند در سال‌های آینده، عملکرد مدیران را زیر سوال ببرند اما از آنجا که سهام بسیاری از این شرکت‌های دولتی با قیمتی نازل به سهامداران عمده فعلی فروخته شده، حساسیت اجتماعی چندانی هم در مورد فروش سهام وجود ندارد.
فعالان بازار سهام بر این باورند که مادامی که بازار سهام تحت فشار قرار گرفته تا نقدینگی به سمت بازار بدهی هدایت شود و کسری بودجه دولت جبران گردد، امکان کمر راست کردن بازار سرمایه وجود ندارد. جبران کسری بودجه از محل فروش اوراق در صورتی تاثیری بر بازار سرمایه نداشت که نقدینگی لازم جهت خرید اوراق از بیرون از این بازار جذب شود اما تا وقتی که حقوقی شرکت‌های بزرگ، بانک‌ها، بیمه‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و... ملزم به خرید اوراق هستند و برای خرید اوراق، اقدام به فروش سهام می‌کنند، نمی‌توان گفت فروش اوراق و وضعیت بازار بدهی تاثیری بر بازار سهام ندارد! در همین شلم شوربا و آشوب خروج نقدینگی عرضه‌های اولیه نیز در راه هستند.
گفته‌های عجیب آقای رئیس!
این در حالی است که مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در هفته اخیر گفته بود براساس کشش بازار سرمایه اقدام به عرضه اوراق دولتی می‌کنیم. نهادهای مالی مانند بانک‌ها، بیمه‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید براساس مقررات، بخشی از دارایی خود را اوراق خریداری کنند و در زمانی که قرار است اوراق عرضه شود ما میزان توانایی آن‌ها در خرید اوراق را می‌سنجیم و برهمین اساس خریداران اوراق مشخص می‌شوند. سهامداران حقیقی این اوراق را خریداری نمی‌کنند و این گونه نیست که اوراق روی میز باشد و به مردم بگوییم سهام بفروشند و اوراق خریداری کنند، زیرا ۹۹ درصد این اوراق قبلاً بازاریابی شده است. بخش عمده‌ای از منابع حاصل از فروش اوراق صرف بازخرید اوراق قبلی می‌شود و وجوه حاصل از فروش، دوباره به بانک‌ها و صندوق‌ها باز می‌گردد و لذا خالص عددی که از بازار خارج می‌شود ۱۰ درصد است. ما در عرضه‌های اولیه نیز کشش بازار را مدنظر قرار می‌دهیم و اکنون برخی از شرکت‌ها آماده عرضه اولیه هستند.
شرایط بازار سرمایه حاد است
علی سعدوندی تحلیلگر بازار سرمایه و استادیار سابق بانکداری و فاینانس دانشگاه استرالیایی وولونگونگ در گفت‌وگو با زهرا فعله گری خبرنگار رادار اقتصاد اظهار کرد: در واقع عرضه‌های اولیه نقدینگی را از سایر نمادهای معاملاتی خارج می‌کند. سهامداران دارایی خود را به فروش می‌رسانند تا وجه نقد تهیه کرده و بتوانند عرضه‌های اولیه را که ریسکی ندارد خریداری کنند. در نتیجه در شرایط فعلی ورود عرضه‌های اولیه جدید به بازار، مطلوب نیست.
سعدوندی بیان کرد: فضای کنونی بازار سهام ایجاب می کند که اعتمادسازی بیشتری انجام شود اما دولت نیز در این خصوص اقدام خاصی انجام نمی‌دهد و سیاست‌های ضد و نقیض دولت نیز باعث تشدید بی اعتمادی سرمایه گذاران شده است. تا زمانی که اعتماد به بازار بر نگردد نمی‌توانیم انتظار بهبود اوضاع و شکل گیری روند رو به رشد جدی را داشته باشیم.
تحلیلگر بازار سرمایه بیان کرد: عرضه‌های اولیه بدون ریسک هستند اما منابع مالی سهامداران محدود است و از گذشته رفتار سهامداران به این شکل بوده که برای خرید عرضه‌های اولیه، دارایی بورسی خود را به فروش می‌رسانند یا از خرید جدید اجتناب می کنند. در شرایط فعلی که وضعیت نا به سامان بوده اصلا نمی‌توان انتظار ورود نقدینگی را داشت.
وی افزود: در خوشبینانه‌ترین حالت، نقدینگی از یک گروه به گروه دیگر حرکت می‌کند. اکنون دیگر بحث ورود نقدینگی تازه جایگاهی ندارد و باید برای حفظ و عدم خروج نقدینگی موجود در بازار برنامه ریزی شود. در حقیقت اکنون در شرایط حادی بسر می‌بریم و علت آن هم از بین رفتن اعتماد سهامداران است. سرمایه گذاران تمایل به عرضه دارایی خود و خروج از بازار را دارند و در مقابل دولت نیز واکنشی نشان نمی‌دهد؛ شاید دولت به خوبی متوجه عمق این موضوع نشده است.
سعدوندی درمورد این پرسش خبرنگار مبنی بر اینکه دولت برای بازگشت روند صعودی بازار سهام چه اقدامی می‌تواند انجام دهد؟ پاسخ داد: دولت باید با برنامه‌های تدوینی صحیح، سودآوری شرکت‌ها را ارتقاء دهد و سعی در بهبود عملکرد شرکت‌ها داشته باشد. زمانی که بستر مناسبی برای رشد موجد نباشد، تحولی در عملکرد و سودآوری شرکت‌های بورسی نیز به وجود نمی‌آید.
تحلیلگر بازار سرمایه تشریح کرد: سیاست فعلی در تناقض با شعارهای دولت است و به نظر می‌رسد که دولت فعلی ادامه دهنده منش دولت گذشته است و با همان رویکرد پیش می‌رود؛ این در حالی است که انتظارهای دیگری وجود داشت. برای بهبود وضعیت بازارسهام دولت در نخستین گام باید اعتماد را بازگرداند.
وی معتقد است؛ باید قیمت گذاری دستوری برداشته شود و قیمت‌ها توسط عرضه و تقاضا تعیین شود و به این واسطه می شود رانت دلالان را به بازار منتقل کرد و بستر سودآوری را برای شرکت‌ها محیا کنند. متاسفانه اکنون سود شرکت ها تبدیل به رانت دلالان می‌شود و در چنین شرایطی تاثیرگذاری اخبار منفی بر وضعیت بازار طبیعی است. بحث‌هایی که در خصوص لغو طرح حذف قیمت دستوری خودرو و همچنین ارز ۴۲۰۰ رخ داد، ضربات سنگینی را به اعتماد سهامداران وارد کرد و آثار بلندمدت خواهد داشت.
سعدوندی در پاسخ به این پرسش که قیمت گذاری از گذشته وجود داشته؛ چرا اکنون باعث خروج پول می‌شود؟ گفت: بورس اکنون در شرایط بحرانی قرار دارد و تصمیمات بی‌برنامه این چنینی ضربات سنگینی را به بازار وارد می‌کند. به طور مثال یک فردی ۴۰ سال سیگار کشیده و اکنون مبتلا به سرطان شده و ممکن است عده ای به این فکر بیفتند چرا اکنون چنین چالشی برای آن فرد به وجود آمده است!؟ به طور حتم این مشکل یک روزه به وجود نیامده و روند طولانی مدت و چندین ساله را طی کرده است و فرد خاطی و اهمال‌کار اکنون با ثمره و نتیجه آن رو به رو شده است. بنابراین قیمت گذاری دستوری نیز همیشه از جانب کارشناسان اقتصادی منع و امری مضر شناسایی شده اما با مصلحت اندیشی‌های نابجا این سیاست ادامه یافت و بازار اکنون به یک نقطه بحرانی رسیده و واکنش قاطعی به این موضوع نشان می‌دهد.
تحلیلگر بازار سرمایه تصریح کرد: در این برهه زمانی که سهامداران نا امید شده اند، دولت هیچ تلاشی برای امیدبخشی به بازار سرمایه انجام نمی‌دهد. پیش از انتخابات و در زمانی که دولت جدید منتخب شد، انگیزه و امید بالایی میان سهامداران وجود داشت اما در دو الی سه ماه گذشته سرمایه گذاران با واقعیات دیگری مواجه شدند و اعتمادها از بین رفته است. دولت هیچ مدل اقتصادی خاصی را ارائه نمی‌دهد که ما بدانیم چه برنامه‌ای برای آینده دارد و اقتصاد قرار است به کدام سمت حرکت کند.
نظر شما