آیا «صندوق‌های با درآمد ثابت» به مرز زیان‌سازی رسیدند؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از بورس نیوز؛  یکی از دغدغه‌های این روزهای بازارسرمایه احتمال خروج نقدینگی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت است.

طبق اطلاعات مندرج در سایت fipiran.com ارزش دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت در تاریخ ۱۷ آذرماه ۱۴۰۰ با رشد ۵۰درصدی نسبت به شهریور ۱۳۹۹، حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است.

با توجه به شرایط بازارسرمایه سرمایه‌گذاری در سهام برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نه تنها سودآور نیست که احتمالاً زیان هم به همراه خواهد داشت کمااینکه بازدهی ۳ ماهه سرمایه گذاری در سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، منفی ۱۲درصد بوده است.

نکته اینجاست که سرمایه‌گذارانی که این دسته از صندوق‌ها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند، عمدتاً سرمایه گذاران کم‌ریسک هستند که یک الی ۲ درصد سود کمتر یا بیشتر برای آن‌ها حائز اهمیت است!

با توجه به آنکه این صندوق‌ها باید سود ثابتی به دارندگان یونیت‌ها بپردازند، اگر کمتر از سود وعده داده شده محقق کنند، عملا زیان ده‌شده اند! (برخی مدیران فعال در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت هم اخیراً اعلام کرده‌اند صندوق‌های درآمد ثابت هم زیان‌ده شده‌اند. )

حالا این موارد در کنار پرداخت سود ۲۴درصدی بانک‌ها ‌بانک به سپرده‌های بالای ۵۰ میلیارد تومان و نیز نرخ بهره ۲۴ درصدی اوراق، یعنی کاهش بازدهی صندوق‌های درآمد ثابت، خروج نقدینگی از این صندوق‌ها و فشار ابطال یونیت‌ها را به همراه خواهد داشت؛ خروج منابع از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت می‌تواند تبعات جبران ناپذیری نه‌فقط در بورس که در کل اقتصاد کشور به دنبال داشته باشد.

زنگ خطر بزرگ در بازارسرمایه به صدا درآمد

هومن عمیدی مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری آینده اندیشان ایرانیان در این خصوص بیان کرد: از مجموع منابع صندوق‌های درآمد ثابت ۱۵درصد به سرمایه‌گذاری در سهام تخصیص یافته بود که با افت بورس، ارزش سهام این صندوق‌ها کاهش یافت و این نسبت به ۱۰ الی ۱۲درصد از منابع صندوق‌ها رسید!

وی افزود: ماهیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت طوری است که اگر در طول هر ماه بازدهی ماهانه سرمایه‌گذاری‌ها به اندازه بازدهی وعده داده شده به دارندگان یونیت‌ها نباشد، به طور اتوماتیک از سودی که به دارندگان یونیت‌ها پرداخت می‌شود، کاسته خواهد شد.

خروج سپرده‌ها هم بانک‌ها را دچار چالش جدی خواهد کرد

این کارشناس بازارسرمایه تاکید کرد: شاید مدیران صندوق‌های درآمد ثابت به منظور جلوگیری از بحران ابطال یونیت‌ها و خروج نقدینگی از صندوق‌شان، یکی دو ماهی بتوانند با استفاده از منابع ذخیره و ... مانع کاهش سود پرداختی به سرمایه گذاران شوند. اما این وضعیت پایدار نخواهد بود و با تداوم این وضعیت،  به زودی شاهد فشار ابطال یونیت های صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت خواهیم بود!

عمیدی ادامه داد: در چنین شرایطی،  مدیران صندوق‌ها، برای تامین نقدینگی چاره‌ای جز فروش سهام، اوراق یا خروج سپرده‌های بانکی نخواهند داشت.  با وضعیت فعلی بازار سرمایه، امکان فروش سهام وجود نخواهد داشت و دولت (بازارگردان‌های اوراق دولتی) مجبور به بازخرید اوراق خواهند شد و این کار، هزینه‌گزافی به دولت تحمیل خواهد کرد. ؛ خروج سپرده‌ها هم بانک‌ها را دچار چالش جدی خواهد کرد. فراموش نکنید که بانک های ما همین حالا هم با مشکلاتی مواجه هستند و خروج ناگهانی و سنگین سپرده های متعلق به صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، بانک ها را گرفتار خواهد کرد و در نهایت، این اشتباهات دومینووار سایر بخش های اقتصادی را هم درگیر خواهد کرد.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: برخی تصمیمات اشتباه اقتصادی همچون بومرنگی است که بعد از پرتاب، به صورت سیاستگذار برخورد خواهد کرد! متأسفانه دولتی که اولویت نخست آن "بازارسرمایه" بوده؛ با تصمیمات نادرستی که در مورد این بازار اتخاذ کرده، موجب افت هزاران میلیارد تومان از ارزش بازار سرمایه شده و بدتر از آن، این که مجلس را هم در اتخاذ تصمیمات اشتباه با خود همراه کرده است.

وی اضافه کرد: شک نداشته باشید که سرانجام این تصمیم‌گیری‌های نادرست و افت ارزش هر روزه سهم‌ها،  کاهش درآمد صندوق‌های بازنشستگی و به‌تبع آن بحران‌های اجتماعی خواهد بود.

عمیدی تصریح کرد: این تذکرات ماه‌هاست که مطرح می‌شود اما؛ متاسفانه گوش شنوایی وجود ندارد و تردیدی نیست که در ماه‌های آینده، ضربه‌ای مهلک تصمیمات اشتباه اقتصادی را خواهیم خورد.

این فعال بازارسرمایه گفت: نکته تاسف بارتر این جاست که در شرایطی که با اتخاذ تصمیمات عجیب و غیر کارشناسی، موجب کاهش سودآوری شرکت‌ها و صنایع تولیدی کشور شده‌ایم و صاحبان املاک بزرگ را تا ۲۰ میلیارد تومان از مالیات معاف کرده ایم! اگر دولت دغدغه درآمد مالیاتی داشت راه حل کسب این درآمد مشخص بود و باید برای اخذ مالیات سراغ صاحبان املاک گران قیمت و اقشار ثروتمند جامعه می‌رفت.

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری آینده اندیشان ایرانیان با اشاره به فشار شدید بر شرکت‌های بورسی، اذعان کرد: دست‌کردن در جیب شرکت‌های بورسی جز اعمال فشار به اقشار ضعیف، بازنشستگان و دارندگان سهام عدالت نیست و فقط باعث سوق دادن سرمایه‌ها به سمت بازار املاک و به خاک سیاه نشاندن ذینفعان بازار سرمایه خواهد شد.

آیا جیب بازنشستگان از صاحبان املاک گران‌قیمت، پُر تر است؟

وی افزود: چرا باید به جای اخذ مالیات از صاحبان املاک گران‌قیمت، دست در جیب بازنشستگان و اقشار ضعیف کرد؟ تصور غلط بسیاری از دولتمردان و سیاستگذاران اقتصادی در کشور ما در مورد بازار سرمایه این است که ذینفعان بازار سرمایه عده قلیلی مرفه بی درد هستند که بر مبل های چرمی تکیه کرده و پول خود را در این بازار سرمایه گذاری کرده اند؛ حال آنکه ذینفعان بازار سرمایه چندین میلیون نفر بازنشسته و مستمری بگیر و همینطور سهامداران عدالتی است که به سبب ضعف اقتصادی، سهام عدالت به آنان تخصیص پیدا کرده است.

عمیدی ضمن تاکید بر تبعات کاهش سودآوری صنایع بورسی بر اشتغالزایی، گفت: کاهش سودآوری بنگاه‌های اقتصادی و شرکت‌های تولیدی، عارضه دیگری هم به همراه خواهد داشت و آن این است که دیگر رغبتی به سرمایه‌گذاری در حوزه تولید و اجرای طرح‌های توسعه ای و افزایش ظرفیت و در نهایت اشتغال زایی وجود نخواهد داشت.

این کارشناس بازار سرمایه ضمن انتقاد از سیاست‌های اقتصادی دولت اظهار کرد: در حالی که دولت و تیم اقتصادی دولت با شعار حمایت از بازار سرمایه، روی کار آمده اند؛ عملاً اقدام مثبت و موثری از این تیم مشاهده نشده است.

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری آینده اندیشان ایرانیان گفت: سازمان بورس و اوراق بهادار هم در این شرایط، حمایت موثری از سهامداران و فعالان بازار سرمایه انجام نداده و حتی در گفتار درمانی هم ضعیف عمل کرده است! عجیب است که رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار سود رسوب شده در شرکت‌ها که از طریق سامانه سجام به سهامداران پرداخت نشده را حق الناس می‌داند اما؛ پودر شدن هزاران میلیارد تومان از سرمایه‌های فعالان و ذینفعان بازار سرمایه را حق‌الناس نمی دانند. ده‌بندی هم که قرار بود به منظور حمایت از بازار سرمایه اجرایی شود، با اما و اگرهای متعددی مواجه است و هر روز بر سر راه اجرای آنها سنگ اندازی می شود.

وی اضافه کرد: بدتر از همه آنکه مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره شرکت های بزرگ بازار سرمایه و نیز صندوق های بازنشستگی، در برابر سقوط سنگین این بازار سکوت کرده‌اند. نمی‌توان ادعا کرد افت ارزش سهام به مدیران شرکت‌ها مربوط نیست، هلدینگ‌های بزرگ بازار سرمایه در نظر داشته باشند که بخشی از سودی که هر ساله در این شرکت‌ها شناسایی می شده، سود حاصل از معاملات سهام بوده و با وضعیت فعلی این بازار، این سود از دست رفته است. بنابراین سکوت مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره هلدینگ های بزرگی از جمله شرکت فولاد مبارکه اصفهان قابل توجیه نیست!

این کارشناس بازار سرمایه در خاتمه تاکید کرد: پسندیده نیست با وجود تاکید مقام معظم رهبری بر حمایت از تولید در این سال ها، مجلس و دولت با سیاست گذاری های نادرست، تولید را به قهقهرا بکشانند.