گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد ، خبرها حاکی از آن است که در دولت گذشته ۶۱ درصد از منابع صندوق توسعه ملی هزینه جاری کشور شده است. هزینه هایی که عموما نباید از صندوق ثروت ملی که با اهداف مختلفی ازجمله تامین زیر ساخت ها برای آیندگان تشکیل شده خرج هزینه جاری کشور شود. عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز و کارشناس اقتصادی دلیل این موضوع را با رادار اقتصاد تحلیل کرده است.
مرتضی افقه اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز در گفت و گو با رادار اقتصاد به موضوع برداشت ۶۱ درصدی از صندوق توسعه ملی در هشت سال گذشته در دولت آقای روحانی پرداخت ودر این باره گفت: صندوق توسعه ملی با هدف های مهمی تشکیل شد. یکی از مهمترین اهداف تشکیل صندوق توسعه ملی ایجاد یک سوپاپ اطمینان و نوسان گیر امن در شرایط بحران های اقتصادی کشور بود. این صندوق بنا به چنین منظوری تشکیل شد تا با پس انداز کردن بخشی از درآمدهای نفتی مانع ایجاد بحران در زمان هایی شوند که ممکن است شوک های بزرگی بر اقتصاد کشور وارد شود.
وی دراین باره خاطر نشان کرد: با بالا رفتن قیمت نفت، بخشی از درآمد مازاد وارد این صندوق می شود تا در زمان کاهش نرخ نفت یا تحریم هایی مثل تحریم های سه سال گذشته ایران، دولت بتواند برای تامین بخشی از نیازهای خود از آن استفاده کند. البته بخشی از منابع صندوق توسعه ارزی نیز ناظر به حمایت مالی از نسل های بعدی کشور هدف گذاری شد اما جلوگیری از نوسان افتادن معیشت مردم یکی از مهمترین انگیزه های مسوولین برای تشکیل صندوق توسعه ملی بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز در این باره توضیح داد: به گفته مسوولین امر قرار شد بخشی از منابع صندوق به صورت وام برای افزایش تولید و رونق بیشتردر اختیار بخش خصوصی قرار داده شود و بخش دیگری نیز صرف سرمایه گذاری شود.
استاد اقتصاد دست بردن دولت در منابع صندوق توسعه ملی را به دلیل تشدید تحریمها عنوان کرد و در این باره گفت: اگر قرار باشد سیاسی کاری نکنیم و منطقی و براساس علم اقتصاد سخن بگوییم، دولت قبلی در شرایط تحریم های اقتصادی که فروش نفت به حداقل ترین حد ممکن رسیده بود چاره ای غیر از برداشت از صندوق توسعه ملی آن هم با کسب اجازه از محضر رهبر انقلاب نداشت.
وی درادامه خاطر نشان کرد: در وضعیت تحریمی شدید سه سال گذشته، هر دولتی برای تامین هزینه های خود ناچار بود اقداماتی از قبیل، استقراض از نظام بانکی، فروش اموال مازاد یا انتشار اوراق یا برداشت ازصندوق توسعه ملی را در پیش بگیرد. در صورتی که دولت نمی توانست بیش از حد استقراض یا اوراق منتشر کند مجبور به برداشت از صندوق توسعه ملی بود.
وی در این باره خاطر نشان شد: برداشت ازصندوق توسعه ملی به دلیل شرایط بحرانی کشور بوده است. چرا که یکی از اهداف تشکیل صندوق ملی برداشت منابعی از پول نفت در مواقع بحرانی است که دولت قادر به تامین بودجه جاری خود نباشد، مثل دوره تشدید تحریم ها.
مرتضی افقه استاد اقتصاد در خصوص بدهی های به جا مانده از صندوق توسعه ملی در دولت آقای روحانی برای دولت سیزدهم گفت: درست است که دولت قبلی این صندوق را با ۱۳ میلیارد دلار بدهی تحویل دولت بعدی داده است. اما به دور از هر گونه سیاسی کاری باید شرایط سخت دوره تحریم را از ذهن دور نکنیم. برداشت از صندوق توسعه ملی زمانی که نفت با ارزان ترین قیمت و با دست اندازهای زیادی به واسطه فشارهای تحریمی به فروش می رسید و تحریم های بانکی مانع ورود منابع ارزی به کشور شده بود دولتها هر دولتی حتی دولت آقای رئیسی نیز برای جلوگیری از تنش هاسی سیاسی -اجتماعی چاره ای غیر از برداشت از صندوق توسعه ملی ندارد.
وی در این باره افزود: اگر مشکل تحریم ها و مراودات بین المللی ایران حل نشود، قطعا دولت کنونی نیز مجبور به برداشت باقیمانده منابع صندوق توسعه ملی می شود، به این دلیل که جایی برای استقراض دولت از نظام بانکی یا ایجاد بدهی های دیگر باقی نمانده ودولت نتوانسته دارایی های خود را آنگونه که گمان می کرد به فروش برساند.
افقه در خصوص این موضوع که اگر سرمایه ها وارد صندوق توسعه ملی نشوند، صندوق کارکرد خود را از دست می دهد گفت: قطعا رئیس صندوق توسعه ملی به نکته درستی اشاره کرده چرا که در غیر این صورت، صندوق توسعه ملی سرنوشتی جز شکست در پیش رو نخواهد داشت. در صورت برداشتن تحریمها می توان امیدوار بود که صندوق به کارکرد اصلی خود باز گردد. صندوق توسعه ملی به دلیل کاهش درآمدهای کشور به قلکی برای دولتها تبدی شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز خاطر نشان کرد: دولت آقای روحانی برای عدم برداشت از صندوق توسعه ملی یا باید هزینه های خود را کاهش می داد و نان خورهای اضافی را از بودجه حذف می کرد یا اینکه در کوتاه مدت به دلیل کاهش درآمدهای نفتی کشور چاره ای غیر از برداشت از صندوق توسعه ملی نداشت. حتی اگر امروز دولت آقای رئیسی از صندوق توسعه ملی برداشت کند نمی توان دولت را مورد انتقاد قرار داد چرا که تامین هزینه ها، دولت را در شرایط تحریمی و خالی شدن سایر ظرفیت های اقتصادی به برداشت از این صندوق مجبور کرده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز درخصوص سرشاری منابع ارزی صندوق های ثروت ملی سایر کشورهای جهان گفت: ما نباید خودمان را با کشورهای دیگر مقایسه کنیم، به این دلیل که کشورهای یاد شده که دارای صندوق های ثروت ملی مشابه توسعه ملی ما هستند در وضعیتی به سر نمی برند که تحریم ها بیش از ۵۰ درصد درآمد آنها را صفر کرده باشد.
وی در این باره مثالی زد: مثلا عربستان یا هر کشور دیگر نه تنها دچار مشکلات صادرات و واردات نیستند، بلکه از طریق صادرات روزانه منابع مالی صندوق خود را افزایش می دهند. از این جهت نباید ایران را با هیچ کشوری مقایسه کنیم. چرا که تحریم های سه، چهار سال گذشته حتی از تحریم های دوران دفاع مقدس هم سخت تر بوده است.
مرتضی افقه در این باره توضیح داد: در حال حاضر امکان مراودات بانکی از ایران سلب شده است. در دوره جنگ ایران تنها تحت تحریم آمریکا بود اینک تحریم بین المللی هستیم. بنابراین شرایط ما به مراتب از دوره جنگ سخت تر است.
نظر شما