گروه بانک و بیمه پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، مدیریت نرخ ارز و پاسخ دادن و حضور به موقع در بازار ارز برای رفع نیاز اولویت های ارزی را می توان یکی از مهمترین فعالیت های بانک مرکزی عنوان کرد، فعالیتی که به تبع آن مدیریت ارزی و ثبات اقتصادی و کاهش نرخ تورم به وقوع می پیوندد. رادار اقتصاد در گفت و گو با استاد اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین علیه السلام تحلیلی دارد بر مهمترین وظایف بانک مرکزی در خصوص مدیریت بازار ارز کشور.
الله مراد سیف استاد تمام اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص نقش بانک مرکزی درباره مدیریت نرخ ارز و تورم گفت: بحث تاثیر و نقش بانک مرکزی در کنترل نرخ ارز در کشور از این جهت پررنگ است چرا که نرخ ارز روی افزایش قیمت ها و بالا رفتن نرخ تورم اثر گذار است و معیشت مردم را از جهات مختلف تحت تاثیر قرار می دهد.
وی در این باره افزود: به هر صورت به میزانی که بانک مرکزی در کنترل تورم اثر بخشی داشته باشد، چرا که این موضوع جزء وظایف اصلی و ذاتی بانک مرکزی به شمارمی رود موفق به کنترل تورم و حفظ ارزش پول ملی شده است، بنابراین برای کنترل نرخ تورم، حفظ ثبات ارزی توسط بانک مرکزی بسیار ضروری است. به معنای دیگر هرچه قدر بانک مرکزی در حفظ ارزش پول ملی که به کنترل تورم می انجامد به خوبی ظاهر شود، قطعا شاهد کاهش فشار بر بازار ارز و به تبع آن بر سایر بازارها و کنترل نرخ تورم خواهیم بود.
الله مراد سیف در این باره خاطر نشان کرد: بانک مرکزی از طریق وظیفه ذاتی خود می تواند جریان نرخ ارز را به سمت ثبات یا بی ثباتی هدایت کند. نقش دیگری که بانک مرکزی می تواند در کنترل نرخ ارز داشته باشد از طریق کنترل عوامل موثر بر تقاضا وعرضه ارز صورت می گیرد، یعنی بانک مرکزی باید از طریق ابزارهای خود بر صادرات و واردات نظارت کند تا بتواند برگشت ارزهای صادراتی را تضمین کند، لذا بانک مرکزی باید با استفاده از ابزارهای خود صادرات و واردات را رصد و نظارت کند تا مانع فرارمنابع ارزی و نشت ارزی از این محل ها باشیم.
استاد اقتصاد در این باره خاطر نشان کرد: بانک مرکزی هر چه قدر جریان عرضه ارز که از جانب صادرات در سامانه های نیما انجام می شود را به درستی رصد کند قطعا در بازگشت منابع ارزی کشور موثرتر عمل می کند، لذا آن زمان می توانیم شاهد ثبات بیشتری در بازار ارز باشیم. در حال حاضر از جانب تقاضای ارز فشار زیادی به بازار وارد می شود، فشارهایی از جانب بخش خصوصی و دولتی برای انجام وارداتی که ممکن است اولویت کشور نباشد، در چنین وضعیتی بانک مرکزی باید از جهت اینکه موظف به ایجاد ثبات در بازار ارز است باید بتواند دولت و مسوولین دولتی مثل وزارت اقتصاد، رئیس جمهور معاونین را متقاعد کند و در شورای هماهنگی قوا نقش خود را به درستی ایفا کند تا آنها رامتقاعد کند که از وارداتی که اولویت اساسی محسوب نمی شوند در شرایط محدودیت ارزی جلوگیری به عمل آید.
وی درخصوص واردات کالای اساسی با ارز آزاد نیز گفت: حتی ممکن است برخی افراد به دنبال واردات کالاهای غیر ضروری با ارز آزاد باشند، یا واردات کالاهای اساسی بدون انتقال ارز، درهر صورت منجر به افزایش تقاضا روی بازار ارز می شود. به عنوان نمونه، اخیرا رئیس سابق سازمان توسعه تجارت اعلام کردند ثبت سفارش زیادی برای واردات تلفن همراه با برند آیفون صورت گرفته است، این مساله جای خوشحالی ندارد چرا که واردات تلفن همراه آیفون که جزء کالاهای لوکس به شمار می رود و محدوده قیمتی بین هزار تا دو هزار دلار دارد به هیچ وجه واجب نیست، ضمن اینکه بانک مرکزی نیز باید با تخصیص ارز برای واردات کالاهای غیر اساسی مثل تلفن همراه آیفون مخالفت کند.
وی در این باره تصریح کرد: حتی در مورد قضیه واردات خودرو نیز باید بتوانیم درست و به اندازه خودرو وارد کنیم و ارز را به واردات خودروهای لوکس اختصاص ندهیم، بلکه خودروهای اقتصادی که نیاز همه مردم جامعه را برطرف می کند، وارد شود تا فشار مضاعفی از این محل به بازار ارز وارد نشود.به هر حال بانک مرکزی نیز باید نسبت به واردات و صادرات و ارزی که به این موارد تخصیص می یابد حساس باشد تا مانع بروز اتفاقاتی شویم که در چند سال گذشته در حوزه مسائل ارزی و ارزپاشی های غیر ضروری شاهد آن بودیم.
الله مراد سیف استاد اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین در خصوص لزوم عرضه ارز برای ایجاد توازن در بازار ارز گفت: بانک مرکزی همچنان موظف است به میزان لازم ارزبه بازار تزریق کند، البته تزریقی مدیریت و حساب شده که ارز به اولویت ها تخصیص داده شود تا از این بخش نیز دچار آسیب های دیگری نشویم. اگر دولت و بانک مرکزی نیازهای اولویت دار را مشخص کنند و به درخواست کنندگان ارز که نیاز واجبی دارند ارز داده شود آنها به بازارهای غیر رسمی مراجعه نمی کنند که تقاضای آنها منجر به افزایش نرخ ارز شود. اگر بانک مرکزی بتواند فضای آرامش عمومی را دراقتصاد با کنترل و کاهش نرخ تورم با حمایت و همراهی دولت ایجاد کند، قطعا با ایجاد ثبات اقتصادی، مردم ارزهای خانگی خود را به بازار تزریق می کنند و این موضوع منجر به کاهش نرخ ارز و به تبع آن کاهش نرخ تورم می شود.
نظر شما