گروه بانک و بیمه پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، بازارارز ایران و به تبع آن اقتصاد کشور همواره دستخوش تغییراتی بوده که از ناحیه چند نرخی بودن ارز ایجاد شده است. بخش بزرگی از مفاسد ارزی و اقتصادی نیز ماحصل چند نرخی بودن ارز است از این جهت کارشناسان معتقدند ایران نیز باید مانند سایر کشورها در اقتصاد خود ارزی تک نرخی داشته باشد اما مهمترین مساله برای تحقق اهداف مطلوب اقتصادی نگاه به وضعیت کنونی اقتصاد و حصول اطمینان از عدم اثرات منفی اتخاذ هر سیاستی در اقتصاد بخصوص در مساله ارز است. رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین و فعال اقتصادی در خصوص تک نرخی کردن ارز و رساندن قیمت دلار در بازار نیما به بازار آزاد نظر خود را با رادار اقتصاد در میان گذاشته است.
مجید رضا حریری رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص راهکار حل تفاوت قیمت دلار درسامانه نیما و بازار آزاد و مسائلی که در این محدوده قیمتی به عنوان توزیع رانت در اقتصاد عنوان می شود را بیان کرد و گفت: آنچه مسلم است دولت و بانک مرکزی برای کاهش فاصله نرخ ارز در بازار آزاد و سامانه نیما می توانند دو دستورالعمل را به عنوان راهکار اجرا کنند اما تحقق و به ثمر نشستن این راهکارها ارتباط مستقیمی با وضعیت اقتصادی و تورمی و ثبات و آرامشی دارد که ناشی از مسائل سیاسی و تنش هایی است که بر اقتصاد ایران اثر می گذارد.
وی در این باره خاطر نشان کرد: اولین راهکار این است که دولت و بانک مرکزی باید تلاش کنند نرخ نیما را به دلار بازار آزاد برسانند. این سیاست گرچه منجر به حذف ارز دو نرخی می شود اما تبعات تورمی دارد که دور از انتظار نیست، چرا که بخش عمده ای از واردات کشور با دلار نیمایی انجام می شود. افزایش نرخ دلار نیمایی در چند ماه گذشته عامل مهمی در افزایش نرخ تورم بوده است، از این منظر در به کار گیری این راهبرد و راهکار احتیاط ، شرط عقل است.
وی با اشاره به تورم های نشات گرفته از افزایش نرخ ارز نیمایی گفت: با توجه به اینکه نرخ ارز نیمایی که نرخ ارز وارداتی است تا چند ماه گذشته نزدیک به ۲۰ تا ۲۱ هزار تومان بود و اینک به بیش از ۲۵ هزار تومان رسیده، ۳۰ درصد افزایش نرخ نیما تورم دیگری را به اقتصاد ایران تحمیل کرد، پس در حال حاضر اگر دولت و بانک مرکزی تصمیم بگیرند دلار نیمایی را به نرخ بازار آزاد برسانند و به ۳۲ هزار تومان افزایش دهند، باید منتظر افزایش ۵۰ درصدی نرخ کالاها و مواد اولیه وارداتی و تورم بزرگتری باشیم که از این محل بر اقتصاد، تولید و معیشت مردم وارد می شود.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین دراین باره توضیح داد: در نتیجه رساندن نرخ دلار نیمایی به نرخ بازار آزاد در شرایط تورمی امروز کشور، هر کالایی که ساخته یا وارد کشور می شود با افزایش تورم رو به رو می شود، بنابراین باید انتظار افزایش هزینه های تولید و بالا رفتن قیمت مصرف کننده نهایی و دامن زدن به تورم بزرگتری نسبت به تورم کنونی را داشته باشیم.
مجید رضا حریری رئیس اتاق بازرگانی درخصوص سناریوی دومی که دولت در بازار ارز می تواند اجرا کند، گفت: راهکار دیگر این است که دولت نرخ دلار در بازار آزاد را به نرخ نیما برساند اما اجرای این سناریو در صحنه امروز اقتصاد کشور به دلیل محدودیت های ارزی محال به نظر می رسد، چرا که منابع ارزی بانک مرکزی کفایت چنین کاری را نمی دهد و بانک مرکزی قادر به پاسخ دهی مناسب به تقاضاهای فراوان امروز در بازار ارز نیست.
رئیس اتاق بازرگانی ایران وچین وفعال اقتصادی بیان داشت: امروز اقتصاد ایران شرایط تازه ای را تجربه نمی کند، چرا که در دولت های قبلی و مدیریت روسای پیشین بانک مرکزی در چند سال اخیر از آقای سیف تا صالح آبادی نیز بارها وبارها شاهد تنش هایی بودیم که نتیجه محدودیت دسترسی به منابع ارزی است، لذا دولت راهکارهای محدودی برای اجرا در بازار ارز دارد به همین دلیل قادر به ساماندهی و کنترل بازار و نرخ ارز نیست.
وی درادامه در خصوص راهکارهایی که در نهایت به بگیر وببند عده ای دلال خرد منتهی می شود اشاره کرد و گفت: درنهایت در تمام دولت هایی که در بیش از یک دهه اخیر روی کار بوده اند شاهد دستگیری دلالانی بودیم که به زعم دولت اخلالگر بازار ارز هستند. دستگیری جمشید بسم الله و سایر دلالان خرد در بازار ارز و دستورالعمل جدید بانک مرکزی مبنی بر فروش اسکناس دلار صادر کنندگان به صرافی ها در شرایط کنونی که بخش بزرگی از التهابات ارزی به دلیل تحریم ها و کاهش ورودی ارز و بالا گرفتن تنش های سیاسی است موثر واقع نمی شود چرا که عامل تنش ها سیاسی است نه اقتصادی.
حریری در خصوص سخنان پر از تناقض مسوولین در خصوص دسترسی بانک مرکزی به منابع ارزی و برداشت متفاوت بازار از آنچه مسوولین بیان می کنند نیز گفت: هر بار که روسای بانک مرکزی از آقای سیف تا بهمنی و همتی و صالح آبادی بر این موضوع تاکید کرده اند که آنقدر ذخایر ارزی بانک مرکزی زیاد است که جای نگرانی وجود ندارد مردم نگران شده و بازار به واقعیت امر واقف شده لذا اثرات خود را در بالا رفتن نرخ ارز بی پرده نشان داده است. بازار به خوبی متوجه محدودیت های ارزی ناشی از عدم فروش نفت و عدم بازگشت دلار به کشور است بنابراین تقاضا برای دلار در بازار به شدت روبه افزایش می گذارد. ازسوی دیگر تقاضا برای واردات رسمی در بازار وجود دارد و به دلیل تفاوت قیمت کالاها که از سال گذشته در سطح جهان اتفاق افتاده اقتصاد ایران به شدت تحت فشار قرار گرفته چرا که تامین معیشت مردم نیازمند ورود منابع ارزی بیشتری است.
وی در ادامه بحث افزود: از سوی دیگر انتظارات تورمی و نا امنی فکری از آینده اقتصاد ایران موجب شده مردم پس اندازهای خرد خود را در بازار دلار وطلا سرمایه گذاری کنند، چرا که نقد شوندگی دلار و ارزهای خانگی نسبت به سایر کالاها بیشتر است در عین حال جذابیت بیشتری دارد، ضمن اینکه سرمایه گذاری در مسکن و خودرو با سرمایه های خرد امکان پذیر نیست.
رئیس اتاق بازرگانی افزایش تقاضا برای خرید دلار را ناشی از بی ارزشی ریال دانست و در این باره گفت: امروز اگر یک میلیارد تومان ریال داشته باشیم قطعا شش ماه آینده قدرت خرید امروز را از دست داده است، بنابراین مردم با خریدن دلار و ارز تلاش می کنند ارزش امروز پول خود را حفظ کنند، در نتیجه همه دارندگان سرمایه به سمت خرید از بازار ارز می روند. با توجه به اینکه سکه و بازار ارز در حال حاضر قدرت پاسخگویی به تقاضای ایجاد شده را ندارد، لذا تقاضا و قیمت در بازار به شکل لجام گسیخته ای در حال افزایش است.
مجید رضا حریری رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین تعامل با دنیا و دادن اطمینان خاطر امنیتی در اقتصاد و سیاست خارجی را به مردم تنها راهکار کاهش نرخ ارز عنوان کرد و گفت: تنها روش مطمئن برای جلوگیری از تقاضای بالای ارز و سکه ایجاد امنیت فکری در جامعه است، چرا که امروز مساله ما اقتصادی نیست، یعنی التهابات اقتصاد ایران نانشی از مسائل سیاست خارجی است که با توافق و مذاکرات وین و تعامل مطلوب با دنیا پیوند خورده است به همین خاطر مردم گمان می کنند آینده مطمئنی ندارند.
وی در این باره افزود: مردم به عینه شاهد این روال هستند که هر گاه با آمریکا به بن بستهای مذاکراتی می خوریم قیمت ها بالا می رود و ارز جهش شدیدی می گیرد اما هر زمان که علائم مثبتی داریم بازار به آرامش می رسد و نرخ دلار در سراشیبی کاهشی می افتد بنابراین حل مسائل سیاسی در حال حاضر اولویتی است که می تواند به حل برخی از مسائل اقتصادی منتهی شود.
مجید رضا حریری در پاسخ به این سوال که آیا رانت بین ارز نیمایی و دلار بازار آزاد تداوم فساد و توزیع رانت نیست، گفت: تفاوت ارز سامانه نیما و بازار آزاد قطعا رانتی است که به عده ای تعلق می گیرد اما این مساله هم مانند همان ارز ۴۲۰۰ تومانی است که عده ای معتقد بودند اصلا به دست مصرف کننده واقعی نمی رسد در حالی که اینگونه نبود و بخشی از آن به دست مصرف کننده می رسید، شاهد این ادعا نیز افزایش حداقل ۳۰درصدی قیمت ها بعد از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی است، بنابراین فقط وارد کننده از این ارز منتفع نمی برد، بلکه بخشی از جامعه نیز از آن برخوردار می گردید.
وی در این باره توضیح داد: با اینکه به قول دوستان بنا بر جراحی اقتصادی بود اما به دلیل عدم آماده بودن زیر ساخت های اقتصادی شاهد تورم سنگینی هستیم که معیشت مردم را به شدت تحت فشار قرار داده است این بار نیز اگر در موضوع رساندن ارز نیمایی به بازار آزاد دچار این خطای محاسباتی شویم هر چند برای عده کمی رانت ایجاد می کند اما از آن سمت تورم بزرگتری به مصرف کننده نهایی یعنی مردم وارد می کند که تاب تحمل آن را ندارند. بی شک با اینکه بنده به شدت مخالف توزیع رانت هستم اما به نظر می رسد تا بهبود وضعیت درآمدهای ارزی برای کاهش فشار بر مردم می توان بر خلافی چشم بست که هزینه انجام کار درست برای جامعه بیشتر از انجام آن خلاف آب می خورد.
نظر شما