گروه صنعت معدن و کشاورزی پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، امنیت غذایی موضوع مهمی است که همه ی کشورها تا حد توان خود تلاش می کنند تا نیازهای غذایی خود را از داخل تامین و از این منظر وابستگی نداشته باشند. این موضوع درباره کشوری مثل ما که تحریم های مختلفی را تجربه کرده و با تحریم ها زندگی می کند از چند جهت بیشتر از سایر کشورها حائز اهمیت است چرا که عدم امنیت غذایی و وابستگی به واردات محصولات کشاورزی می تواند نوع دیگری از تهدید و تحریم را بر ما اعمال کند. به هر حال جغرافیای ایران نشان می دهد که در منطقه ای گرم و خشک قرار داریم اما چهار فصل بودن ایران یک موقعیت ممتاز را برای کشت و تولید محصولات مختلف در مناطق مختلف کشور فراهم کرده است. عبدالمجید شیخی اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد در این گفت و گو راه های توسعه کشاورزی را تشریح کرده و نیازهای روز بخش کشاورزی را توضیح داده است.
عبدالمجید شیخی اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد با اشاره به بی توجهی های صورت گرفته به بخش های مختلف کشاورزی کشور گفت: با اینکه بخش کشاورزی می توانست یکی از فعال ترین و توسعه یافته ترین بخش های اقتصادی کشور باشد اما مسوولین در طی چهل سال گذشته بخصوص در دولت کنونی نتوانستند از نهاده ها بخصوص از نهاده مهمی چون آب به درستی استفاده کنند، بنحوی که استفاده از نهاده ها در ایران زیر ۴۰ درصد است.
وی دراین باره افزود: متاسفانه دولت به هیچ وجه به توسعه کشت های گلخانه ای، آبیاری های نوین، آبیاری های قطره ای، بارانی کوزه‌ای، نواری توجه کافی و لازم را مبذول نداشته است. اگر دولت قصد حمایت واقعی از بخش کشاورزی را دارد باید موضوع ۱۵درصد آورده توسط کشاورز را منتفی اعلام کند یعنی دولت ۱۰۰ درصد آورده را متضمن پرداخت شود و زمین های کشاورزی را مجهز به تاسیسات آبیاری نوین کند. اگر دولت در هفت سال گذشته کمر همت را براین موضوع می بست بهره وری بخش کشاورزی بسیار افزایش می یافت. اگر دولت صد درصد آورده منابع مالی را تامین می کرد می توانست در آینده با افزایش بهره وری بخش کشاورزی، سهم ۱۵ درصدی کشاورز را از سود کشت کشاورز بردارد تا توسعه کشاورزی در کوتاه ترین زمان ممکن به منصه ظهور برسد.
استاد اقتصاد در این زمینه تصریح نمود: اگر هدف ما توسعه کشاورزی است معطل شدن زمین ها برای آورده ۱۵ درصدی کشاورزان به هیچ وجه توجیه ندارد به این دلیل که کشاورزان سرمایه ای برای تامین ۱۵ درصدی تاسیسات آبیاری برای عرضه ندارند. با توجه به کوچک بودن زمین ها در ایران و پایین بودن متوسط سرانه مالکیت تجاری در کشور از کشاورزانی که زمین های کوچکی دارند نمی توان انتظار داشت منابع مالی توسعه ی کشاورزی را خود فراهم کنند.
شیخی خاطر نشان کرد: طبق آخرین آمارها متوسط سرانه مالکیت زمین های برنج در شمال ۷ دهم هکتار است، لذا با سطح درآمدهای کشاورزان و بهره وری پایین از زمین های تحت کشت نمی توان انتظار داشت کشاورزان به صورت مستقل تامین سرمایه کنند.
عبدالمجید شیخی درباره عوامل تاثیر گذار بر یک کشاورزی توسعه یافته را اینگونه توضیح داد: در بخش کشاورزی پنج عامل در زنجیره تولید بسیار موثرند. تحقیقات، آموزش، ترویج، اجرا و بهره برداری . با اینکه ما دارای بزرگترین مجموعه تحقیقاتی کشور در بخش کشاورزی هستیم اما محصولات پژوهشی که در این بخش تولید می شود فقط در حد جزوه و کتاب باقی می ماند و در بایگانی ها خاک می خورد، در حالی که فناوری باید به مزرعه منتقل شود.
وی دراین باره توضیح داد: متاسفانه دو عامل ترویج و آموزش در بخش کشاورزی ما بسیار نادیده گرفته شده و ناکارآمد است، به این معنا که دانشگاهی که باید متصل به بخش صنعت کشاورزی باشد با صنعت کشاورزی هیچ مراوده ای ندارد. دولت آقای روحانی مقوله مهم ترویج دانش کشاورزی را حذف و تضعیف کردند در حالی که بخش کشاورزی ما نیاز مبرمی به حضور تحصیل کردگان کشاورزی بر سر مزرعه ها دارد تا فناوری را مستقیم به محیط کشت منتقل کنند.
شیخی تاکید کرد: با توجه به اینکه عمده کشاورزان ما سن بالا و کم سواد هستند، لذا از علم و دانش روز کشاورزی به شدت بی بهره هستند. کشت های سنتی و غرقابی پاسخگوی نیاز امروز کشور نیست بنابراین عدم بهره مندی لازم از دانش روز کشاورزی توسعه را در این بخش به تعویق انداخته است.
شیخی با انتقاد از عملکرد دولت در بخش کشاورزی گفت: وقتی کشاورز کم سواد است بی حساب و کتاب از کود و سم استفاده می کند در حالی که اگر دولت برای توسعه بخش کشاورزی ارزشی قائل بود ما الان باید در تولید محصولات ارگانیک پیشتاز بودیم، اما متاسفانه دولت کمکی در جهت اشاعه دفع آفات با روشهای بیولوژیکی و با استفاده از کودهای طبیعی به جای کودهای شیمیایی به کشاورزان نمی کند. در واقع دولت کشاورزان را همچنان به سم و کودهای شیمیایی وابسته نگاه داشته و فقط مرتب سم و کود را گران و گران تر می کند و این کشاورز و به تبع آن مردم هستند که از گرانی و کمبودها لطمات جدی می بینند.
عبدالمجید شیخی در پایان رابطه پنج حلقه مغفول مانده از دید مسوولین را بر بخش کشاورزی کشور اینگونه تشریح کرد: اگر ارتباط بین پنج حلقه عنوان شده برقرار می شد اتفاقات خوبی در بخش کشاورزی کشور رخ می داد. یعنی محصول تحقیق به دست آموزش می رسید و آموزش آن را به کارشناسان بخش کشاورزی و کارشناسان بخش کشاورزی آن را تحویل مروجین می دادند و کشاورزان را آموزش می دادند، ضمن اینکه بخش اجرا هم در حمایت همه جانبه از تولید به بهره وری هر چه بیشتر بخش کشاورزی کمک و به توسعه کشاورزی منتهی می شد.
نظر شما