خرید شکر با قیمت آزاد هزینه زنبورداری را بالا برد/زنبورداران بیمه نیستند/ ارزش افزوده زنبور عسل ۱۳۰ برابر دیگر بخش های کشاورزی است !

گروه کشاورزی و صنایع غذایی پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، امین محمودی- امروزه عسل به عنوان یک ماده مقوی در سبد غذایی خانواده ایرانی شناخته شده و ارزش آن بیش از گذشته مشخص است، از سویی دیگر در دنیای امروز نگاه ویژه ای به حرفه زنبورداری شده که لازمه تولید عسل است به گونه ای که در کشورمان ایران، زنبورداری به عنوان یک رشته مهم در جهاد کشاورزی به رسمیت شناخته شده است.

زنبور در کنار تولید عسل که خاصیت مفیدی برای سلامت انسان دارد نقشی مهم در گرده‌افشانی گیاهان زراعی، باغی، احیای مراتع و همچنین بهبود محیط زیست دارد و به جرات می توان گفت؛ این حشره با ارزش تاثیر بالایی در افزایش محصولات کشاورزی و حفظ جنگل ها دارد.

در عصر کنونی در کنار کشورهای پیشتاز در زنبورداری، این حرفه در ایران نیز مورد توجه بوده و موجب شده تا جزو کشورهایی باشیم که در زمینه زنبورداری، تعداد کلونی های یا کندوهای زنبور عسل و همچنین تولید عسل مرغوب حرف های زیادی برای گفتن داشته باشیم.

در ایران صنعت زنبورداری در استان هایی از جمله آذربایجان شرقی و غربی، کردستان، لرستان، گلستان، مازندران و یا اصفهان رواج بیشتری دارد و در این‌ میان عسل سبلان استان اردبیل از مشهورترین برندهای عسل جهان است.

برای آخرین وضعیت صنعت زنبورداری و عسل کشورمان خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به گفتگو با علی سلطانی، زنبوردار نمونه کشور در سال ۹۸ و حسین باستانی، مدیرعامل سابق اتحادیه زنبوردارن پرداخته است.

*زنبورداران شکر را با قیمت آزاد می خرند

حسین باستانی گفت: زمانی که عسل برداشت می شود زنبورداران مجبور می شوند ذخیره غذایی زنبور را به حد کفایت برای زمستان گذرانی تامین کنند و باید به زنبور ماده غذایی قندی و کربوهیدرات(به شکل ساکاروز، شکر سفید یا مشتقات آن) داده شود. اما متاسفانه ارز دولتی از روی شکر که نهاده اصلی صنعت زنبورداری است، برداشته شد زنبورداران مجبور هستند این نهاده را با قیمت آزاد تهیه کنند، قیمت کارخانه ای شکر ۶ هزار و ۷۰۰ تومان است اما زمانی که به دست مصرف کننده می رسد قیمتش به ۷ هزار و ۵۰۰ تومان می رسد، این قیمت برای زنبورداران بسیار بالا بوده چون تولیدات امسال نیز کافی نبوده است.

این مقام مسئول سابق صنفی تصریح کرد: حیات اقلیمی، خشکسالی ممتد و بارندگی های فصلی سبب کاهش شدید تولید در سال جاری شده که این امر در سالیان اخیر بی سابقه بوده است به همین دلیل زنبورداران درآمد کافی نداشتند و هزینه های بالایی به وی تحمیل شد.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر ارز دولتی را از روی داروهای دامی نیز برداشته اند که باعث افزایش ۳ برابری قیمت داروهای زنبور عسل شده است به همین دلیل هزینه های زنبورداران سرسام آور و درآمدش بسیار اندک بوده است و نمی تواند با بیماری ها و آفات روبرو شود.

*هیچ زنبورداری بیمه نیست

به گفته باستانی زنبوردارن متاسفانه هنوز هم بیمه تامین اجتماعی نیستند و از طرف دیگر بیمه ای که بابت خسارات بخش کشاورزی و کلونی های زنبور عسل وجود دارد، بیمه تولیدات زنبورداری را در بر نمی گیرد.به عنوان مثال زنبورداران فقط در زمینه بیماری لوک آمریکایی که می تواند مشکلات زیادی را بوجود بیاورد بیمه می شوند و دیگر بیماری ها یا از دستورکار بیمه خارج شده اند و یا با هزاران اما و اگر بیمه به آنها تعلق می گیرد.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه در سالیان اخیر زنبورداران در زمان اوج شهد گلها با تگرگ روبرو شدند و تمام داشته های خود را پر پر دیدند چون با بارندگی زنبور از کندو خارج نشد و تمام ذخایر روزهای آینده خود را نیز مصرف کرد ولی بیمه هیچ تعهدی در این قبال نمی پذیرد.

باستانی با اشاره به اینکه ارزش افزوده زنبور عسل ۱۳۰ برابر دیگر بخش های کشاورزی است گفت: تمام علوفه های دام ها، تولیدات روغنی، دانه های خوراکی، تغذیه دام و طیور و تولیدات باغی مرهون زنبور عسل است به طوری که انیشتین می گوید اگر زنبور عسل از بین برود تا دو سال بعد کل حیات بشری از بین خواهد رفت ولی متاسفانه این صنعت مظلوم واقع شده است.

وی اظهار کرد: تولیدات به دلیل حیات اقلیمی، خشکسالی ممتد و بارندگی های فصلی به شدت کاهش یافته است اما در خصوص میزان دقیق تولید اطلاعی ندارم و تمامی آمارها نیز مربوط به سال ۹۸ است چون کرونا باعث شده که سرشماری در کشور در این خصوص توسط وزارت جهاد کشاورزی صورت نگیرد.

باستانی ادامه داد: ابتدای فصل هم شیوع بیماری نوزما باعث شد که جمعیت کلونی های زنبور عسل کشور نیز به شدت کاهش پیدا کند و این خود یکی دیگر از دلایل کاهش تولید امسال بود.امسال در هر کندو ۱ تا ۲ کیلوگرم کاهش تولید عسل در سراسر کشور به چشم می خورد. اگرچه امروز آمار  بالایی که از تولیدات عسل داده می شود اما این موضوغ صرفا جنبه آماری چرا که کاهش تولیدکاملا مشهود است.در حقیقت یکی از بزرگترین لطمه هایی که در تمام  صنایع از جمله زنبورداری می خوریم، شفاف نبودن آمارها است چون وقتی آمار صحیحی وجود ندارد لذا برنامه ریزی صحیحی نیز نخواهیم داشت.

*مکاتبات با وزارت جهاد بدون جواب ماند

به گفته باستانی وزیر جهاد کشاورزی در روز جهانی زنبور عسل پیامی داد مبنی بر این که اهم تولیدات باغی و زراعی کشاورزی مرهون جهاد زنبورداران است ولی متاسفانه این وزارتخانه نمی تواند رایزنی خوبی با دولت داشته باشد تا سوبسید به این بخش داده شود، ارز دولتی به نهاده ها اختصاص یابد یا وام کم بهره بلند مدت به آن داده شود.

وی خاطرنشان کرد: مکاتبات زیادی با وزارت جهاد کشاورزی برای حل این مشکلات انجام داده ایم ولی هیچ پاسخی به آنها داده نشده است و صرفا مثل تقاضای سایر مردم در کارتابل ها باقی می ماند و توجیهشان این است که عسل هم مصرف می کنیم چیزی نمی شود این در حالی است که بحث گرده افشانی سایر محصولات کشاورزی توسط زنبور عسل را نادیده می گیرند.

باستانی ادامه داد: در وضعیت فعلی صادرات نداریم و به اصطلاح قفل است؛ اگر هم عسلی ارسال می شود به صورت پیله وری است، متاسفانه در سالیان گذشته با عدم استاندارد سازی اجباری عسل روبرو بودیم به همین دلیل عسل با هر بسته بندی و هر کیفیتی در بازار عرضه می شد و مردم هم اعتمادی دیگر به عسل برای خریداری نداشتند چون برندهای تقلبی زیادی در بازار رخنه کرده بود، بنابراین برندینگ عسل نیز زیر سوال می رود.

وی گفت: خوشبختانه با تلاشی که اتحادیه زنبورداران با حمایت کمیسیون کشاورزی مجلس صورت داد استاندارد سازی عسل اجباری شد که این امر به برندینگ هم کمک شایانی خواهد کرد.

در همین رابطه نیز علی سلطانی پرورش دهنده نمونه زنبور عسل در سال گذشته به خبرنگار رادار گفت: در صنعت زنبورداری مثل همه صنایع دیگر مشکلات عدیده ای بوجود آمده است به طوری که اخیرا با توجه به تغییرات اقلیمی و خشک شدن پوشش گیاهی شرایط مناسبی برای زنبورداران فراهم نشده است.

وی ادامه داد: برخی از زنبورداران با مشکل کمبود و گرانی شدید شکر روبرو هستند و هزینه های تولید این صنعت به شدت افزایش یافته است و زنبورداران دچار چالش شده اند، به طوری که دیگر درآمد سال جاری زنبوردارن کفاف هزینه ها را نمی دهد و باید پول بیشتری را نیز روی درآمد امسال خود بگذارند تا بتوانند در این صنعت باقی بمانند.

*نژاد زنبورهای ایران خوب نیست

سلطانی گفت: نژاد زنبورهای ما نژاد خوبی نیست که این امر ریشه در واردات قاچاق ملکه ها دارد، چون هیچ نظارتی بر آن صورت نمی گیرد به همین دلیل ژنتیک زنبور عسل ایرانی به هم خورده و با طبیعت ایران هم خوانی ندارد حتی زمانی که زنبورعسل باید شهد گلها را جمع کند، شروع به تخم ریزی کرده و زمانی که شهدها تمام شده تازه زنبورها می خواهند بروند از آن استفاده کنند.

این پرورش دهنده نمونه زنبور ادامه داد: اگر زنبورداران بخواهند عسل خوب خود را به بازار عرضه کنند باید به رفتارشناسی زنبور آشنایی داشته باشد، حجم استقرار در مناطقی که زنبوردارن استقرار یافته اند بسیار بالاست به طوری که در محیطی که باید ۳ هزار کندو باید باشد ۸ هزار کندو وجود دارد.

سلطانی اظهار کرد:زنبورها با عمل گرده افشانی که انجام می دهند سبب حفظ پوشش گیاهی و باغی می شوند و نقش گسترده ای در تامین امنیت غذایی ایفا می کنند، از طرف دیگر  بسیاری از اقلام روزمره و مورد نیاز ما ازجمله محصولات آرایشی، بهداشتی، داروها، عطر، نخ دندان، خمیردندان، آب‌نبات‌های خوراکی و... از فرآورده‌های عسل به‌دست می‌آیند؛ ژل رویال و بره‌موم از جمله فرآورده‌های شفابخش هستند که در بسیاری از بیماری‌های پوستی و روانی استفاده می‌شوند. این فرآورده‌ها می‌توانند بازار خوبی برای تولیدکنندگان و ارزآوری قابل توجهی برای کشور داشته باشند، اما بیش‌تر این فرآورده‌ها خام‌فروشی می‌شود و محصول نهایی به کشور وارد می‌شود.

سلطانی خاطرنشان کرد: با توجه به مشکلاتی همچون افزایش هزینه های زنبورداری، بیمه نبودن تولیدات آنها و تغییرات اقلیمی که در سالهای اخیر برای تولیدکنندگان واقعی عسل به وجود آمده است متاسفانه با کاهش تولید روبرو بوده ایم، شـرایط آب‌وهوایــی، کم شدن مراتع، ازبین‌رفتن تعادل دام، سرمای نابهنگام و حتی گرما و خشک‌سالی بــر عملکــرد کندوهــای زنبــور عســل، عملکــرد تخم‌گــذاری ملکــه و فعالیت‌هــای پــرورش نــوزاد زنبورهــا و همچنیــن نحــوه جمــع‌آوری شــهد گیاهــان تأثیــر می‌گذارد. اگر طبیعت شرایط خوبی داشته باشد زنبوردار سود خواهد کرد، در غیر این صورت چیزی جز ضرر عایدش نمی‌شود.

این پرورش دهنده زنبور عسل تصریح کرد: متاسفانه بسیاری از زنبورداران و تولیداتشان بیمه نیست و امسال نیز ارز دولتی شکر نیز حذف شده است و حتی داروهای زنبور نیز گران شده است بنابراین می توان گفت که وزارت جهاد کشاورزی حمایت خوبی از صنعت زنبورداری کشور نکرده است.

به گفته سلطانی استاندارد سازی عسل برای صادرات کار سختی است که لازمه آن اتحاد همه زنبوردارن است و نهادهای مربوط همچون وزارت جهاد کشاورزی و زنبوردارن باید با هم همکاری کرده تا این امر محقق شود، یک مرکزی یا نهادی باید تشکیل شود که عسلهای خوب و با کیفیت را شناسایی و با بسته بندی آنها را به بازارهای جهانی ارسال کند ولی عدم وجود این نهاد در کشور باعث شده برخی تولیدکنندگان به عنوان نمونه چند کیلو عسل خوب را به کشورهای دیگر صادر کنند و بعد از آن تعداد تناژ بالایی عسل بی کیفیت را به اسم عسل مرغوب صادر کنند که همین امر سبب شده دیگر کشورها به خرید عسل ایرانی راغب نباشند.

انتهای پیام/