به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از فارس نوسانات مکرر دلار و شرایط تحریمی بهانه خوبی شده است تا این روزها قیمت کالاهای اساسی دچار نوسانات اساسی شود و اگر بخواهی علت چرایی این گرانی را از توزیع کننده و مدیران این حوزه پیگیری کنی در یک جواب مشترک همگی تقصیرها یا متوجه افزایش نرخ دلار و یا متوجه عدم تأمین مواد اولیه به دلیل محدودیت‌های تحریمی و بانکی می‌شود.
طی ماه‌های اخیر اگر این گرانی به کالاهایی نظیر ماشین، لوازم خانگی خلاصه می‌شد اکنون به سبد خانوار و کالاهای مصرفی از جمله روغن، برنج، مرغ، تخم مرغ، گوشت قرمز، میوه و تره بار و حتی پوشک بچه نیز رسیده است.
در این گزارش سعی آن داریم تا به بررسی علت و چرایی افزایش قیمت مرغ طبق مشاهدات میدانی خبرنگار فارس و مقایسه آماری آن بپردازیم.
اواخر فرودین ماه امسال بود که کلیپ‌هایی در فضای مجازی دست به دست می‌شد که در آن مرغ داران در اقدامی غیرقابل پذیرش اقدام به دفن زنده چندین هزار جوجه چند روزه در زیر خاک می‌کردند که با واکنش‌های زیاد مردم در فضای مجازی نیز مواجه شد.
بعد از این ماجرا مرتضی رضایی معاون امورتولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی اظهار کرد: مرغداران موظف بودند تولید مرغ را در شرایط کرونایی کاهش دهند؛ قرار نبود جوجه‌های یک روزه معدوم شوند، قرار بود تخم مرغ نه خود جوجه‌ها معدوم شوند.
وی ادامه داد: معدوم سازی روش متداولی است و ماهی ۳ میلیون قطعه جوجه خروس در کشور معدوم می‌شود؛ ویدئویی هم بیرون نمی‌آید. صحنه‌هایی که در فضای مجازی از معدوم‌سازی جوجه‌ها منتشر شد، قابل قبول نیست.
بعد ازآن محمدرضا صدیق پور دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان جوجه یک روزه طی بخش نامه‌ای به اعضاء خود دستور توقف این کشتار را داد.
در این میان مرغ داران که به سبب به صرفه نبودن پرورش مرغ و فروش آن را بهانه این اقدام خود کرده بودند مسؤولان را مجاب کردند تا با برداشتن عوارض صادرات گوشت مرغ این کشتار را کاهش دهند.
بعد از این اقدام و بالتبع ساده شدن صادرات و توجیه اقتصادی خوب آن حتی شاهد آن بودیم که صادرات جوجه‌های یک روزه نیز از رونق خوبی برخوردار شده است. توأمان با آنکه قیمت هرکیلوگرم مرغ نیز نهایتاً به ده هزار تومان می‌رسید.
در مهرماه بر اساس دستور دو جلسه کارگروه تنظیم بازار، قیمت مرغ ۲۰۴۰۰ تومان و با افزایش ۵ هزار و ۴۰۰ تومان در مقایسه با نرخ قبلی ۱۵ هزار تومانی خود تعیین شد.
اما این مصوبات تعزیرات هم رعایت نمی‌شد و قیمت مرغ دوباره پر کشید و یک کیلو گوشت مرغ به ۲۴ هزار تومان رسید و علاوه بر آن قیمت‌های مختلفی در بازار ارائه می‌شد.
تصویر دستور دوم مصوبه تنظیم بازار درباره مرغ
اما ثبات قیمتی و پایین بودن قیمت مرغ که حتی قیمتش تا کیلویی ۹ هزار تومان در اوایل سال رسیده بود چندان دوامی نداشت و افزایش قیمت دلار که باعث افزایش قیمت نهاده‌های دامی نیز شده بود اثرات خود را زود بر بازار گذاشت به گونه‌ای که در یک مدت چهار ماهه قیمت مرغ به گواه مشاهدات میدانی خبرنگار فارس تا ۲۶ هزار تومان نیز رسیده بود.
نهاده‌های دامی چیست و چه تأثیری بر گرانی مرغ دارد؟
نهاده‌های دامی یعنی جو، ذرت، کنجاله و سویا که برای پرورش دام، طیور و آبزیان استفاده می‌شود. تقریباً ۹۰ درصد نهاده‌ها وارداتی است و طبق نظر عرضه کنندگان و فروشندگان مرغ، ۷۰ درصد قیمت تمام‌شده ماهی، مرغ و موارد مشابه دیگر هم به قیمت نهاده‌ها وابسته است.
قیمت بالای نهاده در بازار آزاد باعث شده برخی مرغداران و دامداران نهاده‌های دولتی را آزاد بفروشند. از آن طرف برای تأمین نهاده در ۴ ماه گذشته به یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار نیاز بوده که بانک مرکزی تنها ۴۰۰ میلیون دلار آن را اختصاص داده است.
از سویی چند شرکت واردکننده نهاده، محموله‌های خود را در گمرک نگه داشته‌اند تا با قیمت بالاتر بفروشند؛ انتقال مدیریت بازار از وزارت جهاد کشاورزی به وزارت صمت و لغو برخی مصوبه‌های تنظیم بازاری نیز باعث نابسامانی مدیریتی شده است.
در این میان اختلاف و دعوای گمرک و بانک مرکزی بر سر تخصیص ارز باعث شده است مقدار زیادی از این نهاده‌های دامی در گمرکات کشور به خصوص در جنوب کشور خاک بخورد.
در این خصوص اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور هم ماه پیش سفری به گمرک جنوب کشور برای حل مشکل این معضل داشت که متأسفانه با گذشت بیش از یک ماه از این سفر همچنان این مشکل به قوت خود باقی است و در این میان مسؤولان بانک مرکزی و گمرک در رسانه‌ها به مشغول جوابیه دادن به یکدیگر هستند در حالی که بسیاری از این محصولات به گواه مسؤولان سازمان بنادر رو به فاسد شدن است!
آیا ۷۰ درصد از قیمت مرغ را دان آن تشکیل می‌دهد؟
به طور میانگین در کشور ما یک مرغ شش تا هفت هفته را باید سپری کند که در طول این مدت به وزنی حدود دو و نیم تا سه کیلوگرم می‌رسد (هرچند که براساس استانداردهای جهانی برای آنکه گوشت مرغ، ارزش غذایی بیشتری داشته باشد وزن آن بین ۱/۴ تا ۱/۸ کیلوگرم تعریف شده است!)
براین اساس از ابتدای عمر یک جوجه گوشتی تا انتهای عمر آن حداکثر حدود ۶ کیلوگرم باید دان مرغ را به خورد آن داد.
آن‌طور که یکی از شرکت‌های مطرح که از قضا بزرگترین شرکت توزیع نهاده‌های دامی نیز به حساب می‌آید مشخص کرد که به طور میانگین مرغ دار باید برای هر کیلوگرم دان ۵ هزار تومان پرداخت کند (برای نمونه قیمت هر کیلوگرم پایان دان مرغ گوشتی ۴۷۰۰ تومان و قیمت هرکیلوگرم پیش دان مرغ گوشتی ۵۴۰۰ تومان است)
با احتساب این اعداد و ارقام متوجه می‌شویم که هرکیلوگرم مرغ احتیاج به ۲ تا ۲/۴ کیلوگرم دان دارد که اگر بخواهیم مقدار ریالی آن را محاسبه کنیم به عدد ۱۰ الی ۱۲ هزار تومان می‌رسیم.
طبق مشاهدات میدانی خبرنگار فارس قیمت هر کیلوگرم مرغ در بازار میدان امام حسین (ع) که به بازار شهرستانی نیز معروف است به میزان ۲۳ تا ۲۵هزار تومان متغیر است. (توجه داشته باشیم که این بازار به علت پایین بودن قیمت‌هایش محل رجوع بسیاری از اقشار ضعیف جامعه است)
با این اوصاف و با قیمت تمام شده حداکثری ۱۲ هزار تومانی برای هر کیوگرم مرغ، و نیز با توجه به قیمت میانگین ۲۴ هزار تومانی هر کیلوگرم مرغ متوجه آن می‌شویم که در نهایت ۵۰ درصد از قیمت مرغ تحت تأثیر قیمت امروزی نهاده‌های دامی قرار دارد.
هرچند که طبق آنچه سازمان تعزیرات اعلام می‌کند قیمت هرکیلوگرم مرغ باید حداکثر ۲۰۴۰۰ تومان باشد که این اختلاف ناشی از عدم کنترل بازار از سوی ناظران است.
نهاده بی‌تقصیر، مسؤولان باتقصیر
با این اوصاف و با نظر به تحلیل ارائه شده به نظر می‌رسد که اولاً انداختن گردن گرانی مرغ به علت افزایش قیمت نهاده‌های دامی امری خلاف است و تأثیر ۷۰ درصدی قیمت نهاده‌ها بر قیمت مرغ حرفی کاملاً غلط و براساس فرضیه‌های نادرست شکل گرفته است و اگر باید چنین تاثیری داشته باشد قیمت حداکثری مرغ برای خریدار باید ۱۷۱۰۰ تومان باشد و ثانیاً با توجه به آنکه بسیاری از همین نهاده‌های دامی در انبارهای جنوب کشور رو به فساد هستند می‌طلبد هرچه زودتر مسؤولان نسبت به تعیین تکلیف آن‌ها اقدام عاجلی کنند تا چه بسا قیمت نهاده‌ها از این هم پایین‌تر بیاید و شاهد کاهش بیشتر قیمت مرغ باشیم.
نظر شما