بازار سرمایه در هفته‌ای که گذشت/ روند شاخص بورس در روزهای پیش‌رو چگونه خواهد بود؟

گروه بورس پایگاه خبری-تحلیلی رادار اقتصاد- پدرام احمدی؛ شاخص بورس و اوراق بهادار در دو هفته پایانی مردادماه افت بی سابقه ای را تجربه کرد. در این  مدت شاخص کل بورس که با سرعت بالایی توانسته بود از قله ی ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد عبور کند به یکباره در دوازده روز کاری تا پله ی ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار واحدی سقوط کرد.

این افت شاخص که به طور میانگین کاهش ۳۵ درصدی را تجربه کرد در برخی نمادهای بازار پایه و فرابورس تا حدود ۶۰ درصد به سهامداران ضرر زد. علت اصلی این روند پرشتاب نزولی شاخص بورس به زعم اکثر کارشناسان ایجاد ترس و بی اعتمادی در سهامداران علی الخصوص تازه واردان نسبت به دولت و بازار بود که از خبر لغو سهام شرکت های پالایشی دولتی در بورس یعنی عرضه دارادوم یا همان پالایشی یکم سرچشمه گرفت و با اعلام خبر گشایش اقتصادی رئیس جمهور و واکنش سایر مسئولین و نمایندگان مجلس و اثرات روانی متاثر از آن در هم آمیخت و عملا یک ترس و نگرانی و سردرگمی مازاد در دل و ذهن مردم ایجاد کرد.

البته این سردرگمی و نگرانی هم با ضعف زیرساخت های بازار و بی برنامگی مدیران سازمان بورس و تغییرات ضربتی در تصمیمات اتخاذ شده برای مدیریت بازار عجین شد و به نگرانی و ترس فعالان و سهامداران خرد و تازه وارد بورس افزود و باعث شد تا آن ها روز به روز بیشتر و بیشتر در صف های سنگین فروش قرار بگیرند. در این میان بسیاری از حقوقی ها نیز به صف فروشندگان ملحق شدند و بخشی از سهام خود را فروختند و در دوازده روز متوالی اکثر نمادهای بازار سرمایه قرمز ماند.

در هرحال شاخص کل بورس در روز شنبه یکم شهریور ماه حدود ۳۱ هزار واحد افت کرد و به کانال ۱ میلیون و ۷۲۷ هزار واحدی رسید.

روز یکشنبه دوم شهریور شاخص در مسیر سراشیبی تندتری قرار گرفت و با نزول ۶۵ هزار واحدی به پله ی ۱ میلیون و ۶۶۲ هزار واحدی راه یافت.

این مسیر نزولی و فرسایشی که به تلخ ترین روزهای سهامداران تبدیل شده بود روز دوشنبه سوم شهریور هم ادامه داشت و با تشکیل صف های فروش چند صد میلیونی به ویژه در نمادهای شاخص ساز و شرکت های غول بورسی افت ۵۳ هزار واحدی را رقم زد و شاخص کل را به مرز ۱ میلیون و ۶۰۸ هزار واحدی رساند.

وضعیت بازار به جایی رسید که دولت و مدیران سازمان بورس علاوه بر اتخاذ تصمیماتی برای تقویت طرف تقاضای بازار و اطمینان بخشی به مردم و جلوگیری از فرار سرمایه ها تصمیم گرفتند تا با همکاری بیست و چند بازیگر حقوقی از بورس حمایت و صیانت کنند و تعادل را به بازار بازگردانند.

به همین منظور حقوقی ها هم پیمان شدند تا در سایه ی نظارت سازمان بورس و با تزریق نقدینگی صف های خرید سهم های مربوط به خود را خریداری نمایند.

در همین راستا روز سه شنبه چهارم شهریور ماه در نیمه اول معاملات با خرید سنگین ۱۰ هزار میلیارد تومانی حقوقی ها در برابر فروش حقیقی ها روند نزولی شاخص کل بعد از چندین روز طاقت فرسا متوقف شد و در نیمه دوم معاملاتی به مسیر صعودی بازگشت و با رشد ۴۲ هزارواحدی به کانال ۱ میلیون و ۶۵۰ هزار واحدی صعود کرد.

روز بعد اما اثرات حمایت حقوقی ها از بازار با تزریق ۱۰ هزار میلیارد تومان دیگر و جمع کردن صف های فروش به جایی رسید که شاخص در پایان زمان معاملات با رشد بیش از ۶۸ هزار واحدی به کانال ۱ میلیون ۷۱۸هزار واحدی دست یافت.

در این روز اما بسیاری از حقیقی ها نیز به خرید سهم هایی که نسبت به هفته های گذشته قیمت پایین تری را نشان می دادند مشتاق شدند و در اتفاقی نادر در سه ماه گذشته با خرید بیش از ۲ هزار میلیارد تومانی تلاش کردند تا سهم های ارزان را بدست آورند.

از طرفی وعده تشکیل صندوق پالایشی یکم و عرضه آن در روز چهارشنبه ۵ شهریور عملی شد و از روز موعود روند پذیره نویسی خرید سهام ۴ شرکت پالایشی دولتی آغاز شد.

همچنین عباس نعیمی؛ قائم مقام سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در جلسه ای با مدیران عامل شرکت های زیر مجموعه ایمیدرو از شکل‌گیری یک صندوق مشترک با سرمایه ۳۰ هزار میلیارد تومان بین شرکت‌های بخش معدن و صنایع معدنی برای بازارگردانی و حفظ و ثبات سرمایه‌های ایمیدرو در بورس خبر داد.

محسن خدابخش؛ مدیر نظارت بر بورس های سازمان بورس نسبت به رفتار برخی حقوقی ها در هفته گذشته هم عنوان کرد: ️هر شرکت حقوقی که در این شرایط بازار در شستا  فروش داشته حتما باید روز دوشنبه، خرید کند. تایید یا عدم تایید معاملات با شرکت بورس است، ولی هر حقوقی که این کار را انجام داده باید دوشنبه اقدام به خرید کند. در شرایط خاص، هیچ وقت افراد نباید استفاده خاص کنند که الحمدلله حقوقی ها هم دل بوده اند و سیاست کلی سازمان این است که بازار متعادل باشد.

فرهاد دژپسند؛ وزیر امور اقتصاد و دارایی نیز در حاشیه جلسه هیات دولت با بیان اینکه بازار سرمایه می تواند نقدینگی را به سمت تولید هدایت نماید گفت: سیاست دولت و وظیفه ما با توجه به کارکرد بازار سرمایه در تامین مالی شرکت های تولیدی و اثرات مثبت آن در اقتصاد صیانت از بورس است.

وزیر اقتصاد افزود: معتقدم فروش بخشی از سهام در دست مردم در بورس در روزهای اخیر، به منزله خروج آنها از این بازار نیست زیرا اطلاعات نشان می‌دهد، افراد پول سهام خود را از بازار خارج نکرده‌اند بلکه در حال نظارت و بررسی اوضاع و احوال آن هستند.

به نظر می رسد با توجه به اینکه تحلیل ها نشان می دهد شاخص در کوتاه مدت مستعد بازگشت به هدف قبلی خود یعنی کانال  میلیون و ۱۰۰ هزار واحد است و با توجه به حمایت دولت و حقوقی ها در هفته گذشته و وعده آن ها به ادامه حمایت ها تا رسیدن بازار به تعادل و همچنین کاهش ترس و بی اعتمادی سهامداران و تازه واردان نسبت به دولت به دلیل عرضه دارادوم یا همان پالایشی یکم بورس به روند صعودی خود بازگشته است و می توان امیدوار بود در روزهای های آتی چراغ بسیاری از نمادها بویژه شرکت های بزرگ و دولتی سبز باشد. البته با توجه به جذابیت پالایشی یکم ممکن است بسیاری از سهامداران برای خرید آن بخشی از سهام شرکت های دیگر در پرتفوی خود را بفروشند بنابراین شاید به طور نسبی صف‌های فروش هرچند کوچک در برخی نمادها تشکیل شود اما واضح است که بعد قرار گرفتن نماد پالایش در تابلوی معاملات بازار اثر مثبت آن بر روند صعودی شاخص قابل ملاحظه خواهد بود.

در هر حال آنچه که در بلندمدت بازار سرمایه را به طور خودکار و مستحکم تعمیق و تعادل می بخشد این است که سهامداران تازه وارد با دید بلند مدت وارد بورس شوند و یجای سهام بازی سهام داری کنند تا ضمن سرمایه گذاری و انتفاع شخصی به روند معقول و مثبت بازار کمک کرده و در تامین مالی شرکت های بورسی و تولید ملی مشارکت کنند.

غلامرضا مصباحی مقدم؛ اقتصاددان و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: با توجه به نوسان شاخص‌ها در بازار اوراق بهادار، افرادی که در بورس سرمایه‌گذاری کردند یا قصد رفتن به بورس را داشتند، این روزها نمی‌دانند که کار درست چیست؛ اینکه در بورس بمانند یا اصلاً وارد بورس نشوند. با توجه به شرایط به‌وجود آمده به ملت عزیز ایران توصیه می‌کنم، اگر منابع مالی دارید که آزاد است یعنی سرمایه‌تان به شکل مسکن، خودرو، ارز و طلا نیست؛ این منابع را در بورس سرمایه‌گذاری کنید.

بهترین بازاری که طی سال‌های متمادی بازدهی مثبت داشته بورس است؛ البته بورس با افت و خیز همراه است و احتمال دارد که برخی از سهام‌ها ریزش پیدا کند، ولی نگاه به بورس باید یکساله باشد و نگاه منتفع شدن مقطعی یک ماه و دو ماه به هیچ عنوان درست و منطقی نیست. اگر شما وارد بورس شوید و خرید سهام انجام دهید و هفته دیگر که سهم اوج گرفت خارج شوید، اشتباه کردید.

مهدی طغیانی؛ سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس هم گفت: نوسان در ذات بازار بورس است و این بازار بالا و پایین بسیار دارد اما آنچه مهم است نگاه بلند مدت به بازار سرمایه است. امروز سرمایه گذاران خرد به دنبال سود در کوتاه مدت بوده و به محض پایین آمدن شاخص بورس با وحشت می خواهند سرمایه خود را بیرون آورند.

روند افزایشی شاخص بورس طی چند ماه گذشته و روند رو به کاهش آن در هفته‌های اخیر در هر دو حالت غیرطبیعی است. مسئله اصلی ایجاد وضعیت پایدار بر بازار است درواقع نوسانات شدیدِ مقطعی از بازار باید دور شود و بازار به شرایط بنیادین خود باز گردد بدین معنا که نوسانات به جای جنبه احساسی شکل بنیادین به خود بگیرند.

نگاه تازه واردها باید به بازار بورس بلند مدت باشد. تصور رسیدن به سود ۱۰۰ درصدی در مدت کوتاه به هیچ عنوان منطقی نبوده و حتی اگر زمانی هم این اتفاق رخ دهد باز هم طبیعی نیست چرا که متوسط عایدی بازار باید با سودآوری سرمایه‌گذاری در اقتصاد کشور و سودآوری کارخانه‌جات نسبت مشخصی داشته باشد.