به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از ایرناپلاس-قیمت دلار که در نخستین روز کاری امسال حدود ۲۴ هزار و ۸۰۰ تومان بود روز یکشنبه به پایین‌ترین حد خود در سال جاری یعنی حدود ۲۰ هزار و ۷۰۰ تومان رسید. بیشترین نرخ دلار از ابتدای سال تا کنون حدود ۲۵ هزار و ۲۰۰ تومان بود و دلار از ابتدای سال تا کنون فقط در ۲ روز در نرخ‌هایی بیش از ۲۵ هزار تومان معامله شده است.
رئیس کل بانک مرکزی نیز چندی پیش در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری در رابطه با کاهش نرخ ارز گفت: نرخ ارز کنونی واقعی نیست و ما نرخ تسعیر ارز بانک‌ها را نیز ۱۵ هزار و ۹۰۰ تومان برای پایان سال ۱۳۹۹ اعلام کردیم.
عبدالناصر همتی درباره پیش‌بینی خود از روند نرخ ارز گفت: بانک مرکزی به ارزپاشی اعتقادی ندارد، اما روند بازار نزولی است و نرخ ارز کاهش پیدا می‌کند.
در حال حاضر بازده سرمایه‌گذاری در حوزه ارز در طول یک ماه گذشته منفی ۹ و بازده ۶ماهه منفی ۱۸ درصد است. جالب است که مجری تلویزیون در حکم تریبونی برای واسطه‌های سبزه میدان و چهارراه استانبول عمل کرد و مصرانه از همتی می‌پرسید برنامه بانک مرکزی چیست و نرخ ارز تا کجا کاهش می‌یابد.
در هر صورت وضعیت خریدوفروش ارز در روزهای گذشته به‌صورتی بوده که با کاهش نرخ، تعداد فروشنده‌ها نیز بیشتر شده و همین موضوع نیز به عنوان عامل تقویت‌کننده کاهش نرخ عمل کرده است.
ریشه کاهش نرخ ارز
سید مرتضی افقه در رابطه با کاهش نرخ ارز و آثار آن بر اقتصاد ایران گفت: کاهش نرخ ارز به معنای تقویت پول ملی است و همان‌طور که می‌دانیم رابطه معکوس بین ارزش پول ملی و نرخ ارز وجود دارد، اما اینکه کاهش نرخ ارز برای اقتصاد کشور مفید است یا خیر می‌تواند محل سؤال باشد. ارزیابی من این است که کاهش نرخ ارز برای اقتصاد کشور مفید است، اما باید درباره مقدار و چگونگی آن جزئیاتی را بررسی کرد.
وی افزود: در رابطه با کاهش چند روز گذشته نرخ ارز دو پرسش قابل طرح است؛ اینکه کاهش نرخ ارز در اثر عوامل بازار و به‌ویژه تأثیر روانی مذاکرات صورت گرفته یا به‌صورت مدیریت شده و با تأثیرات بانک مرکزی رخ داده است؟
دلار به کف ۱۵ هزار تومان می‌رسد؟
به گفته عضو هیأت علمی دانشگاه چمران، کاهش طولانی مدت نرخ ارز در صورتی که بتواند علامت مثبتی به تولیدکننده و وارد کننده بدهد تا قیمت سایر کالاها کاهش پیدا کند می‌تواند برای اقتصاد مفید باشد.
افقه توضیح داد: با این حال به نظر می‌رسد این کاهش با توجه به اینکه تحت تأثیر عوامل روانی ایجاد شده و با توجه به اینکه هنوز گشایش‌های تجاری در عمل رخ نداده، نتواند بیش از این ادامه پیدا کند.
وی افزود: حتی کف ۱۵ هزار تومانی که گاهی از طرف مسئولان مطرح شده و برخی آن را سیاسی تعبیر می‌کنند می‌تواند قابل تصور باشد، اما به دلایلی قیمت ارز پس از آنکه دولت منابعی برای مدیریت این بازار به‌دست بیاورد، کمتر از ۲۰ هزار تومان نخواهد بود. دلیل این موضوع، فشار طرفداران اقتصاد بازار آزاد برای بالا نگه داشتن نرخ ارز است و حتی اگر از منظر عرضه و تقاضا نیز بتوان به تعادلی در قیمت‌های پایین‌تر رسید، شاهد نرخ‌هایی کمتر از ۲۰ هزار تومان نخواهیم بود.
تأثیر کاهش نرخ دلار بر قیمت کالاها
این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که کاهش نرخ ارز می‌تواند قیمت کالاها را کاهش دهد یا خیر گفت: درباره اینکه قیمت ارز چگونه بر کالاهای داخلی اثرگذار است دو رویکرد وجود دارد. طرفداران اقتصاد بازار آزاد معتقدند قیمت ارز معلول تورم است، در حالی که دیدگاه مقابل می‌گوید قیمت ارز علت تورم است.
وی افزود: ارز از دو جنبه می‌تواند علت تورم باشد؛ نخست اینکه بخش عمده واردات ما کالاهای سرمایه‌ای است که در ساخت کالاهای دیگر به کار می‌رود. بنابراین قیمت کالاهای داخلی با افزایش نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند. دیگر اینکه کالاهای مصرفی زیادی داریم که در داخل تولید نمی‌شوند و نیاز به واردات آنها داریم؛ بنابراین با افزایش نرخ ارز، قیمت این کالاها نیز افزایش پیدا می‌کند. بر این اساس نرخ ارز می‌تواند به عنوان عامل تورم در نظر گرفته شود.
افقه ادامه داد: در مجموع می‌توان گفت رابطه علیت بین نرخ ارز و تورم، دو طرفه است. بنابراین در صورتی که کاهش نرخ ارز طولانی‌مدت باشد و به تولیدکننده و مصرف‌کننده علامت‌دهی کند، خواهد توانست موجب کاهش قیمت‌ها شود.
چرا قیمت‌ها فقط به افزایش نرخ ارز واکنش می‌دهند؟
این اقتصاددان در پاسخ به این پرسش که چرا عموماً پس از کاهش نرخ ارز، قیمت‌ها کاهش نمی‌یابد یا کاهش قیمت‌ها با نسبت به کاهش نرخ ارز کمتر است، به موضوع چسبندگی قیمت‌ها اشاره کرد و گفت:چسبندگی که به دنبال کاهش نرخ ارز در کاهش قیمت کالاها ایجاد می‌شود به‌دلیل اطمینانی نسبت به استمرار کاهش نرخ ارز است. اگر حداقل در بازه زمانی ۶ ماهه ادامه داشته باشد یا نرخ ارز در چنین بازه زمانی با ثبات باشد، آنگاه سایر قیمت‌ها نیز می‌توانند با قیمت ارز تطبیق پیدا کنند.
وی افزود: با این حال باید به این نکته داشت که در حدود سه سال گذشته که اقتصاد ایران تجربه افزایش شدید نرخ ارز را پشت سر گذاشت، بسیاری از ساختارها و متغیرهای اقتصادی مانند قیمت کالاها و هزینه دستمزد خود را با نرخ ارز بالای ۲۰ هزار تومان تطبیق داده‌اند. بنابراین به نظر نمی‌رسد که به لحاظ ساختاری اقتصاد کشور این ظرفیت را داشته باشد که کاهش شدیدی در نرخ ارز را تجربه کند.
نظر شما