گروه بورس پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد؛ در این روزهای بازارسرمایه بسیاری از شرکتها مجامع سالیانه خود را برگزار کرده و سود تقسیم کرده اند. در این میان استراتژی بسیاری از سرمایه گذاران خرید نمادهای دارای مجامع تقسیم سود و به اصطلاح dividend محور است تا ضمن رشد و روند طبیعی خود سهم از سود تقسیمی نیز بهره مند شوند اما این شُبهه مطرح می شود که با تعدیل قیمت عملا عایدی برای سهامداران به جای نمیماند چراکه با جمع میزان سود تقسیمی و قیمت تعدیل شده به همان قیمت سهم پیش از توقیف نماد خواهیم رسید. همچنین کابران فضای مجازی نسبت به این موضوع واکنش هایی داشتند، برخی از آنها بیان می کردند که این میزان تقسیم سود و تعدیل قیمت مشابه تخفیفهای فریبنده فروشگاه هاست که با گران کردن محصول درصدی تخفیف برای مشتریان در نظر می گیرند و در نهایت کالا را با قیمت واقعی خود به فروش می رسانند.
برخی از فعالان بازار سهام نیز معتقدند تقسیم سود زمانی رقم میخورد که شرکت بتواند سود عملیاتی بسازد و درصدی از آن را میان سهامداران خود توزیع کند اما در عمل این اتفاق نمی افتد و بعضی از شرکتها بنا بر دلایلی سود حاصل از فعالیت یک سال را بین سهامداران تقسیم نکرده و برای افزایش سرمایه نزد خود حفظ میکنند.
همچنین در این خصوص مطرح می شود که وجوه نقد سهامداران برای مدتی بلوکه می شود و در این مدت سهامدار نمی تواند از آن مبلغ کسب سودی داشته باشد. این در حالی است که بعد از بازگشایی نماد معاملاتی تقاوتی در ثروت شخص به وجود نمیآید و به مثابه برداشت بخشی از وجه خود شخص و در نهایت با عنوان هدیه یا مازاد سود، پس دادن به همان شخص است.
در همین رابطه به بررسی این اهم و استراتژی معاملاتی مناسب برای سرمایه گذاری پرداختیم.
* ۲ دلیل جذابیت سود نقدی برای سهامداران عمده
سید فرهنگ حسینی کارشناس بازار سرمایه و مدیر عامل شرکت معدنی امیر در گفت و گو با زهرا فعله گری خبرنگار رادار اقتصاد اظهار کرد: به لحاظ تئوریک باید در زمان تقسیم سود نقدی، قیمت سهام نیز به همان میزان تعدیل شود. در نتیجه هر عددی که برای تقسیم سود اعلام می شود به همان میزان قیمت سهم نیز کاهش پیدا می کند اما در خصوص اینکه آیا تفاوتی در ثروت افراد ایجاد می شود یا خیر ذکر چند نکته ضروری است.
حسینی ادامه داد: نخست باید گفت که سهامداران عمده ترجیح میدهند سود نقدی دریافت کنند چراکه در طول سال مصارف نقدی دارند بهطوری که بخشی از آن صرف پرداخت حقوق کارمندان، بازنشستهها و ... شده و بخش دیگری از آن در جهت پیشبرد پروژه های جدید به کار گرفته میشود. در نتیجه سهامداران عمده ترجیح میدهند از نمادی که بر روی آن سرمایه گذاری میکنند، سود تقسیمی دریافت کنند.
کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: از طرفی سهامداران از لحاظ رفتاری و روانشانسی ترجیح می دهند در عوض فروش دارایی خود و انجام اقدامات دیگر با آن پول، در نمادی سرمایه گذاری کنند که به آنها سود نقدی پرداخت می کند و از این طریق مجددا اقدام به سرمایه گذاری کنند و یا هزینه و مخارج زندگی خود را پوشش دهند.
وی بیان کرد: هرچند که رویکرد سرمایه گذاران در بازار سهام متفاوت است اما سهامداران با دید بلند مدت بازار، استراتژی دریافت سود نقدی دارند و جریان نقدینگی های آتی شرکت را به عنوان بخشی از ارزش درنظر خواهند گرفت. در واقع می توان گفت سود های نقدی پرداختی شرکتها، عملا خالق و سازنده بخشی از ارزش آن شرکت است اما در خصوص خود سودنقدی چالش هایی وجود دارد؛ به طور نمونه می توان به نحوه پرداختهای ضعیف اشاره کرد. البته این موضوع طی یک سال گذشته با وجود سیستم سجام تا حدی مرتفع شده است.
حسینی با اشاره به یکی دیگر از چالشهای پرداخت سود، تشریح کرد: از نظر ساختاری معمولا زمان بندی پرداخت سود فرسایشی و کُند است از طرفی شرکت ها معتقدند که اگر در زمان کوتاه تری اقدام به توزیع سود تقسیمی کنند، فشار مالی زیادی به آنها وارد میشود که البته برای این ادعای آنها راه حل هایی در دنیا وجود دارد که بتوانند به واسطه آن پرداخت های منظم و فصلی انجام بدهند. در این صورت هم سرمایه گذار متوجه می شود چه زمانی به عایدی خواهد رسید و هم شرکتها می توانند برنامه ریزی بهتری داشته باشند.
*سه فاکتور مهم تاثیرگذار در سودتقسیمی شرکتها / مطالبات سهامداران خرد مطرح نشد
وی معتقد است؛ سود نقدی و سیاستهای توزیع آن عمدتا متاثر از سه فاکتور سیاست های رشد شرکت، ماهیت و کیفیت سود است. در سال گذشته بازار سهام یکی از پایین ترین میزان تقسیم سودهای نقدی را تجربه کرد که بخشی از آن به علت برگزاری غیرحضوری مجامع بود که در آن بستر امکان طرح و پیگیری مطالبات سهامداران خُرد و حقیقی در مجموع وجود نداشت.
*تمایل مدیر شرکتها به تاخیر در پرداخت سودهای نقدی
کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: یکی از چالشهایی که در خصوص سهام دویدند محور قابل بررسی است مربوط به تضاد منافع شرکتها می شوند چراکه مدیران تمایل دارند که سود را نگه داشته و با تاخیر پرداخت کنند.
حسینی با بررسی عوامل تاثیرگذار در سیاستهای پرداخت سود، بیان کرد: کیفیت سود نقدی یکی دیگر از عواملی است که سود پرداختی شرکت ها را تحت تاثیر قرار میدهد؛ به طوری که امسال در بسیاری از صنایع بورسی، بخشی از سود حاصل شده "ماهیت تورمی" دارد و در عین حال استهلاک در برخی از شرکتها به دلیل اینکه با عددهای ریالی پایین تری ساخته شدند، واقعی نیستند. در نتیجه شرکت ها برای حفظ تولیدشان ناچار به هزینه بیشتری می شوند. همچنین در بیشتر مواقع نگاه صحیحی به جایگزینی محصولات نیز وجود ندارد.
وی در خصوص سودهای تورمی توضیح داد: سود برخی از شرکت ها به دلیل تورم های ارزی و یا قیمت های جهانی بوده و امکان جایگزینی آن در سال دیگر وجود ندارد، در واقع اینگونه سودها، سودهای تورمی و غیر تکرار پذیر هستند. در همین راستا برخی از شرکت ها تصمیم گرفتند امسال سودی تقسیم نکنند. در مقابل برخی از شرکت ها به دلیل سیاست های توسعهای خود تمایل به تقسیم سود بالا ندارند و ترجیح میدهند سود کمتری تقسیم کنند. در این صورت شرکتها سودهای ساخته شده خود را صرف پروژه های سودآور میکنند
*توزیع سود چه تاثیری در P/E شرکتها دارند؟
کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: در عمل سهامداران از شرکتهایی که طرح توسعه خاصی ندارد و شرکت هایی که سود بالایی را تقسیم می کنند، استقبال بیشتری می کنند و چنین سهامی نسبت به هم گروهیهای خود (که هیچ طرح توسعه خاصی ندارند و سود کمتری تقسیم می کنند) P/E بهتر دارند.
حسینی اضافه کرد: بنابراین در شرکت هایی که طرح توسعه ای ندارند و سود بالایی را تقسیم می کنند معمولا P/E (نسبت قیمت سهام بر سود) بالاتری را دریافت می کنند اما در مقابل در سهام های رشدی و شرکت های رو به رشد، شرکت هایی که فرصت های سرمایه گذاری بهتر و بیشتری داشته و درعین حال سود بالاتری را کسب می کنند و بازده بهتری دارند P/E بالاتری دارند و معمولا تقسیم سود تاثیر خاصی بر نسبت قیمت سهام بر سود آنها ندارد.
*شرکت کردن سهامداران خرد و حقیقی در مجامع چه نفعی را به دنبال دارد؟
وی تشریح کرد: معمولا بعد از مجمع که سود نقدی پرداخت می شود قیمت سهم کاهش پیدا میکند و در ظاهر این هست که در وضعیت مالی فرد تفاوتی ایجاد نشده است اما در خیلی از شرکت ها که سود بالایی تقسیم می کنند و همچنین وضعیت با تثبات تر مالی دارند شاهد این هستیم که این فاصله قیمتی(Gap) سریع پر میشود. در نهایت وجه سهامداران باز گشته و در عین حال یک سودی به عنوان سود نقدی دریافت خواهند کرد.
کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: در حقیقت سود نقدی که معمولا شرکت ها آن را مصوب میکنند و پرداخت میشود، یک جریان نقدی آزاد بوده و یک مازاد نقدینگی است که هر ساله این سیکل تکرار می شود و در ارزش شرکت به بار مینشیند و آن را بین سهامداران توزیع می کند. درنتیجه سهامداران در آستانه مجامع آن سود نقدی را در قیمت سهم لحاظ می کنند.
حسینی در بیان چرایی تعدیل قیمت سهم بعد از تقسیم سود گفت: با توجه به اینکه دو الی سه روز قبل و یا بعد مجامع اتفاق خاصی در شرکت نمی افتد، باید قیمت سهم در همان محدوده بماند. در نتیجه سود نقدی به علاوه قیمت سهم بعد از مجمع باید با قیمت سهم قبل از مجمع برابری کند و اگر این تعادل وجود نداشته باشد یک اتفاق غیر عادی افتاده است و باعث می شود سهامدار یک سود غیر عادی کسب کند اما در کلان این تعادل برقرار بوده و در مجموع سودی که به سهامداران داده می شود عملا منافعی است که از سهم می برند و در بلند مدت خلق ارزشی است که از سود های نقدی و رشد شرکت ها صورت می گیرد و حتی برای شرکت هایی که سیاست های رشد دارند هم آینده بهتری رقم میخورد.
نظر شما