به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از بورسان: دیروز وال‌استریت ژورنال از محتوای دو گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داد که در آنها نسبت به تضعیف شدید نظارت آژانس در ایران و همچنین تداوم پیشرفت‌های هسته‌ای کشور ابراز نگرانی جدی شده است. این گزارش‌ها در حالی منتشر می‌شوند که در انتهای شهریور و اوایل مهر کنفرانس عمومی آژانس و همچنین نشست شورای حکام در پیش است که طبق شنیده‌ها غرب در حال طرح‌ریزی برای محکوم کردن ایران در این نشست‌هاست که ممکن است نهایتا به تحریم‌های بیشتر و برهم خوردن مذاکرات برجامی منجر شود.
ایران نیز از پیش نسبت به هر گونه اقدام در این نشست‌ها هشدار داده است. از این رو دولت بایدن و کشورهای اروپایی باید تصمیم بگیرند می‌خواهند به مذاکرات وین وفادار بمانند و امید به نتیجه دادن آن داشته باشند یا آنکه اقدامی جدی علیه دولت جدید ایران انجام دهند. به نظر می‌رسد سفر رابرت مالی، نماینده بایدن در امور ایران به روسیه و فرانسه جهت تصمیم‌گیری در همین خصوص باشد.
کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۲۹ شهریور تا ۲ مهر و نشست شورای حکام آژانس ۵ مهر برگزار خواهند شد.
محتوای گزارش‌های آژانس چه بود؟
در این گزارش‌ها اذعان شده است: «اطمینان آژانس مبنی بر اینکه می‌تواند تداوم دانش خود بر پرونده ایران را حفظ کند با گذشت زمان در حال کاهش است و اکنون به طور قابل توجهی کاهش یافته است». مدیر کل آژانس به سه مسأله مهم نیز اشاره کرده است:
ماجرای ناپدید شدن تجهیزات نظارتی آژانس
در گزارش دوم به جزییاتی درباره درخواست‌های مکرری که آژانس طی هفته‌های اخیر برای دسترسی به ابزارهای نظارتی خود (مانند چک کردن کارت‌های حافظه دوربین‌ها و اطمینان از پر نشدن آنها) از تهران داشته پرداخته شده است.
وال‌استریت ژورنال مدعی شده ایران به آژانس بین المللی انرژی اتمی گفته است در ماه ژوئن به دلیل حادثه‌ای در شرکت تکنولوژی سانتریفیوژ ایران (تسا) در کرج، دوربین‌ها را از مجتمع کرج حذف کرده است. آژانس 9 جولای برای گرفتن به‌روزرسانی درباره وضعیت آنها به ایران نامه نوشت که بدون پاسخ ماند. آژانس مجددا در 12 اوت این درخواست را تکرار کرد و ایران سرانجام اواخر اوت پاسخ داد که دوربین‌ها در سازمان انرژی اتمی کشور هستند.
هنگامی که ایران در ۴ سپتامبر به آژانس دسترسی به تجهیزات نظارتی داده، مشخص شد که یکی از چهار دوربین موجود خراب شده و یکی دیگر آسیب دیده است. از سوی دیگر تجهیزات ذخیره و ضبط اطلاعات در دوربین تخریب‌شده وجود ندارد و گم شده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید ایران هنوز محتوای مفقودشده را ارائه نکرده و نمی‌تواند بررسی کند که آیا اطلاعات در سایر دوربین‌ها قابل بازیابی هستند یا خیر.
۱۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد
آژانس تخمین زده ایران در حال حاضر ۸۴.۳ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا ۲۰ درصد دارد که در ماه مه ۶۲.۸ کیلوگرم بود. این رقم بیش از ۱۰ برابر مجاز در توافق برجام است. همچنین ۱۰ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد غنی‌شده تولید شده است که چهار ماه پیش ۷.۶ کیلوگرم بود.
پرونده قدیمی حل نشده
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس در گزارش نخست مدعی شده است: «من به طور فزاینده‌ای نگران هستم که مسائل مربوط به سایت‌های اعلام نشده، حتی پس از دو سال حل نشده باقی بماند و ایران باید آنها را هرچه سریع‌تر حل کند».
او در دومین گزارش تشریح می‌کند که ایران باید موضوعات مهم در ارتباط با سایت‌ها که شامل سوالاتی درباره موقعیت چهارم بوده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از آن بازدید نکرده را بدون تاخیر بیشتر، حل کند.
واکنش ایران به گزارش آژانس
غریب آبادی، سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان های بین المللی در وین دیشب در واکنش به انتشار گزارشات برجامی و پادمانی مذکور گفت: تمامی فعالیت‌های هسته‌ای ایران، از جمله غنی‌سازی در سطوح مختلف و تولید فلز اورانیوم، در چارچوب حقوق هسته‌ای ایران تحت معاهده عدم اشاعه صورت می‌گیرند و کاملا هم راستا با تعهدات پادمانی ایران انجام می‌شوند.
او درخصوص چند موضوع باقی‌مانده پادمانی نیز گفت: صرفا چهار موضوع پادمانی بین ایران و آژانس وجود دارد که مربوط به حدود دو دهه قبل می باشند و ایران تاکنون، تعاملات مناسب و سازنده‌ای را درخصوص آنها با آژانس، با هدف حل و فصل این موضوعات، به عمل آورده است.
وی با انتقاد از اینکه آژانس تحت فشار برخی اعضای خاص خود درصدد بزرگ نمایی این موضوعات است گفت: آژانس باید استقلال، بی طرفی و حرفه‌ای‌گری خود را حفظ کند و اعضای آن نیز باید از اعمال فشار بر آژانس و تلاش برای استفاده ابزاری از آن در جهت مقاصد سیاسی خود، بطور جدی پرهیز نمایند.
آیا اروپا در شورای حکام علیه ایران اقدام می‌کند؟
اما آیا با توجه به موضوعات مطرح شده، شورای حکام علیه ایران اقدام خواهد کرد؟ گروهی خوشبین هستند که مذاکرات وین هنوز شانس به نتیجه رسیدن را دارند و از این رو آمریکا و اروپا اقدامی نمی‌کنند. سخنگوی وزارت خارجه ایران این هفته به طور مستقیم هشدار داد که «هیچ طرفی اشتباه محاسباتی نکند تا مذاکراتی که در وین هست تحت تاثیر قرار بگیرد».
با این حال، آن دسته از افرادی که شانسی برای احیای برجام نمی‌بینند، صدور قطعنامه را محتمل تصور می‌کنند. علی واعظ، تحلیلگر ارشد گروه بین‌المللی بحران در امور ایران در اوایل تیرماه در مصاحبه‌ای با تجارت فردا گفته بود اگر اختلاف ایران و آژانس بر سر مسائل پادمانی تا ماه سپتامبر حل نشود (که حل آن به سرنوشت برجام پیوند خورده است) احتمالا قطعنامه‌ای از سوی اروپا ارائه خواهد شد. در این شرایط ایران یک بار دیگر ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل قرار خواهد گرفت و به عنوان یک تهدید نسبت به صلح و امنیت بین‌الملل شناخته خواهد شد و تحت تحریم‌های جدید قرار خواهد گرفت. این روند، بحث احیای برجام به شکل اولیه را تقریبا غیرممکن خواهد کرد.
ذکر این نکته ضروری است که آمریکا خود همچنان می‌گوید که آماده ازسرگیری مذاکرات وین است.
اما با توجه به حق وتو داشتن روسیه و چین در شورای امنیت سازمان ملل، گروهی نیز آن را علت دیگری برای عدم اقدام اروپا علیه ایران می‌دانند.
سفر رابرت مالی به مسکو و پاریس
وزارت امور خارجه آمریکا امروز در بیانیه‌ای اعلام کرد که نماینده ویژه این کشور در امور ایران همراه با هیات کوچکی، برای رایزنی درباره احیای توافق هسته‌ای به فرانسه و مسکو سفر می‌کند. این سفر برای سه‌شنبه (دیروز) تا جمعه برنامه‌ریزی شده است.
با این حال انتظار می‌رود موضوع نشست شورای حکام و وضعیت کلی در این سفر مورد بررسی قرار گیرد. این را وال‌استریت ژورنال به نقل از منابع دیپلماتیک خود پیش از بیانیه وزارت خارجه آمریکا خبر داده بود.
اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی هم با اشاره به سفر مالی در توییتر خود نوشت: روسیه آماده است با همتایان آمریکایی خود در خصوص برجام گفت‌وگو کند.
هشدار روسیه به غرب
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه با بیان اینکه امروز (چهارشنبه) با «رابرت مالی» نماینده آمریکا در امور ایران درباره مذاکرات احیای برجام رایزنی می‌کند، گفت روسیه به غرب هشدار می‌دهد به فکر گرفتن امتیازات از برجام از جمله از طریق شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نباشد.
وی تصریح کرد: ما به همکاران غربی خود نسبت به امتیازگیری بیشتر در زمینه تدوین برخی فرمول‌های محکوم‌کننده علیه ایران که ممکن است در قطعنامه فرضی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی گنجانده شود، هشدار می‌دهیم. می‌دانیم که محافل غربی در این زمینه در حال هماهنگی هستند. در گفت‌وگوی آتی خود با رابرت مالی، موضع خود را بیان خواهیم کرد.
نظر شما