گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، افزایش نرخ تورم و ارتباط دادن این موضوع به سیاست‌گذاری‌های بانک مرکزی موضوعی است که همواره انتقادهای جدی را به مسوولین و مدیران بانک مرکزی وارد کرده است. در حالی که به عقیده کارشناسان عدم استقلال بانک مرکزی عامل مهمی در عدم اتخاذ تصمیماتی است که قاعدتا می تواند به نفع مردم و در راستای حفظ ارزش پول ملی و کاهش تورم باشد. احمد عزیزی مدیر عامل اسبق بانک ملی و مشاور رئیس کل سابق بانک مرکزی در گفت و گو با رادار اقتصاد به دلایل تاثیر گذار بر نرخ تورم با توجه به عدم استقلال بانک مرکزی ایران پرداخته است.
مدیر عامل اسبق بانک ملی و مشاور رئیس کل سابق بانک مرکزی در گفت و گو با رادار اقتصاد به تاثیر گذاری نهادها و سازمان های دیگر بر بانک مرکزی و افزایش چالشهای بانک مرکزی اشاره کرد و در این باره گفت: شکی وجود ندارد که همه چالش هایی که در بانک مرکزی ایجاد می شود را نمی توان ناشی از سیاست گذاری ها یا مدیریت غلط بانک مرکزی دانست، چرا که بعضی از مشکلات بانک مرکزی در نتیجه مشکلات تحمیلی خارج از این سازمان ونهاد است. بدون شک می توان گفت نزدیک به ۹۰ درصد مشکلات از خارج بر بانک مرکزی تحمیل می‌شود.
وی در این باره خاطر نشان کرد: متخصصان، نخبگان و کارشناسان اقتصادی و بانکداری این موضوع را قبول می کنند به همین دلیل برای پیدا کردن راه حل هایی که مشکلات کمتری را خارج از چارچوب و ساختار بانک مرکزی به این نهاد وارد کند متخصصان بین المللی گرد هم آمده و برای این موضوع چاره اندیشی کرده اند.
احمد عزیزی در این باره خاطر نشان کرد: با اینکه در این موضوع فکر شده، اما در ابتدای امر، انتخاب این راه حل ها باید از بالاترین سطوح انجام بگیرد، یعنی ابتدا بانک مرکزی باید مستقل شود. استقلال بانک مرکزی دارای سطوح مختلفی است. به عبارت دیگر ابتدا بانک مرکزی باید در قوانین، مسائل اقتصادی، رویه ها و ابزارهای عملیاتی و قواعدی که اتخاذ می کند مستقل باشد و از آن مهمتر استقلال در مدیریت بانک مولفه بسیار مهمی است.
مدیر عامل اسبق بانک ملی و مشاور رئیس کل سابق بانک مرکزی در این باره خاطر نشان کرد: به عبارت دیگر می توان گفت شخص اول در مدیریت بانک مرکزی به عنوان رئیس کل بانک مرکزی، معمولا نقش نمادین دارد. ولی در ابتدای امر باید از بیرون درباره نقش نمادین اجماع شود یعنی پذیرفته شود که مدیریت بانک مرکزی صاحب نظر و دارای استقلال رای است.
وی در این باره تصریح کرد:متاسفانه در کشور ما تا کنون چنین خبرهایی نبوده است. در انتخاب رئیس بانک مرکزی و مدیریت رئیس بانک مرکزی استقلال چندان جایگاهی نداشته است. از پنجاه سال گذشته تا کنون به صورت ارادی استقلال بانک مرکزی به صورت آگاهانه ای در نظام نادیده گرفته شده و چون مسائل بانک مرکزی موضوعاتی تخصصی است و عامه مردم با موضوعات مهم جنبه های کار مدیریت اقتصادی و بانکداری مرکزی چندان آشنایی ندارند، هر اتفاقی می افتد مثل اتفاق مهم تورم که مردم به شدت از آن آسیب می بینند، در نتیجه مردم سرگرم کنترل قیمت‌ها در بازارهای کالاها می‌شوند و وقتی مردم به افزایش تورم معترض می شوند متاسفانه همگان به غلط انگشت اشاره را به سمت بانک مرکزی و سیاست های بانک مرکزی می گیرند. این موضوع بزرگترین آفتی است که گریبانگیر بانک مرکزی ما است در حالی که اتفاقا به دلیل عدم استقلال بانک مرکزی و فشارهای دولت بانک مرکزی مجبور به تن دادن به سیاست هایی شده که برای ما تبعاتی چون افزایش مداوم تورم را به دنبال داشته است.
احمد عزیزی برای روشن شدن این موضوع به مثالی اشاره کرد و گفت: بهتراست به قبل از ۵۰ سال گذشته یعنی به سال های ۱۳۳۹ تا ۱۳۵۱ برگردیم، سال هایی که در آن بانک مرکزی تشکیل شد. در اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۹ قانون پولی و بانکی تصویب شد و از دل بانک ملی ایران اداراتی که وظایف بانک مرکزی را تحت عنوان بانک ملی ایران انجام می دادند این ادارات و حتی بعضی از ساختمان‌های بانک ملی و پرسنل ذیربط جدا شدند؛ بنابراین آن زمان بانک مرکزی ایران تشکیل شد. در سال ۱۳۳۸ به صورت خیلی استثنائی تورم اقتصاد نزدیک ۱۴ درصد بوده است. تورم آن زمان بزرگترین مشکلی بود که منجر به افزایش اعتراض و نگرانی های عموم مردم جامعه شد. اگر بخواهیم تورم اینک را با آن زمان مقایسه کنیم، قطعا اگرتورم ما به ۱۳ یا ۱۴ درصد برسد مردم بسیار راضی و خرسند می شوند، پس این نرخ تورم برای اقتصاد ما فعلا خوب است. با توجه به اینکه تورم ایران در طول ۵۰ سال گذشته سالانه بالاتر از ۲۰ درصد تورم داشته ایم، در سال های اخیر، بخصوص از ۹۸ به بعد تا کنون شاهد افزایش تورم به بیش از ۴۰ درصد بوده ایم، ضمن اینکه در برخی از اجزای اقتصاد مثل تولید، تورم تولید کننده به نزدیک ۱۰۰ درصد نیز رسیده است .
وی در این باره خاطر نشان کرد: در نتیجه تورم سال ۱۳۳۸ برای ما تورمی با درصدی رویایی است، در حالی که این نرخ تورم، آن زمان برای مردم تورم بسیار بزرگی بوده است. بعد از تشکیل بانک مرکزی در سال ۱۳۳۹ در اردیبهشت ماه بانک مرکزی مسوول حفظ ارزش پول ملی شد. به عبارت دیگر دو تصمیم در خصوص نرخ سپرده‌ها و نرخ تسهیلات گرفته شد. براین اساس تا پایان سال ۱۳۳۹ نرخ تورم یک رقمی شد و از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۷به طور متوسط نزدیک یک و نیم درصد بود. بنابراین با این مثال روشن می شود اگر بانک مرکزی مستقل باشد و سیاست گذاری های اقتصادی نیز درست باشد تورم قابل کنترل است.
مدیر عامل اسبق بانک ملی و مشاور رئیس کل سابق بانک مرکزی در این باره بیان داشت: این موضوع در دنیا الان به عنوان روال معمول و قاعده شناخته شده و مطلوب مورد هدف و تبعیت همه بانکهای مرکزی کشورهایی است که توانسته اند قیمت‌ها و سطح تورم را کنترل کنند، اینجا سطح عمومی قیمت ها مورد نظر است. مهم نیست که یک کالا چقدر تورم داشته باشد؛ مهم سطح عمومی و سطح قیمت‌هاست که تورم یک رقمی داشته باشد. امروز نرخ تورم بسیاری از کشورهای توسعه یافته و عضو سازمان همکاری های اقتصادی مثل کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا و استرالیا نزدیک دو درصد است. در نتیجه ما از پدیده ای صحبت می کنیم به عنوان بانک مرکزی که تجربه بسیار موفقی در دهه ۴۰ از عملکرد و مدیریت قابل قبول آن داشته‌ایم. با اینکه بعد از انقلاب چنین تجربه ارزشمندی داشته ایم، راه را بلد بوده ایم اما متاسفانه به بعضی دلایل از عملکرد خود و آنچه مورد اتفاق و اجماع جهانی است و در حکمرانی اقتصادی کشورهای جهان امر پذیرفته شده‌ای است که خلاف آن خطا تلقی می شود برای کنترل نرخ تورم بهره برداری نکرده ایم.
احمد عزیزی مدیر عامل اسبق بانک ملی و مشاور رئیس کل سابق بانک مرکزی در پایان خاطر نشان کرد: مشکل اصلی کشور این است که متاسفانه دولتمردان مطالب مهم عنوان شده را به عنوان نظام حکمرانی اقتصادی نمی پذیرند و به قواعد آن متعهد نیستند. حتی اگر برخی از مسوولین به صورت شعاری، شعار استقلال بانک مرکزی و لزوم کنترل تورم و سطح عمومی قیمت‌ها را سر می‌دهند اما در عمل کسانی که تصمیم گیرنده هستند به لوازم و قواعد این موضوع متعهد نیستند، این موضوع آسیب بزرگی است که مانع کاهش نرخ تورم و افزایش رفاه عمومی می شود.
نظر شما