گروه بورس پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، بورس از اوایل سال گذشته روزهای پررونقی را آغاز کرد. آزادسازی سهام عدالت زمزمه بورسی شدن را به دور افتاده ترین نقاط کشوررساند. نقاطی که کمتر کسی از بازار سهام و معاملاتش آگاه بود. در این بین کسب سود بیشتر در شهرهای بزرگی چون تهران برای دارندگان سرمایه هایی که به دنبال چند برابر شدن پول خود و پیشی گرفتن از نرخ تورم و کاهش ارزش پول ملی شدند فرصتی فراهم کرد تا بدون شناخت کافی از بورس، سرمایه های خود را وارد این بازار کنند. از مرداد ماه ورق برگشت و ریزش ها نشان داد بورس حباب بزرگی بود که با ترکیدن آن کسانی که دربازار مانده بودند دچار زیان های بزرگی شدند. به تازگی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از این موضوع پرده برداشته که زیر ساخت ها برای ورود سهامدارانی که سال ۹۹ به این بازار وارد شدند فراهم نبود. رادار اقتصاد دراین موضوع با عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام و استاد اقتصاد گفت و گو کرده است.
کامران ندری اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق در خصوص تازه ترین اظهار نظر رئیس سازمان بورس در خصوص فراهم نبودن زیر ساخت های بورسی در سال ۹۹ و دعوت از عامه مردم برای سرمایه گذاری در بازار سهام گفت: قبل از هر سخنی مسوولین بورسی بنا بر گفته رئیس کنونی بورس باید پاسخگو باشند در صورت آماده نبودن زیر ساخت ها و فقدان فراهم سازی اقدامات و سیاست گذاری های صحیح و اصولی مردم را به بورس دعوت کردند؟ اما بنده معتقدم اصلی ترین موضوعی که باعث وقایع بورسی سال گذشته شد را نمی توان فقط به مساله فراهم نبودن زیر ساخت ها نسبت داد.
وی در این باره افزود: مهمتر از فراهم نبودن زیر ساخت ها در دعوت مردم برای سرمایه گذاری در بورس را می توان به سیاست واحدی نسبت داد که مسوولین آن را اجرا کردند. به این معنا که یک تفکر غلط در بین مسوولین نهادینه شده که اگر همه مردم سهام بخرند، این موضوع منجر به رشد اقتصادی و سرمایه گذاری در اقتصاد می شود.
استاد اقتصاد درباره این تفکر حاکم بر کل حاکمیت کشور توضیح داد: این تفکر باعث شد که کل حاکمیت نه فقط سازمان بورس مردم را برای حضور در بازار سهام دعوت کنند، چرا که فکر می کردند خرید سهام دارایی مناسبی برای پس انداز کردن مردم به شمار می رود. در حالی که بر فرض مثال به جای خرید سهام می توان سرمایه گذاری کم خطر تر با ریسک پایین تری در بانک داشت. با توجه به اینکه بخش عمده بانکها دولتی هستند لذا می توانند پس اندازهای مردم را برای سرمایه گذاری در امور مناسب اقتصادی تجهیز کنند. اما مشخص نبود به چه دلیلی این فکر در ذهن مسوولین قوت گرفت که سپرده گذاری بانکی خوب نیست، بنابراین بهتر است مردم سهام خریداری کنند.
کامران ندری خاطر نشان کرد: این تفکر در حال حاضر نیز وجود دارد. یعنی مسوولین گمان می کنند فروش اوراق بدهی به بازار سهام لطمه می زند بنابراین عده ای فروش اوراق بدهی را عملی مذموم عنوان می کنند، درحالی که خرید سهام را عمل پسندیده و مناسب و موثر دراقتصاد می نامند. متاسفانه مشخص نیست این تفکر از کجا منشاء گرفته اما این تفکر باعث فراخوان عمومی و دعوتی شد که مردم بدون اینکه از خطرات سرمایه گذاری در بازار سهام آشنایی داشته باشند یا سهامی را که خریداری می کنند خوب بشناسند وبتوانند تحلیل صحیحی از انواع و اقسام سهام های موجود بازارداشته باشند بدون آگاهی با دعوت مسوولین به صورت توده وار وارد بازار سهام شدند و به مسائلی ختم شد که سال گذشته شاهد آن بودیم.
عضو پژوهشکده پولی و بانکی با بیان اینکه فراهم نبودن زیر ساخت ها توجیه قصورهایی است که در بورس اتفاق افتاده گفت: قطعا اینکه برای حضور این تعداد از سهامدار در بازار سهام ظرفیت مهیا نبوده سخن درستی است. اما این تفکر غلط همچنان ادامه دارد که سهام خریدن امر پسندیده ای است در حالی که خرید اوراق خوب نیست. این تفکر نادرستی که در حال حاضر هم وجود دارد و ترویج می شود باعث به وجود آمدن وضعیت سال گذشته شد که تبعات آن همچنان ادامه دارد. تبعاتی مانند بالا رفتن بی دلیل یک باره شاخص و فاصله گرفتن قیمت سهام از قیمت نرمال خود تا اینک که در محدوده ۱ میلیون و ۳۰۰ تا ۱ میلیون و۵۰۰ در نوسان است.
کامران ندری با انتقاد از ناآگاهی مدیران بورس به کارکرد این بازار گفت: به نظر می رسد مسوولین بازار سرمایه شناخت کافی به لحاظ اقتصادی از جایگاه وکارکرد بازار سهام ندارند. ممکن است مدیران بورس فاینانس و خرید و فروش سهام را بشناسند اما برای واقف شدن به جایگاه واقعی بازار سهام نیاز به نگاه کلان تری داریم. مثلا این موارد باید مورد بررسی مجدد قرار بگیرد که آیا می توان بدون توجه به سایر روش های سرمایه گذاری مثل سرمایه گذاری دربانکها به شکل سپرده گذاری، تا انواع روش های سرمایه گذاری که در بانک وجود دارد فقط تفکر سرمایه داری در بورس ترویج شود بدون اینکه سرمایه گذاری در بازارهای دیگر مطرح شود؟ آیا می توان فقط بر این موضوع تاکید کرد که فقط بازار سهام به درد اقتصاد می خورد و سایر روش های سرمایه گذاری کارآمدی وتاثیر لازم را ندارد؟ قطعا این دیدگاه باید اصلاح شود تا بازار سهام جایگاه منطقی و نرمال خود را پیدا کند. یعنی نه باید بازار سهام را بزرگ کنیم ونه اینکه کمتر از آنچه هست جلوه بدهیم .بلکه نگاهمان به بازار سهام باید براساس کارکرد که از بازار سهام انتظار می رود باشد، یعنی یک نگاه معقول و منطقی که متاسفانه براساس اظهار نظرهای مسوولین درباره بازار سهام به این نتیجه می رسیم که نوعی بخشی نگری و جزیی نگری در نظرات آنها وجود دارد چرا که بیش از حد جایگاه بازار سهام را در اقتصاد بزرگ می کنند و نسبت به سایر بازارها کم توجهی می کنند در حالی که این نگاه درستی به بازار سهام نیست.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق در خصوص فراهم نبودن زیر ساخت های بورسی در سال ۹۹ گفت: سامانه های معاملاتی بازار سهام که پاسخگوی حجم بالای معاملات نبود نشان داد زیر ساخت های لازم برای ورود سرمایه گذاران به این بازار فراهم نشده است. ضمن اینکه همچنان عده ای تلاش می کنند تا بازار سهام را برای اقتصاد بیش از حد بزرگ کنند و به سایر بازارها بی توجهی کنند و برای توسعه و گسترش سایر بازارها محدودیت ایجاد می کنند که برای اقتصاد به هیچ وجه مطلوب نیست. این که مسوولین بازاری را بیش از حد بزرگ کنند وبه سایر بازارها بی توجه باشند به هیچ وجه مطلوب رشد اقتصادی نیست.
کامران ندری در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا مدیران قبلی سازمان بورس به دلیل عدم فراهم سازی زیر ساخت ها و زیانهای وارده به مردم نباید پاسخگو باشند گفت: هر سیستمی و مسوولی باید پاسخگوی آنچه انجام داده باشد، اما بیشتر از اینکه بخواهیم افراد را پاسخگو کنیم باید از گذشته درس بگیریم. اگر مدیری عامدانه اشتباه کرده یا غیر عامدانه در حد خطای انجام شده باید پاسخگو باشد. بنابراین این مسائل را باید به صورت منطقی و غیر متعصبانه ریشه یابی و آسیب شناسی کنیم. از آنچه اتفاق افتاده درس بگیریم و نگذاریم دوباره تکرار شود. اگر سوء استفاده ای بوده قطعا دستگاه قوه قضاییه برای پیگیری و مجازات مسوولین امر ورود کنند اما اگر این موضوع ناآگاهانه صورت گرفته، دیگر نباید به این دسته از مدیران به دلیل عدم آگاهی و مدیریت لازم اعتماد کرد.لذا دادگاه صالحه باید مدارک واسناد را مورد رسیدگی قرار دهد. تا مدیرانی که برخلاف قانون عمل کرده اند مجازات شوند.
نظر شما