آینده‌ای روش در انتظار نمادهای کامودیتی‌ محور/هنوز ابهامات زیادی در اقتصاد وجود دارد/گزارش‌های بهمن ماه بورس را مثبت می‌کند؟

کامران پاکیزه کارشناس بازار سرمایه ومدیرگروه مدیریت ومهندسی مالی دانشگاه خوارزمی در گفت‌وگو با زهرا فعله گری خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد اظهار کرد: هرچند که شرکت‌ها گزارش‌های مطلوبی را در بهمن ماه منتشر کردند اما عوامل متعددی در سرنوشت و شرایط کلی بازار تاثیرگذار هستند بنابراین باید یک نگاه جامع و سیستمی به فاکتورهای اثرگذار داشته باشیم. نمی توان تنها بر اساس گزارش‌های بهمن ماه قضاوت کرد و گمان کنیم که رشد آن و پایین آمدن p/s به تنهایی می تواند منجر به رشد بازار شود؛ کما اینکه در زمانی که شاخص کل به رقم ۲ میلیون واحد رسید، همچنان متقاضیان زیادی برای خرید سهام وجود داشت اما از نظر منطقی و نسبت‌های همچون p/e و  p/s شرایط ایده‌آلی وجود نداشت و یا اینکه در دوره رکودی که بازار پشت سر گذاشت این نسبت‌ها درمورد بیشتر شرکت جذاب بود اما متقاضی و خریداری در بازار وجود نداشت.

پاکیزه ادامه داد: معمولا قیمت‌ها از انتظارات آینده شکل می‌گیرد و عوامل متعددی می تواند انتظارات را شکل بدهد. در کشورمان دلار فاکتور مهمی در شکل گیری قیمت‌هاست. زمانی که دلار در برابر ریال تقویت می‌شود و مردم از نگه‌داری ریال متضرر می‌شوند، سعی دارند که آن را به سرمایه دیگری همچون دلار تبدیل کنند. در گذشته که دولت از بازار سهام حمایت و سوددهی خوبی در آن ایجاد شد با هجوم نقدینگی مواجه شدیم و همین امر انتظارات آینده را شکل داد و قیمت‌ها با افزایش چشم‌گیری رو به رو شد.

وی در تشریح دیگر عوامل تاثیرگذار در قیمت نمادهای بورسی گفت: بازار سهام ما یک بازار کالامحور بوده و بیشتر شاخص‌سازها کامودیتی محور هستند. زمانی که قیمت کامودیتی افزایش پیدا می کند و یا در زمانی که با رشد نرخ دلار رو به رو می شویم، سوددهی بیشتر شرکت‌های بورسی به تناسب افزایش پیدا می کند و به دنبال آن شرکت‌های خدماتی و سایر گروه‌ها نیز به حرکت در می‌آید و به همین ترتیب قیمت سهام شرکت‌ها رشد می‌کند. این سیکل در بازارهای مالی مسبوق به سابقه است.

کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: در شرایط فعلی که انتظارات به سمت نتیجه‌بخشی بحث مذاکرات است و احتمال احیا شدن برجام وجود دارد و به همین علت قیمت دلار روند کاهشی را پیش گرفته است. در گذشته نرخ دلار حتی به حدود ۳۲ هزار تومان نیز رسید اما اکنون در محدود ۲۶ هزار تومان بوده و اگر به طور قطعی برجام به سرانجام برسد احتمال کاهش نرخ بیشتر آن وجود داشته و حتی امکان دارد در کوتاه به حدود ۲۰ هزار تومان نیز برسد اما با توجه به کسری بودجه و مخارج و هزینه‌های انبوه دولتی که در مقابل درآمدهای اندک وجود دارد و کفاف آن را نمی‌دهد با کسری بودجه بیشتری رو به رو می شویم و همین امر باعث تورم و رشد نرخ ارز (دلار) می شود. تورم در هر کشوری باعث کاهش ارزش پول ملی آن و کاهش نرخ برابری با ارزهایی همچون دلار می شود.

پاکیزه افزود: در این چرخه، ابهامات بسیار دیگری نیز وجود داشته؛ حتی امکان به نتیجه نرسیدن و یا موقتی بودن توافقات نیز وجود دارد. در فضایی که با عدم قطعیت و ابهام رو به رو هستیم، قیمت‌ها اصطلاحا دپرس می شود. به بیان دیگر در کنار افزایش ریسک، بازده مورد انتظار نیز تحت تاثیر قرار می گیرد. طی ماه‌های گذشته با چنین شرایطی رو به رو بودیم.  

وی مطرح کرد: البته اگر برجام به نتیجه برسد، بازار به طور کلی شرایط با ثباتی پیدا می‌کند و آنگاه می‌توانیم انتظار آغاز رشد آن را داشته باشیم. قیمت‌ کامودیتی‌ها در دنیا بسیار افزایش پیدا کرده است اما بورس ما علی رغم کامودیتی محور بودن آن رشد خاصی را تجربه نکرده است. بنابراین می توانیم انتظار داشته باشیم شرکت‌هایی که مبنای کالایی داشته و صادراتی محور هستند در آینده مورد استقبال خریدار قرار بگیرند؛ از جمله این صنایع می توان به گروه‌هایی همچون پتروشیمی‌ها، فلزات اساسی، کانی‌های غیر فلزی و ... اشاره کرد.

پاکیزه در تکمیل سخنان خود گفت: نرخ ارز، شفافیت اقتصاد کلان و سیاست‌های بین المللی از مهمترین فاکتورهای اثرگذار بر بازار است و اگر توافقات برجامی به سرانجام برسد، ابهامات و عدم قطعیت سهامداران برطرف شده و در چنین شرایطی انتظار رشد وجود دارد. با فراهم شدن ثبات نسبی اقبال خریداران افزایش پیدا کرده و در مقابل پیش بینی می شود نرخ اوراق دولتی و درآمد ثابت با کاهش مواجه شود.