به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از اکو ایران، روند نرخ سود بین بانکی در ایران صعودی شده و در کانال ۲۰.۷ درصد قرار گرفته است. مدیریت این نرخ همواره یکی از مواضع مهم بانک مرکزی در عملیات هفتگی است.
به طور کلی بانک مرکزی از فعالیت در بازار باز و بازار بین بانکی دو هدف بزرگ را در سر دارد. به گفته کارشناسان رفتار انقباضی و انبساطی این نهاد در بازار باز و بازار بین بانکی با هدف مدیریت نقدینگی بانک ها و تنظیم نرخ سود بین بانکی در بازار انجام می شود.
این عده معتقدند درست آن است که این سیاست ها هردو در یک راستا قرار داشته باشد، اما آمارهای اخیر نشان از تمایز این سیاست ها در هفته اخیر داشته است.
در این چارچوب مدافعان تغییر نرخ بهره تاکید دارند: تغییر این متغیر در سیاست پولی باید متناسب با تغییر نرخ تورم صورت گیرد و این ابزار در کوتاه‌مدت می‌تواند مورد استفاده سیاستگذار قرار گیرد. بلافاصله پس از کاهشی شدن مسیر تورم می‌توان نرخ بهره را به شکل پله‌ای کاهش داد. موضوعی که در اقتصاد روسیه در شرایط جنگی و تحریم اتفاق افتاد و در نهایت نرخ تورم این کشور در مسیر نزولی قرار گرفت. بنابراین تغییر در سیاست پولی می‌تواند در کوتاه‌مدت صورت گیرد و پس از کاهش نرخ تورم، از شدت سیاست‌های انقباضی کاسته و فرصت برای بهبود تولید مهیا شود.
کاهش عملیات بازار باز و رشد نرخ سود بازار باز
عملیات هفتگی بازار باز نشان می دهد در مقاطع هفت روزه در ماه های اخیر بانک مرکزی در این معاملات اقدام به کاهش بسط نقدینگی در بانک ها کرده است.
سطح بسط عملیات در ابتدای امسال برابر با ۹۵ همت بوده که در انتها با ۳۰ هزار میلیارد تومان کاهش به ۶۵ همت تنزل پیدا کرده است.
جدا از هدف تنظیم نقدینگی بانک ها، مقصود مهم دیگر بانک مرکزی در این بازار آن است که بتواند نرخ سود را تنظیم کند. متغیری که طبق تعیین بانک مرکزی در کریدور ۱۴ تا ۲۲ درصد قرار دارد و هدف این نهاد نگهداری این شاخص در مرز ۱۸ درصد بوده است.
هدفی که در هفته های اخیر حتی تا سقف ۲۰ درصد بالا رفت. اما نرخ منتشر شده در هفته چهارم خرداد ماه برابر با ۲۰.۶۸ درصد بوده که بالاترین میزان این شاخص حتی از ابتدای بهمن ماه سال گذشته تا کنون بوده است.
نرخ سود بازار باز نیز در این بازار روندی افزایشی داشته و در نهایت با ثبت ۱۹.۳ درصد رکوردزنی ۵ ماهه کرده است.
این رشد نرخ سود می تواند در نتیجه کاهش منابع در بازار بین بانکی باشد. اما شواهد نشانی از این کاهش ندارد.
شنیده ها حاکی از آن است که در این مدت واریزی دولت از محل های مختلف زیاده شده و در محل یارانه ها نیز حجم ۴۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی در بازار شکل گرفته است. برخی کاهش عملیات بانک مرکزی در بازار را مرتبط با این رشد نقدینگی می دانند. اما اکنون سوال آنجاست که چطور نرخ سود در حالی که منابع بانک ها با کاهش چندانی مواجه نشده در حال افزایش است؟
ریشه یابی علت رشد نرخ سود در شرایط رشد نقدینگی
برخی کارشناسان معتقدند که دربازار بین بانکی و در بده بستان میان بانک ها با یکدیگر و بانک مرکزی برخی بانک ها در نقش بازار ساز بوده و معامله گر اولیه هستند. پیشتر، این نهادهای مالی از بانک مرکزی نقدینگی در یافت می کردند و با نرخ سودی که بانک مرکزی آن را معلوم می کرد با نهادهای مالی دادو ستد میکردند. اکنون با رشد واریزی های دولت بانک مرکزی پرداختی خود به این نهادها را قطع کرده و این نهادهای بازار ساز نیز با نرخ سود مورد علاقه خود دربازار معامله می کنند اتفاقی که منجر شده تا نرخ سود بین بانکی با ۰.۱۱ درصد افزایش نسبت به هفته قبل به ۲۰.۶۸ درصد برسد.
در واقع بانک مرکزی با چراغ خاموش از نرخ سود هدف ۱۸ درصدی فاصله گرفته است. این سیاست از منظر برخی کارشناسان البته قابل دفاع است چون نرخ سود در کوتاه مدت می تواند مانع سرایت تورم ناشی از شوک قیمتی به سایر بخش های اقتصاد کلان شود.
نظر شما